İklim krizi: Sadece sığ sularda olanlar değil, derinlerdeki mercanlar da ağarıyor

Okyanusun derinlerinde yaşayan mercanların da tıpkı yüzeye yakın olanların başına geldiği gibi  ağardığı ortaya çıktı.

Şimdiye dek suların ısınması nedeniyle sığ sularda bulunan mercanların ağardığı ve derinliklerde olanların iklim değişikliğine daha dirençli olduğu; 30 ila 150 metre derinlikteki mercanların yüzeye yakın resiflere verilen zararı telafi edebileceği umuluyordu.  Ancak son araştırma, gezegendeki büyük ölçüde keşfedilmemiş derin deniz mercanlarının benzer, fark edilmeyen ağarma olayları yaşıyor olabileceğini gösteriyor.

Son çalışmada, Hint Okyanusu yüzeyinin 90 metreden fazla altında, rekor derinliklerde de mercan ağarması keşfedildi. Bilim insanları beklenmeyen derinliklerde de bu hayati ekosistemlerde ciddi hasarlar olduğunu, bazı bölgelerde resiflerin yüzde 80’e varan oranda hasar gördüğünü tespit etti.

Hint Okyanusu’nda deniz sıcakları yüzde 30 arttı

Plymouth Üniversitesi Fiziksel Oşinografi Doçenti ve projenin lideri Dr. Phil Hosegood, “Bu açık bir gerçek. Daha derindeki mercanlar geleneksel olarak okyanus ısınmasına karşı dayanıklı olarak görülüyordu, çünkü su altı ortamları yüzeyden daha soğuktu ve daha stabil kabul ediliyordu. Bunun yanlış olduğu kanıtlandı. Sonuç olarak dünya genelinde benzer derinliklerdeki resifler benzer iklim değişimleri nedeniyle tehdit altında olabilir” dedi.

Araştırmacılar ağarmanın Hint Okyanusu’ndaki deniz sıcaklıklarındaki yüzde 30’luk artıştan kaynaklandığını söylüyor.

2019’da bilim insanları, okyanus yüzeyinin altındaki mercanların sağlığını değerlendirmek için su altı robotlarına bağlı kameraları kullanmış; elde edilen görüntüler bu derinliklerde beyazlamanın ilk işaretlerini ortaya çıkarmıştı.

Beklenmedik şekilde son çalışmanın yapıldığı bölgede,  sığ sularda ise aynı resif hasarı tespit edilemedi. Uzmanlar, bu durumun resiflerin kırılganlığındaki keskin zıtlığı vurguladığını söylüyor.

Araştırma sırasında okyanus koşullarını ve sıcaklıklarını izleyen uydulardan alınan verilere ek olarak çok çeşitli veriler toplandı. Analiz, bu dönemde yüzey okyanus sıcaklıklarının nispeten sabit kaldığını, ancak yüzeyin altındaki sıcaklıkların 22°C’den 29°C’ye önemli ölçüde arttığını ortaya çıkardı. Bilim insanları, sıcaklığın derinliğe göre hızla değiştiği okyanusun bir katmanı olan termoklin tabakasının giderek derinleştiğini söylüyor.

Derinliklerde ağarma artacak

Araştırmanın baş yazarı Clara Diaz, “Bulgularımız, bu ağarmanın termoklinin derinleşmesinden kaynaklandığını açıkça gösteriyor” diyor vebunun Hint Okyanusu’ndaki El Nino benzeri iklim değişikliği nedeniyle yoğunlaşan iklim düzenlerinden kaynaklandığını belirtiyor: “Sonuç olarak, hem bu bölgede hem de başka yerlerde okyanusun derinliklerindeki ağarma muhtemelen daha sık hale gelecektir.”

Araştırmanın ortak yazarı Dr. Nicola Foster ise bulguların bu mercan ekosistemlerinin “hassasiyetini vurguladığını” ve “iklim değişikliğinin okyanusumuzun her köşesindeki geniş kapsamlı etkilerine dair yeni kanıtlar sunduğunu” ekliyor.

Bilim insanları 2020 ve 2022’de ziyaret ettikleri resifin bazı kısımları iyileşmiş gibi görünse de derin okyanustaki mercanları takip etmek için daha ayrıntılı izlemenin gerekli olduğunu söylüyor.

Bölgenin oşinografisinin, iklim değişikliğiyle daha da kötüleşen, doğal olarak oluşan döngülerden etkilendiğini kaydeden Dr. Hosegood, şu anda bölgenin El Niño ve Hint Okyanusu Dipolü‘nün birleşik etkisi nedeniyle daha şiddetli olmasa da benzer sonuçlarla boğuştuğuna dikkat çekiyor:

“Termoklinin derinleşmesini engelleyemesek de, büyük ölçüde keşfedilmemiş bu ortamlarda bu değişimin sonuçlarına ilişkin bilgimizi genişletebileceğimizi umuyoruz. Bu, küresel değişimin hızlı temposu göz önüne alındığında, hiç bu kadar zorunlu olmamıştı.”