Güneş enerjisi, Türkiye’nin elektrik talebindeki artışın üçte ikisini karşıladı

Türkiye’de düzenli olarak elektrik sektörü verilerini analiz ederek kamuoyuyla paylaşan düşünce kuruluşu EMBER, yeni yayınladığı analizinde “puant talep” olarak adlandırılan, maksimum elektrik talebinin karşılanmasında güneş enerjisinin katkısını inceledi.

Çalışma, Türkiye’nin güneş enerjisi üretiminin 2024 yılında 2023’e göre yüzde 40’tan fazla artış gösterdiğini, puant elektrik talebindeki artışın üçte ikisini karşıladığını ve puantın gerçekleştiği 2024’ün temmuz ayında 10 milyonun üzerinde kişiye enerji sağladığını ortaya koyuyor.

Ember analisti Bahadır Sercan Gümüş bulguları, “Güneş enerjisinin puant talebi karşılamadaki oranı 2017’den bu yana yedi kat arttı. Bu durum, enerji arz güvenliğinin sağlanmasında ve fosil yakıtlara bağımlılığın azaltılmasında güneş enerjisinin dönüştürücü potansiyelini ortaya koyuyor” şeklinde yorumladı.

2019’den beni güneşin payı artıyor

Elektrik talebini karşılamada giderek daha büyük paya sahip olan güneş enerjisi, 2019 yılından bu yana, puant elektrik talep artışının yüzde 70’ini tek başına karşıladı. 2017’de yalnızca yüzde 2,5 olan güneş enerjisinin saatlik puant elektrik talebini karşılama oranı, 2024’te yüzde 18’e yükselerek bu alanda yeni bir rekora imza attı.

Güneş enerjisindeki bu hızlı artış çevresel faydalar sağlamanın yanı sıra, Türkiye’nin 16 GW’lık fosil yakıtlı santral yatırımından da kaçınmasını sağladı ve fosil yakıt bağımlılığına bağlı maliyetleri azalttı.

Saatlik, günlük ve aylık rekorlar kırıldı

2024 yılında Türkiye’nin güneş enerjisi üretimi; saatlik, günlük ve aylık elektrik rekorlarıyla yeni zirvelere ulaştı. 2023 yılının temmuz ayında ulaşılan güneş enerjisinden en yüksek aylık elektrik üretimi 2024’te Nisan ayında aşılırken, bu rekor üst üste üç ay boyunca (nisan, mayıs, haziran) yenilendi. Güneş enerjisinin artan üretimi ile toplam elektrik üretimi içerisindeki payı Haziran’da yüzde 11’e ulaşarak tarihi yüksek seviyeye erişti.

16 Haziran 2024 günü de güneş enerjisi, Türkiye’nin elektrik üretiminin yüzde 46’sını (2023 rekoru yüzde 36) karşılayarak saatlik bazda rekor kırdı. Aynı gün günlük bazda yüzde 17 (2023 rekoru yüzde 13) seviyesini aşan güneş günlük rekorunu da tazelemiş oldu.

Gümüş, “Türkiye’nin yüksek potansiyeli ve enerji depolama sistemlerinin entegrasyonu ile güneş enerjisi, enerji güvenliğini sağlamada ve temiz enerji dönüşümünü hızlandırmada öncü rol oynamaya devam edecek.” dedi.

Soğutma ihtiyacının rolü

2024 yılında aşırı sıcak yaz ayları nedeniyle 81 ilin 74’ünde soğutma ihtiyacı artmış ve bu durum elektrik talebini rekor seviyeye çıkarmıştı.

Soğutma ihtiyacının temel göstergelerinden olan soğutma gün dereceleri (CDD) beş yıllık ortalamaya göre haziran ayında üç kat, temmuz ayında ise yüzde 50 artış gösterdi. Bu durum Temmuz 2024’te saatlik puant elektrik talebinde yüze 6,9’luk bir artışa yol açarak talebi 58 GWh ile tarihi zirveye taşıdı. Ancak güneş enerjisi bu artışın büyük bir bölümünü sürdürülebilir bir şekilde karşılayarak kritik bir çözüm sundu.

Türkiye’nin yüksek güneş enerjisi potansiyeli, güneşin puant talebi karşılama kapasitesini daha da artırabilir. 120 GW’ın üzerinde çatı tipi güneş enerjisi potansiyeli ve depolama sistemleri için iddialı planları olan Türkiye, yenilenebilir enerji portföyünü daha da genişletmek için gereken tüm imkanlara sahip. Bu potansiyelin hayata geçirilmesi, gelecekte puant talebin karşılanmasında güneş enerjisinin daha büyük bir rol oynamasını sağlayabilir; güneş enerjisi, şebeke istikrarını güçlendirebilir, şebeke işletme maliyetlerini düşürebilir ve fosil yakıtlara bağımlılığı azaltabilir.