İklim değişikliği meyve verimliliğini ve ticaretini etkiliyor

Uzmanlar, artan sıcaklıklar, kuraklık ve mevsimsel dengesizlikler gibi iklim değişikliğine bağlı faktörlerin, meyve ağaçlarının erken çiçek açmasına ve bunun sonucunda verim kaybı ile ürün kalitesinde düşüşe yol açtığını belirtiyor.

AA’ya konuşan Ziraat Fakülteleri Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği’nden (ZİDEK) Prof. Dr. Ayzin Küden, meyve ağaçlarının türlerine göre değişen soğuklama ihtiyacına dikkat çekti ve “Soğuklama gereksinimi, bitkilerin çiçek açıp meyve verebilmesi için düşük sıcaklıklarda geçirilmesi gereken süre olarak tanımlanır. Bu süre genellikle 7 derecenin altındaki saatlerin toplamı olarak hesaplanır. Akdeniz Bölgesi’nde, kısa olan soğuklama süresi 500-600 saat civarıdır, ancak artık 600 saati görmüyoruz” dedi.

Türkiye‘nin yanı sıra İtalya, İspanya ve Akdeniz çevresindeki diğer ülkelerde de benzer sorunlar mevcut. Sonbahar aylarında yaşanan yüksek sıcaklıkların ve ılık geçen kış mevsiminin, ağaçların biyokimyasını ve çiçeklenme dönemlerini etkilediğine değinen Küden, bu durumun erken çiçek açmaya ve kalitesiz meyve üretimine neden olduğunu vurguladı.

İklim değişikliği ile bağlantılı olarak İç Anadolu ve Doğu Anadolu‘daki “ilkbahar geç donları” da üreticiler için endişe kaynağı. Küden, çiçek açan ağaçların bu dönemde daha hassas olduğunu ve bu don olaylarının meyve üretimini olumsuz etkilediğini belirtti. Bu olumsuzlukların önlenmesi için rüzgar makineleri ve üstten yağmurlama gibi yöntemlerle soğuk ve don kontrolünün yanı sıra, genetik çalışmalar ve dayanıklı çeşit geliştirilmesi önemli.

İklim değişikliği en büyük etken

Boğaziçi Üniversitesi‘nden Prof. Dr. Murat Türkeş de sıcaklık artışının ve buna bağlı olarak meydana gelen kuraklığın, üretimde verimliliğin düşmesine yol açtığını söyledi. Özellikle Akdeniz coğrafyasında meyve ağaçlarında düzensiz çiçeklenme ve düşük rekolte gözlemlendiğine dikkat çeken Türkeş, meyvelerin fiyatının artabileceğine ve iklim değişikliği ile mücadele ve sera gazı emisyonlarının azaltılması için daha etkili önlemler alınması gerektiğine işaret ediyor.

Sıcaklık artışının tarım üzerindeki etkilerinin daha fazla hissedildiğini ve kuraklık, verimliliğin düşmesi, kaynakların azalması ve sulama olanaklarının kısıtlanması olarak kendisini gösterdiğini anlatan Türkeş, yaprak dökümü ve kış uykusu döneminin, ağaçların yaşam döngüsünün önemli bir parçası olduğunu, sıcaklık artışının bu döngüleri de bozarak ağaçların büyümelerini ve verimliliklerini olumsuz etkilediğini belirtti.

‣ El Niño sona erdi ama kuraklık, kıtlık ve ölümcül sıcaklar devam ediyor
‣ İklim değişikliği evlerimizdeki bitkiler üzerinde de etkili
‣ [İklim Masası] İklim değişikliği, istilacı türlerin yayılışını hızlandırıyor

İklim değişikliğinin tarımsal üreticiler için büyük bir tehdit oluşturduğu tespitini paylaşan Türkeş, “Özellikle Akdeniz coğrafyasında meyve ağaçlarında düzensiz çiçeklenme ve düşük rekolte görülüyor. Uzun süreli sıcaklık artışları, buharlaşma, azalan toprak nemi ve düzensiz yağışlar gibi faktörler, hastalık ve zararlıların daha etkili olmasına veya yeni zararlıların ortaya çıkmasına neden olabilir” diyerek açıkladı.

Küresel ısınmanın yanında bu yıl El Nino etkisinin görüldüğünü hatırlatan Türkeş, sözlerini şöyle tamamladı:

“Türkiye ve Akdeniz coğrafyasında bu yıl rekolte kayıpları nedeniyle meyvelerin daha pahalı olacağını söyleyebilirim. Küresel sıcaklık artışının giderek daha belirgin hale geldiği ve bu durumun çeşitli alanlarda olumsuz etkilere yol açtığı görülüyor. Bu nedenle, iklim değişikliği ile mücadele edilmesi ve sera gazı emisyonlarının azaltılması konusunda daha etkili önlemler alınması gerekiyor.”