Kadınlar istihdamda, mecliste ve akademide erkeklerin gerisinde bırakıldı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan veriler, kadınlara yine istihdamda, eğitimde, akademide ve mecliste yer verilmediğini gösterdi. Kadınlar evde ve sokakta kendilerini güvensiz hissettiklerini söyledi.

2020’de Türkiye’de 15 ve üzeri yaşta istihdam edilen kadınların oranı yüzde 26,3’te kaldı. Erkeklerin istihdamdaki yeri ise kadınların toplam istihdamdaki yerlerinin iki katının da üzerinde oldu. Aynı zamanda işsizlik oranı da kadınlarda yüzde 15’ken; erkeklerde yüzde 12,3 oldu. TÜİK verilerine göre; istihdam pastasının dörtte birinde yer alabilen kadınların en yüksek istihdam edildiği bölge yüzde 34,7 ile Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin ve Gümüşhane oldu. En düşük istihdam ise yüzde 12,6 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt bölgesinde.

Kadınlar kendilerini güvensiz hissediyor

Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre; 2021’de yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı toplamda yüzde 25,0 iken bu oran kadınlarda yüzde 35,5, erkeklerde yüzde 14,2 oldu. Evde yalnız otururken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı 2021’de kadınlarda yüzde 9,1, erkeklerde yüzde 4,0 oldu.

Nüfusun yüzde 49,9’unu oluşturan kadınlardan en az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki bireylerin nüfusa oranının 2020’de yüzde 92,9 olduğu bildirildi. En az bir eğitim düzeyini tamamlayanların oranı cinsiyete göre incelendiğinde; 2020’de bu oran kadınlarda yüzde 87,7 , erkeklerde yüzde 98,1 oldu. En az üniversite mezunu olan 25 ve daha yukarı yaştaki kadınların oranı 2020’de yüzde 19,9 olurken; bu oran erkeklerde yüzde 24,4 oldu.

Kadınlara eğitimde daha az yer verildi

Kadınlar okuryazarlık olmayan nüfusta, yüksekokul veya fakülteden mezun nüfusta, istihdamda, işgücüne katılmada ve işsizlik oranında da erkeklerin gerisinde bırakıldı. 25 yaş üstü okuryazar olmayan kadınlar yüzde 6,5 oranındayken bu rakam erkeklerde yüzde 1 oldu.

25 yaş üstü yüksekokul veya fakülteden mezun nüfus verileri kadınların burada yüzde 17,3’lük paya, erkeklerinse yüzde 26,3’lük paya sahip olduğunu gösterdi. İşgücüne katılma oranı 15 yaş üstü nüfusta kadınlarda yüzde 30,9’ken erkeklerde yüzde 68,2 olan bu ölçümde de kadınların erkeklerin işgücüne katılma oranının kadınlarınkinin iki katının da üzerine olduğu görüldü.

Eğitim hakkı ve işgücü istatistikleri

Eğitim hakkı ve işgücü istatistikleri ise eğitim seviyesinin yükselmesinin işgücüne katılan kadınların oranını artırdığını ortaya koydu. Yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 65,6 oldu.

Kadınlar erkeklerden daha çok yarı zamanlı çalıştılar. Yarı zamanlı çalışma istatistikleri kadınların yüzde 19,5’inin erkeklerin ise yüzde 9,3’ünün yarı zamanlı çalıştığını gösterdi. Ancak işgücüne katılımda bireylerin bakıma ihtiyacı olan çocuklarının olması oldukça etkili oluyor.

Çocuklarla birlikte kaybedilen kadın istihdamı

TÜİK’in istatistikleri üç yaşın altında, bakıma ihtiyacı olan çocuklara sahip bireylerin istihdamında da erkeklerin kadınlardan daha çok yere sahip olduğunu gösteriyor.

2020’de üç yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki kadınların istihdam oranı yüzde 25,2 olurken erkeklerin istihdam oranı yüzde 85,5 olduğu görülüyor. Bu da çocuğun bakımının kadınlar tarafından yapıldığını ve dolayısıyla kadının istihdamda yer alamayarak ekonomik olarak bağımlı hale gelmesine sebep olduğunu ortaya koyuyor.

Kadınlar meclise de alınmadı

Dışişleri Bakanlığı verilerine göre; kadın büyükelçi oranı 2021’de yüzde 26,5 oldu. Erkek büyükelçi oranı ise 2021’de yüzde 73,5 oldu. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) verilerine göre; 2021 yıl sonu itibarıyla 582 milletvekili içerisinde kadın milletvekili sayısının 101, erkek milletvekili sayısının ise 481 olduğu görüldü. Meclise giren kadın milletvekili oranı, 2007’de yüzde 9,1 iken bu oran 2021 yılında yüzde 17,4 oldu. Oran 14 yılda ancak erkeklerin dörtte birinden de daha az bir orana denk gelen yüzde 17,4’e ulaşabildi.

Kadın profesör oranı yüzde 32,4

Yükseköğretim istatistiklerine göre; yükseköğretimde görevli profesörler içinde kadın profesör oranı 2020-2021 öğretim yılında yüzde 32,4 oldu. Doçent kadrosunda görev yapan kadın oranı yüzde 40,1, öğretim görevlisi kadrosunda görev yapan kadın oranı ise yüzde 50,6 oldu.

Öte yandan şirketlerde üst düzey ve orta kademe yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2020’de yüzde 19,3 oldu

Ortalama evlenme yaşı

Evlenme istatistiklerine göre; resmi olarak ilk evliliğini 2021’de yapmış olan kadınların ortalama evlenme yaşı 25,4 iken erkeklerin ortalama evlenme yaşı 28,1 oldu. Ortalama ilk evlenme yaşının en yüksek olduğu il, kadınlarda 28,9 yaş, erkeklerde 31,6 yaş ile Tunceli oldu. Ortalama ilk evlenme yaşının en düşük olduğu iller ise kadınlarda 22,5 yaş ile Ağrı, erkeklerde 26,1 yaş ile Şanlıurfa oldu.

Evlilikte eğitim farkı

ADNKS sonuçlarına göre; resmi evliliklerde eşler arasındaki eğitim farkı incelendiğinde, 2020’de kadınların yüzde 39,8’inin kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli olduğu, eşlerinden daha yüksek eğitimli olan kadınların oranının ise yüzde 15,4 olduğu görüldü.

Boşanma rakamları

Boşanma istatistiklerine göre; evlilik süresine göre boşanmalar incelendiğinde, 2021’de gerçekleşen boşanmaların yüzde 33,6’sı evliliğin ilk 5 yılı, yüzde 20,9’u ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti. Evliliğin ilk 5 yılında boşanan kadınların  yüzde 25,8′ inin, erkeklerin ise yüzde 38,7’sinin 30-39 yaş grubunda olduğu görüldü.

İnternet kullanım oranları

Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre; 2021’de 16-74 yaş grubundaki bireylerin İnternet kullanım oranı yüzde 82,6 oldu.  Bu oran, kadınlarda yüzde 77,5 iken erkeklerde yüzde 87,7 oldu.

Verilere göre; internet üzerinden kişisel kullanım amacıyla mal veya hizmet siparişi veren ya da satın alan 16-74 yaş grubundaki bireylerin oranı, 2021 Mart’ına kadarki 12 aylık dönemde yüzde 44,3 oldu. Cinsiyete göre internet üzerinden mal veya hizmet siparişi verme ya da satın alma oranı, kadınlarda yüzde 40,3 iken erkeklerde yüzde 48,3 oldu.