Küresel ısınma, deniz ekosisteminde son 250 milyon yılın en büyük yok oluşuna sebep olabilir: Çare 1.5 derece

Princeton Üiversitesi‘nden iklim bilimcilerin Scince‘ta yayımlanan araştırması, mevcut küresel ısınmanın, 250 milyon yıl önce meydana gelen deniz türlerinin yüzde 90’ından fazlasını ve biyolojik ailelerin yarısını yok eden ‘Büyük Ölüm (The Great Dying)‘den daha büyük bir yok oluşa sebep olabileceğini gösterdi.

Büyük Ölüm’e iki milyon yıl boyunca devam eden dev volkanik patlamaların neden olduğu tahmin ediliyor. Ancak araştırma, mevcut insan kaynaklı karbondioksit emisyonlarının, Permiyen iklimin değişmesine neden olan bu değişimden iki kat daha tehlikeli olduğunu öne sürdü.

Dünya tarihindeki bilinen en büyük  kitlesel yok oluş olarak adlandırılan Büyük Ölüm, karada yaşayan omurgalıların da yüzde 70’ini yok etti.

Bu ‘Permiyen Yok Oluş’ sırasında, araştırmacılar deniz organizmalarının yüzde 90’ının okyanusların aşırı ısınması, oksijensiz kalması ve asitlenmesi nedeniyle öldüğünü tahmin ediyor.

Dünya genelinde oksijenden tamamen yoksun kalan okyanus sularının hacmi 1960’lardan bu yana dört katına çıktı. Okyanus ve denizlerdeki oksijen seviyeleri düşerken, atmosferdeki karbon dioksitin emilmesinden dolayı sular asidikleşiyor.

Fosil yakıtların gezegene eklediği ekstra ısı nedeniyle de deniz suyunun sıcaklığı istikrarlı bir şekilde yükseliyor.

Araştırmanın yazarlarından Princeton Üniversitesi‘nden iklim bilimci Justin Penn, olası tür kaybının şiddetinin Büyük Ölüm’le aynı olmasa bile, kaybı yaratan mekanizmanın aynı olabileceğini söyledi.

Araştırmacıların karşılaştırma için  Permiyen neslinin tükenmesini seçmelerinin nedenlerinden biri, bu yok oluşa sebep olan etkenlerin halihazırda iklim değişikliğinin yarattığı nedenlerle oldukça benzeşmesi.

Okyanuslardaki yaşamın geleceği, bugün sera gazlarıyla ne yapmaya karar verdiğimize bağlı.

1.5 derece hedefi okyanusları kurtarabilir

Araştırmaya göre, kontrolsüz bir şekilde gezegeni ısıtan gazlar bu yüzyılın sonuna kadar sanayi öncesi döneme göre 4 dereceden fazla ısınmaya yol açarsa, okyanus yaşamını birkaç yüzyıl içinde tamamen değiştirecek bir büyük bir yok oluşu tetikleyecek.

Araştırmada iki farklı senaryo incelendi:  2100 yılına kadar 4 santigrat dereceye kadar ısınan yüksek emisyonlu senaryo, okyanus türlerinin kitlesel olarak yok olmasına yol açabiliyor. Paris Anlaşması’nın ısınmayı 1,5 ila 2 santigrat derece arasında tutma hedefi ise okyanus biyoçeşitliliğinin tahribatını önleyebilir.

Araştırmanın bir diğer yazarı Curtis Deutsch, küresel sera gazı konsantrasyonları her yıl yeni rekor seviyelere ulaştığını hatırlattı ve Ukrayna’nın işgali gibi olayların yarattığı siyasi ve ekonomik belirsizliklerin, küresel ısınmayı engellemeye yönelik diplomatik çabaların boşa çıkma ihtimali yarattığını söyledi.

Kritik eşiğe çoktan yaklaştık

Mevcut okyanus sıcaklıkları ve oksijen seviyelerinin, mercanlar ve Kuzey Kutbu morinaları gibi bazı organizmalar için ölümcül eşiklere çoktan yaklaştığını ve binlerce türü daha tehdit ettiğini  kaydeden Deutsch, gezegendeki toplam tür sayısıyla ilgili belirsizliğin son ölümlerin büyüklüğünü hesaplamayı zorlaştırdığını belirtti:  “Başlangıç ​​miktarı bilinmiyorsa, neyin kaybolduğunu ölçmek zor”

Dünyanın önde gelen okyanus araştırma kurumlarından biri olan Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi, okyanusların yüzde 80’inden fazlasının gözlemlenmemiş ve keşfedilmemiş olması nedeniyle orada yaşayan türlerin tam sayısını bilmenin imkansız olduğunu belirtiyor.