Pandemide kadın sağlık çalışanları: Ne minnet ne şiddet

Temiz Giysi Kampanyası Derneği tarafından yürütülen “Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Sağlık Alanındaki İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Uygulamalarında Yaygınlaştırılması” adlı proje kapsamında kadın sağlık çalışanlarıyla ilgili yürütülen araştırmanın sonuçları raporlandı.

Acıbadem Üniversitesi’nden Dr. Yeşim Yasin’in yazdığı ‘Ne Minnet Ne Şiddet” isimli rapor, Türkiye’de Covid-19 sürecinde sağlık alanında çalışan kadınların koşullarını, işçi sağlığı ve iş güvenliğine yönelik uygulamaları, iş bölümünün yapısını, ücretlerde ortaya çıkan değişiklikleri toplumsal cinsiyet perspektifiyle ele alıyor.

Rapor, Covid-19 ile birlikte gündeme gelen ek ödemeler, kişisel koruyucu ekipmanların sağlanması ve ekipmanların kadın bedenime uygunluğu, iş-yaşam dengesi, bakım emeği, ulaşım, artan kaygı seviyesi ve sağlık çalışanına şiddet ile ilgili soruları içeriyor.

Ek ödeme söylendiği gibi değil

79 kadın sağlık çalışanıyla görüşülerek hazırlanan raporda varılan sonuçlar arasında dikkat çeken başlıklardan bazıları şu şekilde:

• 30 katılımcı Covid-19 ile enfekte olduğunu belirtti. Bu katılımcılardan alınan cevaplar, hasta sayısının arttığı dönemlerde, çalışanın işe dönme süreci için rehberlerde yazan standart uygulamaların dışına çıkıldığını gösteriyor.  Bu yanıyla, çalışanın hastalık sürecini nasıl geçirdiği, Covid-19 salgınının Türkiye’de nasıl bir seyir halinde olduğuna bağlı olarak farklılaşmıştır.
• Sağlık personeline ek ödemeler yapılacağına dair Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasının sahadaki karşılığı; ödemelerin toplumda yanlış anlaşıldığı, hatta sözlü şiddete zemin hazırladığı ve abartıldığı gibi olmadığı şeklinde. Bu ödemelerin parça parça ve geç bir şekilde yapılmasının yanı sıra tüm sağlık personeline yapılmamış olması da adil ve hakkaniyetli bir ödemenin yapılmadığını gösteriyor.

Toplumsal cinsiyet rollerinin etkisi

• Covid-19 salgını ve yoğun çalışma koşulları, cinsiyet temelli düzenlenmiş iş bölümü dağılımında herhangi bir değişiklik yaratmamış ve hangi kademede çalışıyor olursa olsun, kadın sağlık çalışanları ev işleri ve çocuk bakımından sorumlu olmaya devam etmiştir.
• Cinsiyete dayalı iş bölümünün göstergeleri, sadece ev içiyle sınırlı kalmamış ve hastane içerisindeki tutum ve davranışlarda da kendisini gösteriyor. Bakım işinin kadınlarla ilişkilendiriliyor olması, hasta ve hasta yakınlarının kadın hekimleri, hemşire olarak görmesine neden oluyor.
• Kadın çalışanların yoğunlukta olduğu sağlık alanında, yönetici pozisyonunda çoğunlukla erkeklerin bulunması dikkat çekiyor.