Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması bugün yürürlüğe girdi

Ülkelerin nükleer silah üretmesini, test etmesini ve satın almasını yasaklayan Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması (TPNW) 22 Ocak 2021 itibariyle yürürlüğe girdi.

Anlaşmanın yürürlüğe konması için gereken 50 ülke barajına son olarak Honduras’ın imza atmasıyla birlikte 24 Ekim 2020 tarihinde ulaşılmış ve resmi işlemler başlatılmıştı.

‘Bugün itibariyle resmen yasa dışı’

Haberi duyuran nukleersiz.org yaptığı paylaşımda “50 ülke tarafından imzalanmış olarak 22 Ocak 2021 itibariyle yürürlüğe giren Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması ile nükleer silahlar ve nükleer silahlanma bugün itibariyle resmen yasa dışıdır” ifadelerini kullandı.

‘Nükleer silahsızlanmaya desteğin göstergesi’

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, TPNW’nin “nükleer silahsızlanmaya çok taraflı yaklaşımlar için güçlü desteğin göstergesi” olduğunu söyledi.

Guterres paylaşımında Anlaşma’yı onaylayan devletlere övgüde bulundu ve sivil toplumu “TPNW’nin müzakerelerini ve yürürlüğe girmesini ilerletmedeki araçsal rolünden dolayı tebrik etti.

Açıklamada “Nükleer patlamalardan ve nükleer testlerden kurtulanlar trajik tanıklıklar sundular. Bunlar Anlaşma’nın arkasındaki ahlaki gücü oluşturdu. Yürürlüğe girmesi, onların kalıcı savunuculuğuna bir övgüdür” ifadeleri yer aldı.

‘Dünyanın acil eylemlere ihtiyacı var’

BM Genel Sekreteri, “Nükleer silahlar giderek artan tehlikeler oluşturuyor ve bunların ortadan kaldırılmasını sağlamak ve herhangi bir kullanımın neden olacağı felaket insani ve çevresel sonuçları önlemek için dünyanın acil eylemlere ihtiyacı var” dedi

Nükleer silahların ortadan kaldırılmasının Birleşmiş Milletler’in en yüksek silahsızlanma önceliği olmaya devam ettiğini belirten Guterres, tüm devletleri, ortak güvenliği ilerletme hedefini gerçekleştirmek için birlikte çalışmaya davet etti.

İmzaya açılması 2017’de kabul edilmişti

Anlaşma, Nükleer Silahların Tamamen Ortadan Kaldırılması İçin Kampanya (ICAN) 10 yıldır nükleer silahlanmaya karşı çeşitli ülkelerdeki sivil toplum örgütlerinin dayanışma içinde verdiği mücadeleyi bir uluslararası Anlaşma’ya dönüştürmek için mücadele veriyordu.

ABD, Rusya, Çin gibi nükleer güç sahibi ülkelerin karşı çıkmasına rağmen nükleer silahların tüm dünyada imha edilmesi ve yenilerinin yasaklanmasını amaçlayan Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması’nın (TPNW) 7 Temmuz 2017’de 193 üyeli BM Genel Kurulu‘nda 122 ülkenin onayıyla imzaya açılması kabul edilmişti.

20 Eylül 2017’de imzaya açılan anlaşmaya şimdiye kadar 84 ülke imza atarken, anlaşmayı imzalayan ülkelerden 50’si, hiçbir koşulda nükleer silah veya diğer nükleer patlayıcı cihazları geliştirmeme, test etmeme, üretmeme, edinmeme ya da stoklamama taahhüdü verdi.

Nükleer silah sahibi ülkeler imzalamadı

Nükleer silah sahibi olan ABD, Rusya, Birleşik Krallık, Çin, Fransa, Hindistan, Pakistan, Kuzey Kore ve İsrail ise anlaşmayı imzalamadı.

Dahası, ABD anlaşmayı onaylayan ülkelere yönelik bir mektup kaleme almış ve Trump yönetiminin bu ülkelerin “stratejik bir hata” yaptığını düşündüğünü belirtmişti. Mektupta ülkelerin anlaşmadan çekilmesi tavsiye edilmişti. Ancak kampanyacılar, anlaşmanın onay vermeyen ülkeler üzerinde dahi bir etkisi olacağı inancında.

Bu ülkelerin dışında Türkiye de anlaşmaya imza atmayan ülkeler arasında yer alıyor.