Munzur Vadisi’ndeki krom madenciliği projesinin ÇED kararı yargıya taşındı

Haber: Fırat BULUT

*

Dersim’in Ovacık ilçesi Kızılçayır mevkisinde Dosteli Madencilik şirketi tarafından yürütülmek istenen krom ocağı projesi için valilik ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir’ kararı verdi.

Avukat Barış Yıldırım, Tunceli Valiliği’nin 26 Şubat 2023 tarihli kararına karşı köylüler adına dava açarak ‘ÇED gerekli değildir’ kararının yürütmesinin durdurulması ve iptalini istedi.

Proje sahasına yakın köylerde yaşayan Hüseyin İşlek, Sinan Pörklü, Mustafa Doğan, Cengiz Göçmen adına dava açan Av. Yıldırım, Dersim’de krom madenciliğine izin vermeyeceklerini söyledi

Kararın hukuka aykırı olduğunu söyleyen Yıldırım, projenin yürütülmek istendiği sahanın Munzur Havzası’nda olduğunu, bölgenin ‘Önemli Doğa Alanı‘ ve ‘Önemli Bitki Alanı’ olduğunu ve projenin uluslar arası sözleşmelere aykırılık teşkil ettiğini belirtti.

‘Bölgede koruma altındaki türler bulunuyor’

“Proje, Munzur Nehri‘nin yan kollarından biri durumundaki Kalan Deresi’nin yatağında gerçekleştirilmek isteniyor. Bu bölgenin bir bütün olarak Dünya Kültür Listesi’ne alınması gerekiyorken madencilik projelerine geçit verilmesi açıkçası uluslar arası sözleşmelere ve hukuka da aykırı” diyen Avukat Yıldırım şunları aktardı:

“Bölgede yaban hayatı popülasyonun habitatlarının korunması gerekiyor. Burada BERN Sözleşmesi’ne göre koruma altında bulunan çengel boynuzlu dağ keçisi, yaban keçisi, ayı, kurt, vaşak, su samuru gibi türler bulunuyor. Her nasılsa bu türlerin büyük bir kısmına, ‘ ÇED gerekli değildir’ kararına esas proje tanıtım dosyasında yer verilmemiş.”

‘Yüzey suları ve yeraltı suları zehirlenecek’

Krom madenciliği projesinin yürütülmesi halinde bölgedeki suların kirleneceğine de dikkat çeken Barış Yıldırım, “Yüzey suları ve yer altı suları geri dönüşü olmayacak şekilde kimyasallarla zehirlenecektir. Yine bölgedeki arıcılık zarar görecektir” diyerek uyarılarda bulundu.

Projenin sonlandırılması ve iptal edilmesi gerektiğini vurgulayan Yıldırım “Türkiye’nin en önemli milli park sahalarından birine neredeyse sınır durumunda proje sahası. Maalesef normalde ruhsat sahası çok daha büyük olmasına rağmen yani ruhsat sahası 1642.79 hektar olarak tespit edildiği halde şirket ‘ÇED gerekli değildir’ kararına konu alanı 17.21 hektar olarak ifade etmiş. Bu şekilde ÇED Raporu yükümlülüğünden kaçınmış.”

Avukat Barış Yıldırım, ‘ÇED gerekli değildir’ kararının iptaline gerekçe olarak şunları sıraladı:

• Proje Tanıtım Dosyası’nda projeden etkilenmesi muhtemel alanın hassasiyeti yeterince değerlendirilmemiştir.
• Projenin yürütülmesi milli parkın temel kaynak değeri Munzur Çayı’nın ekosisteminin yok olmasına sebebiyet verecektir.
• Proje Tanıtım Dosyası’nda proje sahası ve yakın çevresinde bulunan endemik flora ve fauna türlerine dair verilere yöntemince yer verilmemiştir.
• Projede hiçbir surette kamu yararı bulunmamaktadır.

Proje tanıtım dosyasında yer alan bilgilere göre hem açık işletme hem kapalı işletme yöntemiyle üretim yapılacak.

Yine dosyada yer verilen bilgilere göre ;

• Krom ocağında açık işletme ile her yıl maksimum kapasite olan 25 bin ton üretim yapılacağı göz önüne alındığında açık ocak işletmesinin ekonomik ömrü hesaplanmıştır. Krom ocağında kapalı işletme ile her yıl maksimum kapasite olan 4400 ton üretim yapılacağı göz önüne alındığında açık ocak işletmesinin ekonomik ömrü  hesaplanmıştır. Açık ocak proje ömrü: 1.687.150 ton / 25.000 ton/yıl = 67 yıl olacaktır.
• Sahanın ortalama uzunluğu 300 m, ortalama genişliği 400 m, ortalama kalınlığı 1,5 m ve yoğunluğu ise 4 ton/m3 olup Proje sahasının işletilebilir görünür rezervi 720.000 ton/yıldır.
• Görünür Rezerv: Uzunluk x Genişlik x Kalınlık x Yoğunluk Görünür Rezerv: 300 m x 400 m x 1,5 m x 4 ton/m3 Görünür Rezerv: 720.000 ton
• Proje Ömrü: İşletilebilir Görünür Rezerv / Yıllık Üretim Miktarı (Üretimi Yapılan Cevher Miktarı)
• Proje Ömrü: 720.000 ton / 4400 Proje Ömrü: 163 yıl