Nemrut’taki betonlaşmaya Koruma Komisyonu engeli: Alan eski haline getirilecek

Geçen ağustos ayında Nemrut kalderasında “Nemrut Kalderası Tabiat Anıtı” adı altında yapılmaya başlanan ve tuvalet, seyir terası, etkinlik amfisi, piknik alanı gibi tamamı betonarmeden oluşan yapılar içeren proje Van Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu kararı ile tamamen durduruldu. Oy birliği ile alınan kararda betonarme yapıların izinsiz yapıldığı vurgulanarak yapıların yıkılması ve alanın eski haline getirilmesi istendi.

Proje, daha önce de tepkiler üzerine Bitlis Valisi Oktay Çağatay tarafından durdurulmuş; ancak Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün kararıyla tekrar devam ettirilmişti. Birinci etap 2020 yılı kasım ayında bitirildi.

Gazete Duvar‘ın aktardığına göre, Doğa Koruma ve Milli Parklar 14. Bölge Müdürlüğü tarafından yürütülen projenin valilik kararıyla durdurulması üzerine 2020 Eylül ayında toplanan Van Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu, izlenecek yol için Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nden görüş istedi.

 Genel Müdürlük, gönderdiği görüş yazısında uygulamaların izinsiz olduğuna yapıların yıkılarak alanın rehabilite edilmesine karar verilmesini istedi. Yazısına istinaden bölge komisyonun oy birliği ile aldığı karar şöyle: 

Nemrut Kalderası 1. Derece Doğal Sit Alanı içerisinde bulunan Ilı Gölün kıyı-kenar çizgisi tespitinin yapılmadığı dolayısı ile 6831 sayılı Orman Kanunu’nun Ek 14. Maddesinin uygulanması mümkün olmadığından diğer bir ifade ile bu alandaki uygulamaların izinsiz olduğu sonucuna varıldığından ilgi (a) komisyon kararı çerçevesinde gerekli işlemlerin yapılması, ivedilikle alanın rehabilite edilerek eski haline getirilmesi ve alanın rehabilitesine ilişkin görsel dökümanların komisyonumuza sunulmasına oy birliği ile karar verildi”

‘Yasal boşluğu kullanarak doğayı tahrip ettiler’

Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Sinan Aygül ise kararın tek başına doğal yapıyı korumaya yetmeyeceğini, Nemrut kalderasının yasal güvence altına alınması gerektiğini söyledi 

Aygül  şöyle konuştu: “Nemrut’taki betonarme yapılaşma neredeyse bitme aşamasına gelmişti. Bu kadar gecikilmesi, bir defa durdurulmasına rağmen baskıyla tekrar başlatılması, bittikten sonra yapıların izinsiz olduğunun söylenmesi başlı başına bir skandal. Bu yapılara ilk karşı çıktığımızda bölge müdürlüğü, alanın yapılaşmaya karşı bir koruma altında olmadığını, 2003 yılından beri orman rejimine tabi olduğunu, 6831 sayılı yasanın ek 14. Maddesine göre betonarme yapı yapılabileceğini söylüyordu. Ne yazık ki bu doğruydu ve yaptılar da. Nemrut Dağı ve krater gölü gibi emsalsiz bir jeolojik miras, doğa harikası bu alan sıradan bir orman statüsündeymiş. Herhangi bir özel statüde korunmuyor. Bu boşluktan faydalanarak o ucube projeyi bütün tepkilere rağmen başlattılar, doğa tahrip oldu ve betonarme kısımlarının büyük bölümü de bitirildi. Başka bir genel müdürlük ise bugün yapıların izinsiz olduğunu ve yıkılması, eski haline getirilmesi gerektiğini söylüyor.” dedi.

‘Durdurulma sebebi kıyı kanunu’

Projenin Nemrut kalderasını korumak için değil Kıyı Kanunu’na aykırı olduğu için durdurulduğunu bunun da kalderayı korumak için yeterli olmadığına dikkat çeken Aygül “Betonarme yapılaşma Nemrut kalderasını, oradaki jeolojik mirası korumak için değil, Kıyı Kanunu ve Orman Kanunu’na aykırı olduğu için durduruldu. Bu da şu anlama geliyor, o alanda kıyı-kenar çizgisi tespiti yapılırsa, kıyıdan yeteri kadar uzaklaşılırsa aynı yapı yine yapılabilir. Bunun önünde hiçbir yasal engel yok. Nemrut kalderası acilen yasayla koruma altına alınmalı, yoksa risk her zaman devam edecek” dedi.

Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun oy birliği ile aldığı yıkım ve eski haline getirme kararının mevsim şartlarının uygun hale gelmesiyle beraber uygulanması bekleniyor.