Gürültü kirliliği Avrupa’da 12 bin erken ölüme sebep oluyor

Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı kapsamında hazırlanan raporda, kentlerde artan gürültü kirliliğinin, orman yangınlarının iklim değişikliğine etkisi sorunlarına dikkat çekildi. Dün yayınlanan rapora göre şehirlerin giderek büyümesi sonucu artan gürültü kirliliği, ciddi bir çevresel sağlık riskine dönüşüyor.

BM’nin Çevre Raporu’nda orman yangınlarının daha şiddetli ve sık gerçekleşmesinin ekolojik sonuçlara sebep olduğu belirtilirken özellikle dikkat çeken kritik çevre sorunları arasında  iklim değişikliği, kirlilik ve biyolojik çeşitlilik kaybından’ kaynaklanan kentsel gürültü kirliliği’, ‘orman yangınları’ ve ‘fenolojik döngüler’e yer verildi.

Rapor: Gürültü insan sağlığını bozuyor

BM Çevre Programı‘nın (UNEP) yönetici direktörü Inger Andersen raporun hükümetlerin ve genel olarak halkın dikkatini ve eylemini gerektiren üç çevresel sorunu tanımladığını ve bunlara çözümler sunduğunu belirtti.

Raporda uzun süreli ve yüksek seviyeli seslerin ruh sağlığını bozduğuna değinilerek bunun ciddi kalp rahatsızlıklarına, işitme kaybına, zihinsel sağlık sorunlarına sebebiyet verebilecek  kronik rahatsızlık ve uyku bozukluğuna neden olduğuna yer verildi.

AB’de 12 bin gürültü kaynaklı ölüm

UNEP raporuyla birlikte gürültü kirliliğinin halihazırda Avrupa Birliği’nde (AB) her yıl 12 bin erken ölüme yol açtığı ortaya koyuldu. Her beş AB vatandaşından birini etkilediği belirtilen gürültü kirliliğinin, Cezayir, Bangkok, Şam, Dakka, Ho Chi Minh City Ibadan, İslamabad ve New York dahil olmak üzere dünya çapında birçok şehirde kabul edilebilir seviyeleri aştığı bildirildi.

Tokat’taki gürültü kirliliği: 86 desibel

Türkiye’den gürültü kirliliği sıralamasına giren şehir ise 86 desibel ile Tokat oldu. Bangladeş’in başkenti Dakka 119 desibel, New York 95 desibel, Londra‘da ortalama gürültü 86, Vietnam‘ın Ho Chi Minh kentinde 103 ve Pakistan‘ın başkenti İslamabad‘da 105 desibel olarak ölçüldü.

Gürültü kirliliğinden özellikle çok genç, yaşlı ve trafiğin yoğun olduğu yolların ve sanayi bölgelerinin yakınında ve yeşil alanlardan uzakta olan marjinal toplulukların etkilendiği belirtildi. Büyük şehirlerde gürültü oranının düşürülmesi gerektiğine dikkat çekilen raporda, otoyol kenarlarına ses bariyeri inşası ve bina çatılarının yeşillendirilmesi tavsiyesi yapıldı.

Tüm canlıları etkiliyor

Gürültünün ayrıca kuşlar, böcekler ve amfibi türlerinin davranışlarını değiştirdiği için hayvanlar için de bir tehdit olduğu belirtildi.

Şehirlerde gürültünün kaynağında azaltılmasına öncelik vermelisi gerektiğine değinilen raporda COVID-19 karantinalarının, yeşil alanlar ve kentsel trafik gürültüsünün azaltılması için yeni bir anlayış oluşturduğuna dikkat çekildi.  Ek olarak ‘Daha iyi bir şekilde yeniden inşa etmeyi’ amaçlayan programların, şehir plancıları ve topluluklar için ek yeşil alanlar yaratma konusunda yeterince kullanılmayan bir fırsatı temsil ettiği bildirildi.

AB büyüklüğünde bir alan yandı

2002 ile 2016 yıllarında, her yıl, yaklaşık Avrupa Birliği büyüklüğünde bir alanın, ortalama 423 milyon hektarın yandığına dikkat çekilen raporda yangınların karma orman ve savan ekosistemlerinde daha yaygın hale geldiği belirtildi.

Yanan alanları çoğu Afrika’da

Orman yangınları da dahil olmak üzere küresel çapta yanan alanların tahmini olarak yüzde 67’sinin Afrika kıtasında olduğu aktarıldı. Orman yangınlarından çıkan duman ve partikül maddenin, rüzgar yönündeki yerleşim yerlerinde, bazen kaynaktan binlerce kilometre uzakta, sağlık için önemli sonuçlar doğurduğuna ve etkilerinin genellikle önceden hastalığı olanlar, kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve yoksullar arasında şiddetlendiğine değinildi. Ayrıca raporda iklim değişikliğinin bitkilerde ve hayvanlarda doğal ritimleri bozduğuna yer verildi.