Onlarca yıllık çalışmanın ardından Afrika’da çocuk felcinin bittiği duyuruldu

Afrika, uluslararası sağlık kuruluşları, ulusal ve yerel hükümetler, topluluk gönüllüleri ve hayatta kalanlardan oluşan bir koalisyon tarafından onlarca yıl süren çalışmaların ardından  “çocuk felcinden arınmış” olarak ilan edildi.

Kuzey Nijerya‘da kaydedilen son çocuk felci vakalarından dört yıl sonra, Afrika Bölgesel Sertifikasyon Komisyonu (ARCC) geçen salı günü kıtada artık virüsten kurtulduğunu onayladı.

The Guardian‘ın aktardığına göre, başarı, kıtadaki çocuk felcini yok etme çabalarının son cephesi olan Nijerya’daki cihatçı isyanın kalbi Borna eyaletindeki çocukları aşılama ve izleme kampanyasının sonucu olarak kaydedildi. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Afrika Bölge Müdürü Dr. Matshidiso Moeti “Çok önemli, büyük bir girişim oldu, inanılmaz bir ısrar ve azimle, tam başardığımızı düşündüğümüz anda tersine sonuçlarla karşılaştığımız çok zamanlar oldu” diye konuştu.

Dünya Sağlık Örgütü’nün,  Küresel Çocuk Felcini Yok Etme Girişimi‘nin merkezi bir koordinasyon rolü oynadığını söyleyen Moeti, sağlık çalışanlarına yönelik ölümcül saldırıları körükleyen şiddetli aşı karşıtlığının üstesinden gelme ve çocuk felcinden kurtulanların kampanya ekiplerine dahil edilmesinin virüsün yok edilmesinde anahtar faktörler olduğunu kaydetti: 

“Mücadeleye katılanları ve çocuk felcinden kurtulup engellilik deneyimlerini paylaşanları gerçekten takdir ediyorum.”

1996’da Afrika’da 75.000 çocuğun hastalık yüzünden felç kaldığı bildirilmişti. 

Moeti, şu anki savaşın hayatta kalanların yaşamlarını iyileştirmek olduğunu söyledi: “Şu anda Afrika’da bu hastalık yüzünden engelli kalan insanların ihtiyaçlarına dikkat etmek ve öncelik vermenin önemini vurgulamak isterim. Sağlık,  sadece öldürebilecek bir hastalığın yokluğu değil, tam bir iyilik duygusudur 

Çocuk felcinden kurtulanların hakları için kampanya yürüten Nijerya Çocuk  Felcinden Kurtulanlar Derneği‘nin kurucularından Musbahu Lawan Didi ise “Yıllar önce başladığımız şeyin bu sonuçlara yol açması inanılmaz. Çocuk felcinden kurtulanlar olarak en mutlu olanlar biziz ve ülkedeki çocuk felcinden kurtulan son kişi olacağımıza inanıyoruz ” diye konuştu.

Didi şunları da ekledi: “Ancak Nijerya’da çocuk felcinden kurtulanların yüzde doksanı yoksulluk içinde yaşıyor. Birçoğumuz hayatta kalmak için sokaklarda geziniyor, yalvarıyoruz. Böyle olmamalı. ”

DSÖ tarafından kurulan bağımsız bir kuruluş olan ARCC‘nin başkanı Dr. Rose Leke de deklarasyonun hiçbir vakanın gözden kaçmadığından emin olmak için 47 Afrika ülkesindeki gözetim sistemlerinin kapsamlı değerlendirmelerini izlediğini söyledi.

Sağlanan ilerlemeye rağmen, bölgedeki 16 ülkede şu anda aşıdan türetilmiş küçük çocuk felci salgınları yaşandığına dikkat çeken Lose, bunun da yetersiz aşılanmış topluluklar arasında ortaya çıkabildiğini kaydetti. 

En büyük sorun, aşıyı reddeden cihatçı örgütler ve yerel topluluklar

Küresel olarak çocuk felcini ortadan kaldırma çabaları, 1988’den bu yana  sürdürülüyor.  O zamandan beri tahminen 350.000 vakadan 2018’de bildirilen 33 vakaya düşüldü. Afrika’da, yaşadığı dönemde Nelson Mandela öncülüğünde sürdürülen kampanya, büyük ilerlemeler kaydedilmesine neden olmuştu. 

Ancak Kuzey Nijerya’daki isyan, çalışmaları zorlaştırdı. 2013 yılında, Kano‘da çocukları aşılayan dokuz kadın , Boko Haram militanı olduklarından şüphenililen silahlı kişiler tarafından vurularak öldürüldü.

Bölgede çocuk felcini ortadan kaldırma çabalarına katılan en az 67 sağlık çalışanının katledildiği, birçoğunun saldırıya uğradığı ve kaçırıldığı da raporlandı. Uluslararası Rotary‘nin Nijerya çocuk felci komitesi başkanı Dr. Tunji Funsho, aşıyı reddeden yerel toplulukların da aşılama yapmak isteyen sağlık çalışanlarına karşı şiddet uyguladığına dikkat çekti:  

Temmuz 2003’te, Nijerya’nın kuzeyindeki beş eyalet en az bir yıl boyunca çocuk felci aşısı kullanımını askıya aldı. Nijerya’daki yıllık vakalar daha sonra hızla yükseldi ve virüs Afrika’ya yayıldı. Ancak, düzenlenen kampanyalar, belediye toplantıları ile birlikte siyasi, cemaat ve dini liderlere hitap eden çalışmalar sayesinde tekrar aşılama çalışmalarına başlandı. 

2015 yılında Cumhurbaşkanı Muhammadu Buhari, torunlarından birine kişisel olarak ağızdan aşı damlası uyguladığını televizyon kanallarından duyurmuştu.   

Funsho, “Üzücü olan şey şu ki, bazı rededişler sadece çocuk felci aşısına inanmadıkları için değil.. Öncelikleri farklı sadece. Örneğin, sıtma gibi daha ölümcül hastalıklarda çocuk felci aşıları sağlık hizmetlerine göre önceliklidir” dedi. 

Bazı durumlarda aşıların reddedilmesinin hükümete karşı bir tür protesto haline geldiğine de dikkat çeken Fusho, kimi zaman da babaların çocuklarının yemek yemediğini açıklayamayacak kadar utandıkları ve bunun bir tepkiye neden olacağından korktukları için çocuklarına aşı yapmayı reddettiklerini anlattı: “İnsanların ihtiyaçlarını ve endişelerini gerçekten anladığımızdan ve dinlediğimizden emin olmamız gerekiyordu.”