Koruma Kurulu, Kültürpark Planı’nı İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne iade etti

Uzun dönemdir İzmir gündeminin ilk sıralarında yer alan ve İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan  ‘Kültürpark Koruma İmar Planı’ Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi’nin yaptığı itiraz başvuruları dikkate alınarak İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca yeniden düzenlenmesi için belediyeye iade edildi.

Planın iade kararı, kurulun 01.07.2021 tarihli toplantısında; 12528 sayı ile alındı.

İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun Şehir Plancıları Odasına ilettiği kurul kararında şu noktaların altı çiziliyor:

“…Kurulumuzun 17.06.2021 tarih 12414 sayılı yerinde inceleme kararı gereğince, koruma amaçlı imar planı teklifi ve tescil istemi mahallinde incelendi, plan teklifine yönelik görüşlerin yer aldığı TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesinin 17.06.2021 tarihli başvurusu, TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesinin 17.06.2021 tarihli başvurusu ve Müdürlük evrakında 28.06.2021 tarih 813529 sayıyla kayıtlı uzman raporu okundu, ekleri ve işlem dosyası incelendi, yapılan görüşmeler sonucunda;

‘Kültürel değerler, çağdaş bir yaklaşımla korunmalı’

İzmir İli, Konak İlçesi, Kültür Mahallesinde bulunan, tapunun 1068 ada, 1-2-3-4 parsellerinde kayıtlı Kültürpark-İzmir Enternasyonal Fuarı Alanının; 1985 yılında doğal sit alanı olarak tescillenmesinin yanı sıra İzmir yangının gerçekleştiği alanda yer alması, ilk sergi alanı olması ve cumhuriyet döneminde kurulan milli ve milletlerarası özelliğe sahip bir fuar alanı olması nedeniyle 1987 yılında tarihi sit alanı olarak tescillendiği dikkate alındığında “fuar alanı” ve “kent parkı” işlevlerinin alanın kültürel niteliğini ve değerini oluşturan temel işlevler olduğuna, koruma amaçlı imar planı önerisinin vizyon bölümünde de ifade edildiği gibi bu temel işlevlerin sürekliliğinin sağlanmasının kültürel değerlerin çağdaş bir yaklaşımla korunması için zorunluluk arz ettiğine,

İzmir Yangını sonrasında yangın alanından bu temel işlevlerle oluşan ve gerek uluslararası, gerek ulusal gerekse kent tarihi açısından önem arz eden ve ekonomik, politik, sosyo-kültürel kırılmalara günümüze kadar ulaşan Kültürpark-İzmir Enternasyonal Fuarı Alanın, kültürel niteliğini oluşturan somut ve/veya soyut/işlevsel/yapısal/mekânsal/ekolojik/simgesel değerlerin ve zaman içerisinde geçirdiği değişimlerin kültürel niteliğinin ve değerinin önemli bileşenleri olduğuna, bu değerlerin ve mekânsal yansımalarının sürekliliğinin sağlanması gerektiğine,

Koruma Amaçlı İmar Planı sürecinde yapılan çalışmalar ve bu çalışmalar sonucu oluşturulan plan raporunun alanın kültürel niteliklerinin saptanması ve geleceğe taşınması açısından önem arz ettiğine ve niteliklerin plan hükümlerine taşınabilmesine yönelik önemli bir olanak olarak değerlendirildiğine, bu bağlamda koruma amaçlı imar planı kapsamında,

• Kurulduğu günden bugüne Kültürpark’ın geçirdiği tasarım süreçlerinin dönemsel olarak ele alınarak Kültürpark’ın kimliğini oluşturan temel öğelerin koruma amaçlı imar planlarına yansıtılmasının sağlanması,
• Alanın temel işlevleri ve bu işlevleri destekleyecek yan işlevlerin mekânsal ihtiyaçlarının alandaki mevcut yapıların kullanım geçmişine yönelik veriler ve geleceğe yönelik projeksiyonlar esas alınarak mekânsal ihtiyaç analizlerinin analitik olarak ortaya konulması,
• Plan/plan hükümleri ile tanımlanacak kapalı, yarı açık, açık mekân kullanımlarının, işleve ilişkin mekân ihtiyacına yönelik analizler ve alanın değer ve potansiyelleri bir arada göz önünde bulundurularak yeniden irdelenmesi,
• Plan hükümleri aracılığıyla veya 1/500 ölçekli kitle etüdü paftası üzerinden farklı gösterim teknikleri kullanılarak tanımlanacak mekân kullanımlarını tasarım ilkeleri ve fiziki sınırlayıcıların alanın doğal ve tarihi kimlik değerleri üzerinden belirlenmesi,
• Korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescillenen yapılar dışında da alanda yer alan ve gerek kültür varlıkları ile gerek alanın tarihi sit niteliği ile birebir ilişki içinde olan yapı doğal ve yapılı peyzaj öğesi(havuzlar, heykeller, kapılar, ana yaya aksları) gibi mekânsal kullanımların alanın kültürel değerine etkisi üzerinden değerlendirilerek işlev anı değeri yapıldığı dönemin özellikleri ve teknolojisini gösterme, kullanım değeri, yapısal kimlik vb. özellikleri dikkate alınarak koruma, yenileme, yıkma, yeniden işlevlendirme gibi müdahale biçimlerinin belirlenmesi,
• Alanda yer alan mevcut yapılar ile (tescilli yapılar dahil) varsa planda önerilen yapılara ilişkin Emsal ve Yençok değerlerinin alanın özellikleri dikkate alınarak detaylı biçimde irdelenmesi,

Belirtilen hususların gerekli şekilde plan hükümlerine yansıtılmasının sağlanmasının yanı sıra; plan ve plan notları bütünlüğü dikkate alındığında plan hükümlerinin;

• Planın amacı, kapsamı, plan notlarında yer alan kavramların tanımlarını içerecek biçimde, planın genel ilke ve esasları ile alt ölçekli çalışmaları yönlendirmesi,
• Planlama sürecinin bağlam ve çerçevesini oluşturacak şekilde tasarım yaklaşımı ile genel ilke ve esasları ortaya koyması,
• Plan ölçeğinden başlayarak uygulama ölçeğine, alanın denetiminden yönetim ve işletimine kadarki süreçte farklı tür, ölçek ve düzeylerde yapılacak tüm çalışmaları tanımlayarak, uygulamaya esas, ilke ve koşullarını belirleyecek ve yönlendirecek şekilde düzenlenmesi, plan teklifinin belirtilen hususlar ile ilgili mevzuat doğrultusunda düzenlenerek kurulumuza iletilmesine,

Korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescile önerilen Mogambo Gazinosu ve Paraşüt kulesi ile birlikte korunacak yapı olarak plan kapsamında önerilen diğer yapıların bir arada incelenmesi neticesinde tescili talep edilen Mogambo Gazinosu ve Paraşüt Kulesi yapılarının alanın kimlik değerini oluşturan yapılar olduğu anlaşıldığından bu yapılara ilişkin 2863 sayılı yasanın 7. maddesi kapsamında ilgili kurum görüşlerinin alınmasına karar verildi…”

‘