Köprü faciasına HES’ler mi neden oldu?

İnşaat Mühendisleri Odası, Zonguldak’ın Çaycuma ilçesinde 6 Nisan tarihinde çöken ve 14 kişinin sulara kapıldığı köprü faciasıyla ilgili raporunda, çevrede bulunan kum-çakıl ocaklarının dere yatağından agrega olarak adlandırılan kum-çakıl karışımı çıkarttığını belirtti. Oda, “derenin debisini, nehrin morfolojisini ve dolayısıyla da köprü ayaklarının dengesini olumsuz etkileyecek bu alımlara nasıl ve kimler tarafından izin verilmiştir” diye sordu.

İnşaat Mühendisleri Odası, Zonguldak’ın Çaycuma ilçesinde 6 Nisan tarihinde çöken ve 5 kişinin sulara kapıldığı köprü faciasıyla ilgili inceleme raporunu açıkladı.

Köprünün en son bakımının 2010 yılında karayolları tarafından yapıldığı belirtilen raporda, “Bakımı yapıldıktan sonra karayolları tarafından yol ağından çıkartılarak Çaycuma Belediyesi’ne teslim edildiği söylenmektedir. Buna karşılık belediye çalışanları köprüyü karayollarından teslim almadıklarını ifade etmektedirler” deniliyor.

İMO, yerinde yaptığı incelemede köprünün yıkılma sebebi için“Yerinde yapılan görsel incelemede köprünün yıkılma sebebi olarak ayakların önünde yapılmış olan taş tahkimatın bir kısmının yarılması olduğu düşünülmektedir diyor. “Tahkimatın artan suyun debisine dayanamayarak yarıldığı ve bu yarılma ile hızla akan suyun bu kısma doğru yönelmesine sebep olduğu görülmektedir” denilen raporda,  şöyle denildi: “Bu ayrılma nedeni ile köprü ayaklarının altındaki dere malzemesi sürüklenmiş ve ayakların altının boşalmış olduğu düşünülmektedir. Ayakların altının boşalması ise temellerin harekete geçmesini sağlayacağından köprünün yıkılmasına sebep olmuştur. Yıkılan köprünün betonarme taşıyıcı sisteminde herhangi bir hasar göze görülmemekle birlikte böyle bir bilgiye de ulaşılmamıştır. Fakat yıkılan köprünün önündeki tahkimatta sürekli oluşan sıkıntılar sebebi ile ortalama 2 yılda bir onarımının yapıldığı öğrenilmiştir. Köprünün yıkılmayan ayaklarında temel altındaki oyulmalar gözle görülebilmekte ve bu kısmında her an yıkılma tehlikesinin bulunduğu düşünülmektedir.

Yapının bütününe bakıldığında tahkimatın ayaklara oldukça yakın olması tahkimattaki hasardan dolayı köprünün de çok kısa bir süre içinde zarar görmesini sağlamış olabileceğini düşündürmektedir.”

ISLAH ÇALIŞMASI DA ZARAR VERİYOR

Filyos Çayı’nda ıslah çalışmaları yürütüldüğü ifade edilen raporda, Devrek-Gökçebey ve Çaycuma İlçeleri’nde Filyos çayı üzerinde bulunan kum-çakıl ocaklarının dere yatağından agrega olarak adlandırılan kum-çakıl karışımı çıkarıldığı vurgulandı.

Kontrolsüz şekilde çıkarılan agregaların dere yatağına zarar verdiğinin bilindiği kaydedilirken, “Dere ıslah çalışmalarının en hızlı şekilde tamamlanarak bu hat üzerindeki tüm köprülerin bakım onarımlarının ve gerekirse yenilerinin yapımına başlanması gerekmektedir” denildi.

HES’LERİN ETKİSİ VAR MI?

Facianın asıl nedenlerinin ortaya çıkarılması için ayrıntılı bir teknik inceleme yapılması gerektiğini vurgulayan İMO, yetkililere şu soruları yöneltti:

-Filyos Çayı üzerindeki HES`lerin tahkimatın aşınmasında etkisi var mıdır?

-Söz konusu HES`lerin nehir yatağından agrega alımı yaptıklarına ilişkin duyumlar vardır. Bu duyumlar doğru mudur?

-Doğruysa, derenin debisini, nehrin morfolojisini ve dolayısıyla da köprü ayaklarının dengesini olumsuz etkileyecek bu alımlara nasıl ve kimler tarafından izin verilmiştir?

-Köprü Ayaklarını koruyan setler sökülmüş müdür?

-Karabük Hidroelektrik Santrali barajının kapaklarının açılması, dolayısıyla suyun debisinin artması, bu setlerin yerinden sökülmesinde etken olmuş mudur?