Maraş’ta santraller zehir saçıyor: Kirlilik sınır değerlerin 10 kat üstünde

Greenpeace tarafından Maraş’ta yer alan Afşin A ve Afşin B kömürlü termik santrallerinin tesis etki sahası içerisinde gerçekleştirilen ölçüm sonuçları, santrallerin bölgeye nasıl zehir saçtığını net şekilde gözler önüne serdi. 

5 Ekim – 11 Kasım tarihleri arasında dört noktada gerçekleştirilen hava kalitesi ölçüm sonuçları, bölgenin insan sağlığı için nasıl yaşanmaz hale geldiğini ve kömürlü termik santrallerin havamızı nasıl kirlettiğinin bir kanıtı oldu. Çalışmada, insan kaynaklı hava kirliliğinin en büyük nedenlerinden olan partikül madde 10 (PM10), partikül madde 2,5 (PM2,5) ile SO2 ve NO2 yoğunlukları ölçüldü.

Sınır değerlerin çok üzerinde

• Bölgede ölçülen en yüksek 24 saatlik PM10 değeri Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) önerdiği yıllık limit değeri olan 20 µg/m3’ın 16 katı, Avrupa Birliği’nin (AB) mevzuatında belirlenen yıllık ortalama limit değer olan 40 µg/m3‘ın ise 8 katı,
• Bölgede ölçülen en yüksek 24 saatlik PM2,5 değerinin ise DSÖ’nün önerdiği yıllık limit değeri olan 10 µg/m3‘ın 10 katından, AB’nin mevzuatında belirlenen yıllık ortalama limit değer olan 25 µg/m3‘ın ise 4 katından yüksek,
• Türkiye’de havada ölçülen en yüksek 24 saatlik PM10 limit değeri 50µg/m3 olması gerekirken, ölçüm noktalarından birinde bu değer 320’nin üzerinde,

• Türkiye’nin limit değer uygulaması bulunmayan, DSÖ ve AB tarafından yıllık ortalama değer olarak sırasıyla 10 µg/m3 ve 25 µg/m3 sınırları belirlenen havadaki PM2,5 miktarı bir noktada 105’i aştı,
• Ölçülen PM10 değerlerinin, her iki noktada da, ölçüm yapılan 30 günün tamamında; Türkiye, DSÖ ve AB’nin belirlediği günlük ve yıllık değerleri aştı,
• Ölçülen PM2,5 değerlerinin de yine her iki noktada da, ölçüm yapılan 30 günün tamamında DSÖ ve AB yıllık limit değerlerinin üzerindeydi.

‘Kamuoyu yanıltılıyor’

Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Onur Akgül, söz konusu ölçümlerin kömürlü termik santrallerin sağlıklı yaşam şartlarını ortadan kaldırdığını bir kez daha gözler önüne serdiğini vurguladı. Akgül konuyla ilgili şunları söyledi:

Ölçüm sonuçlarına baktığımızda; PM10 değerinin, Türkiye’de yasaca aşılamayacağı belirtilen limit değerin 8 katına çıktığını; bölgedeki yüksek kanser vakalarının en önemli nedeni olan PM2,5’un DSÖ’nün önerdiği değerlerin 10 katından daha yüksek değerlere ulaştığını; en tehlikeli gazlardan kükürt dioksitin, Türkiye’de yasanın müsaade ettiği değerlerin yer yer 3 katına kadar çıktığını görüyoruz.

Afşin A santralinin işletmecisi Çelikler Holding’in 6 Kasım’da kamuoyuna, bu santral için ‘çevre limitlerine uygunlukta uluslararası standartlara sahip oluyor’ şeklinde yaptığı bilgilendirme ile bu ölçüm sonuçları yan yana konulduğunda, açıklamada kamuoyunun yanıltıldığı ortadadır.

‘Altı yeni santral açılması felaket olacak’

Afşin Elbistan bölgesinin dünyada en yüksek kükürt dioksit emisyonuna sahip beşinci kömürlü termik santral bölgesi olduğunu ve buna rağmen bölgede altı yeni santral açılması planlandığını belirten Akgül, “Bölgede 1984 yılından bugüne kanser vakaları 8 kart artmış. Hal böyleyken, bu santrallerin işletilmeye devam etmesi ve 6 yeni santral daha açılması bölge için insan eliyle üretilmiş bir felaket olacaktır. Bir an önce Kahramanmaraş’taki mevcut santraller plan dahilinde kapatılmalı ve yeni santral planları da iptal edilmelidir” ifadelerini kullandı. 

‘Mevzuat dışı santralleri kapatın’

Bölgede yaşayan “Hayatı ve Doğayı Koruma Platformu” gönüllüsü İbrahim Yalçın ise bölgede artan hastalıklara dikkat çekerek “Erken ölümler, koah, astım, akciğer kanseri, kalp damar hastalıkları yayıldı gitti. Biz bölge insanları, santralin kirliliğini çıplak gözle görüyor; hayatımızı nasıl zehirlediğini yaşayarak anlıyoruz” ifadelerini kullandı. 

Yalçın açıklamasının devamında “Lakin yetkililer bu durumu anlamak istemiyor. Durum bütün vehameti ile ortada iken, bölgeye 6 yeni santral daha yapmanın ne kadar sağlıksız bir ortam yaratacağı ortadadır Yetkililere sesleniyoruz; kanunları uygulayın, mevzuat dışında kalmış santralleri kapatın” çağrısında bulundu.