Müsilaj Torba Kanun’da: Belediyelerin arıtma tesislerine altı aylık süre

“Çevre Kanunu ve ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” adı altında bir dizi konuyu içeren yeni bir “torba yasa” teklifi AKP milletvekillerinin imzasıyla TBMM‘ye sunuldu.

Kanun teklifinde, Marmara Denizi‘nde geçen yıl görülen müsilaj felaketine ilişkin önlemler de yer alıyor. Söz konusu önlemlerin kapsamı ise esas olarak deşarj yoluyla denizleri kirleten teknelere para cezalarını artırmak ve yerel yönetimlerin denizlere ve akarsulara deşarj edilen atıkların arıtmasına yönelik.

Arıtma tesisleri için altı ay süre

Teklifte, Boğazlar ve Susurluk Havzası dahil Marmara Denizi Hidrolojik Havzası ve bu havzada yer alan illerden İstanbul, Bursa ve Kocaeli‘nin tamamında ileri atıksu arıtım tesisi, arıtma çamuru işleme ve bertaraf tesisi ile atık geri kazanım ve bertaraf tesislerinin kurulmaması sebebiyle çevre kirliliği riski oluşması veya halk sağlığının tehdit edilmesi halinde, bu tesisleri kurmayan mahalli idarelere söz konusu altyapı yatırımlarının iş termin planlarını Bakanlığa sunmaları için altı ay süre verileceği belirtiliyor.

Bu süre içinde iş termin planlarının sunulmaması veya planlarda belirtilen sürelere uyulmaması durumunda, Bakanlık veya Bakanlığın yetkilendireceği ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlar bu tesisleri mahalli idareler adına resen yapabilecek ve bu tesisleri işlettirebilecek.

Ortaya çıkan maliyet ise mahalli idarelere aktarılan paylardan, ilgisine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı veya İller Bankası tarafından kesinti yapılarak tahsil edilecek.

Kirleten teknelere ceza artıyor

Torba Yasa’da müsilaja ilişkin alınacak önlemler şöyle sıralanıyor:

• 18 grostona kadar olan tanker, gemi ve diğer deniz araçlarından kaynaklı evsel atıksuların, deterjanlı su, köpük, egzoz gazı yıkama sistemi suları ve benzeri yıkama sularının veya katı atıkların denize boşaltılması durumunda 5 bin lira, 18 ila 50 groston arasında olanlara 10 bin lira, 50 ile 100 groston arasında olanlara 20 bin lira, 100 ila 150 groston arasında olanlara 30 bin lira idari para cezası uygulanacak.
• Liman, tersane, gemi bakım-onarım, gemi söküm, yat limanı gibi kıyı tesisi yönetimlerinin, kendi yönetim sahaları içerisinde meydana gelen kirliliği yetkili mercilere bildirmemesi halinde kıyı tesis yönetimlerine 25 bin lira,
• Deniz çöpleri, atıklar ve atıksuların toplanması ve yönetimine ilişkin gerekli tedbirleri almaması halinde yönetimlere 25 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Bu idari para cezaları, balıkçı barınaklarına  üçte bir oranında uygulanacak.

Kükürt içeren akaryakıt düzenlemesi

Kanun teklifinde taraf olunan uluslararası sözleşmelerde ve ilgili yönetmeliklerde belirlenen orandan daha fazla kükürt içeren akaryakıtı denizcilik yakıtı olarak kullanan gemi ve diğer deniz vasıtaların için de cezalar öngörülüyor. Buna göre, “Bin grostona kadar olanlar için groston başına 200 lira, Bin ila 5 bin groston arasında olanlara bu miktar ve ilave her groston başına 25 lira, 5 bin grostondan fazla olanlara ise bu miktarlara ilave her groston başına 5 lira” idari para cezası verilecek.

Tıbbi atık cezaları

Ayrıca günlük 1 kilogram veya daha az tıbbi atık üreten sağlık kuruluşlarından oluşan tıbbi atıklarını öngörülen yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak biriktiren, sınıflandıran, depolayan, taşıyan, ambalajlayan ve bertaraf edenlere 10 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

Öngörülen cezalar Özel Çevre Koruma bölgelerinde iki kat olarak uygulanacak.

Teklifte atık su arıtma tesislerinde kullanılan elektrik enerjisinin  yüzde yüze kadar geri ödenebileceği belirtiliyor.

Türkiye Çevre Ajansı

Torba yasada “Türkiye Çevre Ajansının Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”da yapılan değişiklikle, denizlerdeki su kalitesinin bozulmaması, denizaltı biyoçeşitliliğinde azalma yaşanmaması, en büyük karbon yutak alanlarından olan, oksijen ve besin kaynağı olması sebebiyle denizlerin ormanları olarak tanımlanan deniz çayırlarının korunması, tekne ve yatlarda biriktirilen evsel atıkların denizlere boşaltılmaması ve kıyıdaki doğal yapının zarar görmemesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yürütülen mapa şamandıra projelerinin ihtiyaç kapsamında Türkiye Çevre Ajansı Başkanlığı eliyle yapılabileceğine yer veriliyor.

Bina kimlik sertifikası

Teklifle, tamamlanan yapıların izlenmesinin kolaylaştırılması için bina kimlik sertifikası uygulaması getiriliyor. Buna göre, Yapı Denetimi Hakkında Kanun’a, “Bina kimlik sertifikası” tanımı eklenecek. Tamamlanan yapıların teknik ve genel bilgilerine, Bakanlıkça farklı modüllerde yapılan yetkilendirmelerle hem yapı sahibi ve ilgili vatandaşlarca hem de kamu görevlileri tarafından ulaşılması amacıyla yapıya bu sertifika asılacak.

Tarımsal destek ödemeleri

Torba kanun teklifinde ayrıca tarımsal desteklemelerden yararlanmak için başvuruda bulunduğu halde, gerekli belgelerin gerçeğe aykırı veya usulsüz olduğu gerekçesiyle desteklemeden yararlandırılmayanlara, maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde Tarım ve Orman Bakanlığına başvurmaları ve Bakanlık tarafından yapılan incelemede bunların gerçek üretim yaptığının tespiti halinde hak ettikleri destekleme ödemeleri yapılacağı belirtiliyor.

Torba Kanun’da ayrıca Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce inşa edilen baraj, gölet ve diğer depolama tesislerinin maksat oranlarının Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmesi,  değiştirilebilmesi veya kaldırılabilmesi ve imara ilişkin bazı değişiklikler de yer alıyor.