Mağdur suçlayıcılığa son vermek için yapabileceğiniz 10 şey

Yeşil Gazete‘de, Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği’yle yaptığımız işbirliği sayesinde her hafta cinsel istismarla mücadele yolları, yöntemleri üzerine kısa ve bilgilendirici notlar paylaşıyoruz.  

Bu bilgi notlarının cinsel şiddete ve/ya istismara maruz kalan ya da tehdidi altında olan kadınlar, LGBTİ+’lar ve çocuklar için yol gösterici olacağını umuyoruz. Böyle bir durumla karşılaşır veya tehdit altında olduğunuzu hissederseniz lütfen kolluk güçlerine, konuyla ilgili çalışan kurum ve kuruluşlara ve hukukçulara ulaşın. 

*

Mağdur suçlayıcılık; yaşanılan mağduriyette çeşitli gerekçelerle kabahati o mağduriyeti yaşayan kişiye yapıştırarak faili aklayan yaklaşım anlamına geliyor. Bu durumla karşılaşan kişilerin neler yapabileceklerine ilişkin kısa liste şöyle:

1. Cinsel şiddet hiçbir koşulda maruz bırakılanın suçu, hatası, sorumluluğu değildir. Mağdurun davranışlarını değil failin davranışlarını sorgulayın.
2. Cinsel şiddet uygulayanın suçu, tercihi ve sorumluluğudur. Failleri şiddet davranışlarından sorumlu tutun, bahaneler üretmelerine izin vermeyin.
3. Fail tanınan, sevilen biri olduğunda şiddete maruz bırakılan kişi hedef gösterilerek mağduru suçlayan yaklaşım artar. Faili tanıdığınız olaylarda düşüncelerinizi sorgulayın.
4. Mağduru suçlayan yaklaşım şiddete maruz bırakılana psikolojik zarar verir, suçu işleyen failin sorumluluğunu gizleyip yok sayarak toplumda güven duygusunu zedeler ve cinsel şiddeti arttırır. Çevrenizde mağduru suçlayan bir dil kullanıldığında duruma müdahale edin.
5. Birinin bazı sebeplerle (evliydi, çocukları vardı, dışarı çıkmazdı, öğrenciydi vb.) cinsel şiddeti hak etmediği yönündeki söylemler, diğerlerine yönelik mağdur suçlayıcılık yaratabilir. Cinsel şiddete maruz bırakılanlar arasında kıyaslama yapmayın, tüm şiddet olaylarına eşit tepki gösterin.
6. “Benim başıma gelmez.” demek, uzaklaşmak için bilinçsizce kendinizi mağduru suçlarken bulursanız düşüncelerinizi sorgulayın.
7. Cinsel yönelimleri, tercihleri, cinsiyetleri nesneleştiren, aşağılayan söylemler kullanmayın. Medyadaki, çevrenizdeki söylemleri sorgulayın, eleştirin.
8. Cinsel şiddeti meşrulaştıran, önemsizleştiren, karikatürize eden “tecavüz şakaları”na gülmeyin, yeniden üretmeyin.
9. Cinsel şiddet konusunda doğru bilinen yanlışlar mağdur suçlayıcılığı arttırır. Cinsel şiddetle ilgili mitleri yeniden üretmeyin.
10. Cinsel şiddete maruz bırakılanların bunu çevresiyle paylaşmasını ya da yasal işlem başlatmasını engelleyen sebeplerden birinin mağduru suçlayan yaklaşım olduğunu unutmayın.

*