Küresel tehdite yerel çözümler: Kadıköy için iklim eylemleri

“Yerel Yönetimlerde İklim Değişikliği Eylem ve Uyum Planları Paneli”nde, gezegenin girmekte olduğu 6. Yokoluş sürecine karşı kentlerde yapılması gerekenler tartışıldı.

Yereliz Derneği ve 350 Türkiye’nin ev sahipliğindeki “Yerel Yönetimlerde İklim Değişikliği Eylem ve Uyum Planları Paneli” Salt Galata’da yapıldı. Dr. Baran Alp Uncu, Dr. Barış Gencer Baykan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Geliştirme Şefi Seda Özdemir ve Kadıköy Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Müdürü Aynur Şule Sümer’in konuşmacı olarak katıldığı panelde “İklim için Kentler” el kitabı da tanıtıldı.

“Gezegen giderek ısınıyor”

bianet.org’dan Pınar Tarcan’ın haberine göre, “İklim için Kentler: Yerel Yönetimlerde İklim Eylem Planı” kitabını hazırlayan araştırmacı yazar Dr. Baran Alp Uncu, gezegenin şu anda karşı karşıya olduğu en büyük tehlikenin iklim değişikliği olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:

“İklim değişikliğiyle mücadele için kentlerdeki eylem planları çok önemli. İklim değişikliği dediğimiz zaman 19. Yüzyılın sonundan itibaren başlayan 21. Yüzyılın başına kadar geçen bir süre içinde yeryüzü sıcaklığında 1 derecelik bir artış oldu ve bu artan bir hızla yükseliyor. Böyle gitmesi halinde iklim değişikliğine bağlı olarak yaşadığımız aşırı hava olaylarının, dengesiz yağışların, su varlıklarının azalması ve buna benzer pek çok felaketi bundan çok daha katlanarak yaşayacağız. Bu iklim değişikliği aslında insan kaynaklı, başta fosil yakıtların kullanımı olmak üzere insanların tüm üretim ve tüketim faaliyetleri sonucu salınan sera gazı, gezegenin sıcaklığının artmasına neden oluyor.”

Uncu, bunun sadece ekolojik bir mesele olmadığını, sosyolojik, ekonomik özetle hayatı ilgilendiren her alanda derin etkileri olacağını söyledi; “Kentsel enerji sistemleri ve kullanımı”, “Binalar”, “Ulaşım”, “Kentsel planlama”, “Yeşil alanlar”, “Atık yönetimi”, “Davranış biçimleri” gibi başlıklarda harekete geçilmesi gerektiğini vurguladı.

1,5 derece eşiği

Önümüzdeki kısa zaman içerisinde sıcaklık artışlarının 1,5 derece civarında tutulamaması halinde, ekolojik dengenin giderek bozulacağına, iklim değişikliğine bağlı felaketlerin katlanarak artarak tüm canlıların yaşamının olumsuz etkileneceğine işaret eden kitapta, yeryüzü sıcaklık artışının 1,5 derecede tutabilme hedefine ulaşmak için 2050 yılına kadar kentler adına yapılması gerekenler şöyle sıralanıyor:
-Binalardan kaynaklanan sera gazı salımlarının bugünkü toplam seviyenin %89-90 altına çekilmesi,
-Ulaşımda enerji kullanımının en az %30 azaltılması,
-Toplam elektrik üretiminin en az %75-80’inin yenilenebilir kaynaklardan elde edilmesi gerekiyor.

