Meydanlar ağaçsız mı olmalı?

Meydanda niye ağaç olmayacakmış?

İstanbul Belediye Başkanı Kadir Topbaş Taksim’in yayalaştırması projesi ile ilgili olarak “Esasında meydanlarda ağaç olmaz. Ama bizim insanlarımız meydanda da ağaç istiyor. Dünyanın gelişmiş kentlerin meydanlarına bakınız ağaç yoktur. Biz burada yeşillendirme, ağaçlandırma, şehir mobilyaları ve zemin kaplaması gibi çalışmalar yapacağız, daha bitmedi” dedi.

Topbaş’ın sözlerini Yeşil Gazete için yorumlayan Sokak Bizim Derneği Başkanı Şehir Plancı Arzu Erturan “Taksim meydanının şu anki hali bir kent meydanı olmaktan çok uzak” dedi.

Meydanlar kentin  kalbidir!

Erturan meydanların kentte yaşayanların buluştuğu, sosyalleştiği, iletişim kurduğu ve etkileşim içinde olduğu ortak alanlar olduğu için kentlilerin ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılayacak şekilde, onlarla beraber tasarlanmaları gerektiğini belirtti. “Taksim Meydanı şu anki beton haliyle bu işlevleri yerine getirebilecek nitelikte değil.”

“Başarılı bir meydan; kentlileri kendine çekecek aktivitelere ev sahipliği yapan, herkes için erişilebilir, içinde bulunmaktan güven duyacağınız ve görsel olarak da göze hitap eden bir alandır. Taksim meydanındaki proje, bu koşulları yerine getirecek şekilde neticelenmelidir. Burada kent mobilyası, zemin döşemesi kadarağaçların bulunması da önemlidir. Farzedin ki meydanda bir arkadaşınızla buluşacaksınız, yaz sıcağı altında kavrulmak yerine bir ağacın gölgesinde beklemek istemezmisiniz?  Kentte yaşayanlar buna ihtiyaç duyduklarını ifade ediyorlarsa onlara kulak vermek gerekir. Dünyadaki diğer kent meydanlarında da ağaçlar var. Ağaç derken elbette bir ormandan sözetmiyoruz, meydanı kullananların ihtiyaçlarını karşılayacak sayıda ağaçbulunması, meydanı görsel açıdan da daha hoş kılacaktır. Tabii en güzeli, meydanın Gezi Parkı ile bütünleşik bir şekilde düşünülerek tasarlanması olurdu.”

Mimar Ziya Kara ise Topbaş’ın açıklamalarının maddi yönüne dikkat çekti:

Sorun mimari değil, sorun maddi.

Niye meydanda ağaç olmazmış, dünyada hiçbir meydanda mı ağaç yok? Taksim Yayalaştırma Projesi’nde olduğu gibi altından geçitler geçen betonarme üzerine ağaç dikmek için o ağacı dikebileceğiniz genişlikte ve derinlikte çukurları kaldırabilecek, ağaçların köklerini salabileceği kalınlıkta zemin hazırlamak gerekir. Evlerdeki bitkileri düşünün, saksılarında suyun akabileceği bir delik ve altında akan suyun toplanabileceği bir tas var. Aynı şekilde ağaç dikeceğiniz zeminin de topraktan akacak fazla suyu da taşıyacak bir sıvı yalıtımı ve biriken fazla suyu aktaracak drenaj yapılmalı. Çim için 20-30 cm, gül gibi çiçekler için 50-60 cm kalınlığında zemin yeterli olurken ağaç için yetmez. Ağaçlar büyük olursa ağacın kendi ağırlığını ve toprak ağırlığını kaldırabilecek çalışmalar yapmak gerekir. Zemin kalınlığı arttıkça ve altyapı güçlendirildikçe proje maliyeti katlanarak artar. Meydanlarda neden ağaç olmasın, Taksim’de trafik de olmayacak, mimari olarak ağaçlandırmaya müsait, Gezi Parkı’yla birleşen bir düzenleme yapılabilir. Sorun mimari değil, sorun maddi.

Büyük şehir merkezlerinde ağaçlandırılan veya parklara açılan meydanlar mevcuttur. Arjantin’in Buenos Aires şehrinde bulunan Plaza de Mayo veya Londra TrafalgarSquare dünyanın en ünlü meydanları arasında, hem ağaçların hem de çim alanların bulunduğu bir meydanlardır.