İsveçli demir cevheri madencisi LKAB, ülkenin kuzeyindeki Lapland bölgesinde elektrikli otomobiller, rüzgar türbinleri ve diğer yüksek teknolojili ürünleri üretmek için gerekli olan Avrupa‘nın en büyük nadir toprak elementi yatağını keşfettiğini duyurdu.
Keşfin, Avrupa Birliği‘nin temiz enerjiye geçişi için önemli etkileri olabilir ve nadir toprak elementi ihtiyacını büyük ölçüde karşıladığı Çin’e daha az bağımlı hale gelme umutlarını artırabilir.
Başkent Stockholm‘ün 960 kilometre kuzeyindeki Kiruna‘da demir cevheri çıkaran şirketin açıklamasına göre, bulunan nadir toprak oksitleri 1 milyon tondan fazla.
Avrupa’nın en büyüğü olduğu tahmin edilmekle birlikte dünya çapında tahmin edilen yaklaşık 100 milyon ton civarındaki rezervin yüzde birinden daha azına ulaşan şirket, küresel ölçekte küçük kalsa da şirket yöneticileri elektrikli araçlar söz konusu olduğunda, elde edilecek malzemenin Avrupa’nın ihtiyacının büyük bölümünü karşılayacağını söylüyor.
LKAB CEO’su Jan Moström ve İsveç’in Enerji ve İş Dünyasından Sorumlu Bakanı Ebba Busch.
LKAB CEO’su Jan Moström, “Bu, Avrupa’da bilinen en büyük nadir toprak elementleri yatağı. Yeşil geçişi sağlamak için kesinlikle çok önemli olan kritik hammaddelerin üretilmesinde önemli bir yapı taşı haline gelebilir. Bu madenler olmadan elektrikli araçlar da olamaz” dedi.
İsveç’in Enerji ve İş Dünyasından Sorumlu Bakanı Ebba Busch da elektrifikasyonun, AB’nin kendi kendine yeterliliğinin ve Rusya ile Çin’den bağımsızlığının bu madenle başlayacağını kaydetti.
10-15 yıl sonra işletilebilecek
Avrupa’daki en büyük demir cevheri üreticisi olan LKAB, bulunan yatakların ancak 10 -15 yılda işletilecek hale gelebileceğini belirtti.
AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, nadir toprak elementlerini bölge için en kritik kaynaklar arasında değerlendiriyor. Küresel nadir toprak elementleri rezervlerinin büyük kısmı Çin’de bulunuyor.
Nadir toprak elementi nedir, hangi alanlarda kullanılıyor?
Nadir toprak elementi olarak adlandırılan toplam 17 element var. Bunlar, genellikle toprak altında küçük rezervler halinde bulunuyor. Ancak nadir toprak elementlerini ‘nadir’ yapan şey rezervlerin azlığı değil, bu elementleri işlemenin maliyetinin yüksek olması.
Bu elementler, akıllı telefonlardan bilgisayarlara, asansör ve trenlerden yüksek teknolojili savaş uçaklarına ve uydulara kadar çok geniş bir alanda imalat süreçlerinin önemli bir parçası. Elektrikli araçlarda kullanılan özel mıknatısları üretmek için kullanılan malzemeler olan praseodim veya neodimyum oksitler ise özellikle önemli. Yeşil enerji alanında da rüzgar türbinleri ve elektrikli araç motorlarında kritik önem taşıyorlar.
Toplam 115,8 milyon ton olduğu tahmin edilen dünyadaki nadir toprak elementlerinin en büyük rezervleri şu ülkelerde:
- Çin: 44 milyon ton
- Vietnam: 22 milyon ton
- Brezilya: 22 milyon ton
- Rusya: 21 milyon ton
- Hindistan: 6,9 milyon ton
- Avustralya: 4 milyon ton
- ABD: 1,8 milyon ton
- Grönland: 1,5 milyon ton