Kadıköy örneği: İklim eylemleri

Kitapçıkta Kadıköy Belediyesi eliyle ilçede planlanan iklim eylem ve hedefleri şu biçimde belirlenmiş:

Azaltım

Salım azaltımına yönelik olarak planlanan amaç, hedef ve eylemlerin özeti şöyle:

• Mevcut konutlarda enerji etkin yenilenme
• Ada ölçeğinde enerji sistemlerinin oluşturulması
• Yenilenen alanların enerji etkin planlanması
• Kamu binaları, okul, hastane, AVM ve diğer ticari binalar gibi mevcut üçüncül binalarda enerji etkin yenilemeler
• Belediye binalarında enerji etkin uygulamaların yerine getirilmesi

Eylemler

• Isı yalıtımının iyileştirilmesiyle binaların %70’inde enerji tasarrufu
• Konutlarda tasarruflu-LED aydınlatma gibi enerji etkin aydınlatma sistemlerinin kullanılmasıyla elektrik tüketiminde %15 tasarruf
• Mevcut üçüncül binaların en az %70’inde enerji etkin yenilemeler yapılmasıyla bu binaların enerji tüketiminde %40 tasarruf
• Belediye binalarının %50’sinde enerji etkinliği uygulamaları ile %40 enerji tasarrufu
• Bölgesel ısıtmayla konutların %25’ini alternatif yakıtlarla ısıtmak
• Enerji etkin sokak aydınlatma sistemlerini yerleştirmek
• Enerji tasarrufuna yönelik çeşitli bilinçlendirme çalışmaları gerçekleştirmek

Sürdürülebilir kentsel hareketlilik ağının geliştirilmesi

Hedefler

• Düşük karbon emisyonlu ulaşım ağının geliştirilmesi ve toplu taşımanın yaygınlaşması yoluyla;

7. a) trafikte kullanılan motorlu taşıt ulaşımının azaltılması
   b) ulaşım salımlarında % 7.5 azaltım sağlanması;

• Bisiklet gibi yeşil ulaşım altyapısının oluşturulması
• İleri ve ekolojik sürüş/ulaşım teknikleri eğitimlerinin gerçekleştirilmesi ile yakıt tüketiminin azaltılması

Eylemler

• Belediye araç filosunun %50’sini elektrikli araçlarla değiştirmek
• Şarj istasyonları gibi gerekli altyapı yatırımlarının teşviki yoluyla elektrikli araç kullanımını özendirmek
• 18 bin aracı elektrikli/hibrid araçlarla değiştirmek
• “Park et- bin” gibi uygulamaların tüm toplu taşıma modlarına entegrasyonuyla toplu taşıma kullanım oranını artırmak
• İBB ile koordineli çalışarak;

1. a) bisiklet kullanımının kent içi ulaşımındaki payını %2 artırmak için ödünç verme sistemini uygulamaya sokmak
   b) yol işaretleri ve levhaları tamamlamak;

• Yayaların ulaşımdaki payının %5 artışını sağlamak. 96 Enerji üretiminde yerele özel yenilikçi çözümlerin geliştirilmesi:

Hedefler

• Yenilenebilir eneji uygulamalarını yaygınlaştırmak
• Fosil yakıtlardan sağlanan enerji ihtiyacını düşürmek

Eylemler

• Çatı sistemleri ve uygun arazi uygulamaları ile toplamda 1 MW FV sistemi kurmak
• 2021-2030 arasında binaların elektrik tüketiminin %15’ini yenilenebilir enerjiden karşılanmasını sağlayacak 105 MW kapasitelik çatı FV uygulamalarını kurmak Katılımcı, toplumsal farkındalık süreçleri ve davranış değişikliği çalışmaları:
• Hedef Enerji verimliliği kampanyaları düzenlemek Eylem Konutlar ve ticari kurumlarda enerji tasarrufuna yönelik bilinçlendirme kampanyaları düzenlemek

Diğer azaltım çalışmaları

Hedefler

• Sanayide enerji verimliliği uygulamaları
• Atık su arıtma tesislerinde işletme koşullarının iyileştirilmesi
• Atık çamurundan biyogaz ve enerji elde edilmesine yönelik çalışmalar
• Sanayide %25 enerji verimliliği
• (İBB ile koordineli olarak) atık su arıtma tesislerinde işletme koşullarının iyileştirilmesi.

*”İklim için Kentler: Yerel Yönetimlerde İklim Eylem Planı” kitabının PDF versiyonu için tıklayın.