IEEFA Raporu yayınlandı: Fosil yakıtların elektrik şirketlerine maddi zararı 180 milyar dolar

Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA) tarafından hazırlanan “Dönüşmekte Olan Küresel Elektrik Şirketleri: Liderler ve Geride Kalanlar: 11 Vaka Çalışması” raporu bugün yayınlandı. Enel, RWE ve Engie gibi 11 büyük elektrik üretim şirketi ile ile bu şirketlerin ellerinde bulundurduğu elektrik santralleri incelendi.

Enerji dönüşümü yakalayamayan enerji şirketleri kaybediyor

Raporda 2007 ve 2016 yılları arasında beklenenden daha az performans gösteren elektrik şirketlerinin hisse senedi değerinde 180 milyar dolar kayıp görülürken; güneş ve rüzgara dayalı enerji üretimi tüm dünyada artık fosil yakıta dayalı elektrik üretiminden daha düşük maliyetli olduğu ortaya çıkıyor.

Rapor, teknoloji alanındaki gelişmeler ile rüzgar ve güneşe dayalı enerji üretim maliyetlerindeki düşüş sayesinde, Asya, Avrupa, Güney ve Kuzey Amerika ve Afrika’da neredeyse herkesi şaşırtan hızda bir değişim yaşandığını ortaya koyuyor.

Güneş ve rüzgara yatırım yapacak şirketler milyarlar kazanabilir

Rapor, ekonomilerin güneş ve rüzgara yatırım yaparak milyarlar kazanabileceğini ve kömürlü ve diğer termik santrallere yatırım yapan Avrupa elektrik şirketlerinin yaşadığı büyük maddi kayıpların başlarına gelmesini önleyebileceğini gösteriyor.

Raporun başyazarı ve IEEFA Avustralya Enerji Finansmanı Çalışmaları Direktörü Tim Buckley, “Yenilenebilir enerji üretimi sayesinde, Avrupa’dan Asya’ya, Kuzey ve Güney Amerika’dan Afrika’ya toptan elektrik fiyatları aşağıya çekiliyor. Yenilenebilir kaynaklarla üretilen elektrik artık istikrarlı bir şekilde fosil yakıtla üretilen elektrikten daha az maliyetli zira yakıt maliyeti yok. Diğer önemli bir nokta da, yenilenebilir enerjinin pazar payının halen göreceli olarak çok küçük olmasına rağmen piyasalarda bu dalgalanmaları yaratabiliyor olması; dalgalanmaların bu yüzden devam edeceğini öngörebiliriz. Her ne kadar yenilenebilir kaynakların küresel elektrik üretiminin başlıca kaynakları olması için birkaç on yılın daha geçmesi lazım olsa bile, yenilenebilirlerin bugünkü varlığı kalıcı ve gelişimleri önlenemez.” açıklamasında bulundu.

Raporda ise şu sonuca varılıyor: “Küresel düzeydeki yenilenebilir kaynaklara geçişi hala nasıl ve ne zaman benimseyeceklerini düşünen elektrik şirketleri, eğer harekete geçmekte geç kalanların sıklıkla karşılaştığı atıl kalacak varlıkların nominal değerlerindeki düşüşün yol açtığı maddi zararlardan kaçınmak istiyorsa hızlı davranmalı.”

Raporda incelenen 11 başlıca elektrik şirketleri ise şöyle:

Yenilenebilir enerji liderleri:

• Enel İtalya (Kurulu gücünün yarısı yenilenebilir kaynaklı; %100 karbonsuzlaştırmayı hedefliyor)
• NextEra ABD (Kuzey Amerika’nın en büyük rüzgar enerjisi üretici; Florida ve Arizona’da güneş santralleri var)

Dönüşüm için gecikenler:

• Engie Fransa (Büyük borç altında)
• RWE Almanya (5 yıldır gelirlerinde düşüş var)
• ON Almanya (Nükleer kurulu gücü kapatılma tehlikesi altında)
• AGL Avustralya (Kömürlü termik santral kurulu gücü enerji politikalarındaki belirsizlikler tarafından destekleniyor)
• NTPC Hindistan (Kömürlü termik santral gücü büyüyen elektrik ihtiyacı tarafından destekleniyor)
• CEIC Çin (Kömüre bağımlılığını azaltmak için şirket birleşmesine gitti)

Modernize olmayan, geride kalanlar:

• NRG ABD (Teknoloji alanındaki ilerlemeleri yakalamak için harekete geçmedi)
• TEPCO Japonya (Nükleer kurucu gücü devre dışı bırakıldı; artık termik santrallere bağımlı)
• ESKOM Güney Afrika (Teknoloji alanındaki ilerlemeleri göremedi)

IEEFA raporundan bazı önemli noktalar ise şöyle:

• Toptan elektrik fiyatlarındaki düşüş tüm Avrupa’da önemli piyasa dalgalanmalarına yol açtı ve yenilenebilir enerjinin sorumluluk ve gereklerini üstlenmekte geç kalmış başlıca elektrik şirketlerinin süregelen maddi kayıp riskiyle karşı karşıya kaldığını gösterdi.
• ABD’de yenilenebilir enerji lideri NextEra için yenilebilirler düşük fiyatlara elektrik sağlamaya devam ederken, şirket aynı zamanda yenilenebilir enerjisi bir sürdürülebilir hissedar katkı değeri yaratma aracı olarak görüyor.
• Çin’de ise CEIC (China Shenhua ve China Guoadian’ın birleşmesinden doğan şirket) muhtemelen dünyanın en büyük kurulu gücüne sahip şirketi olacak (225 GW).
• 2007’den bu yana elektrik fiyatlarının dört misli arttığı ve yüksek maliyetli bir kömürlü termik santral inşaatının fiyatların daha da artmasına yol açabileceği Güney Afrika’da, yenilenebilirler her zamankinden daha cazip ama dalgalanmalara da neden olabilecek gibi görünüyor.
• 2017 Hindistan için bir dönüm noktasıydı: güneş enerjisi tarifeleri başlıca ulusal elektrik şirketi NTPC’nin mevcut kömürlü termik santrallerde ürettiği elektriğin maliyetinden daha düşüktü.
• Avustralya’da, enerji politikalarındaki belirsizliklerden kaynaklanan çok yüksek elektrik fiyatları ve bunun sonucu olarak yenilenebilir enerji dönüşümündeki gecikme önemli bir siyaset meselesine dönüştü.

Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA) hakkında: Enerji ve çevreye alanında finansal ve ekonomik meselelere dair araştırma ve analizler yürütür. Enstitünün misyonu çok çeşitli, sürdürülebilir ve karlı bir enerji ekonomisine geçişi hızlandırmaktır.

 

(Yeşil Gazete)