Foça ve Aliağa’daki “Cüruf Dağları”na yürütmeyi durdurma

İzmir’in Aliağa ilçesi, Nemrut Sanayi Bölgesi’ndeki demir çelik işletmelerinden ve İzdemir Termik Santrali’nin faaliyette olan birinci ünitesinden çıkan cüruflarla toza, küle, dumana boğulan Aliağa ve Foça’da yıllardır süren hukuk mücadelesinde önemli bir gelişme yaşandı. Denizi, zeytin ağaçları, Akdeniz fokları, doğası, antik çağlardan günümüze uzanan kalıntıları ile İzmir’in göz bebeği Foça ile Aliağa arasında kalan Ilıpınar, Kozbeyli, Horozgediği köylerinin çevirdiği alanda Gölyazı mevkii olarak bilinen vadide yıllardır depolanan milyonlarca ton cürufa, hukuk dur dedi.

TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile İzdemir Enerji Elektrik Üretim AŞ’ye karşı, Aliağa ve Foça’da termik santral ve kül-cüruf depolama alanı yapılmasına yönelik olan 1/25000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikleri ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davaya, mahkeme yürütmenin durdurulması kararı verdi.

Zeytin ağaçları kurtardı

Karara gerekçe olarak, bilirkişi raporu ve dosyadaki bilgi belgelerin değerlendirilmesinin ardından, davaya konu olan plan değişikliklerinin, bölgenin mevcut ve planlanan endüstriyel taşıma kapasitesine dayalı ve bölge değerleriyle bütünleştirilerek yapılmadığı, bölgede yatırım kararları planlanırken sosyal ve çevresel değerlerle olan etkileşiminin göz önüne alınmadığı, diğer taraftan kül ve cüruf depolama alanına 3 kilometreden az mesafede 25 dekardan fazla zeytinlik saha bulunması gösterildi. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu (DİDDK) tarafından verilen bu yürütmeyi durdurma kararı, bölgede yıllardır termik santrallere ve ormanlarında cüruf depolanmasına karşı mücadele eden yaşam savunucularına ümit oldu.

Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP), Foça Çevre ve Kültür Platformu (FOÇEP) ve Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi daha önce de Çevre ve Şehircilik Bakanlığının cüruf alanlarına izin vermesine itiraz etmişti ancak Danıştay 6. Dairesi bu itirazı 2014 yılında reddetmişti. Avukat Arif Ali Cangı, Danıştay 6. Dairesinin daha önce reddettiği yürütmeyi durdurma kararının Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi’nin itirazı üzerine bu kez Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca alınmasının ne anlama geldiğini Yeşil Gazete için değerlendirdi. Arif Ali Cangı, davaya konu imar planlarının hukuka aykırı olduğu ve çevreye doğuracağı zararlar nedeniyle DİDDK tarafından iptal edilmesinin önemli ve bağlayıcı bir karar olduğunu, bu kararın bölgedeki mevcut ve planlanan termik santraller için de engel teşkil edeceğini savundu.

“İzdemir Termik Santrali durdurulabilir.”

Avukat Cangı, “Aliağa ve Foça’da termik santral ve kül-cüruf depolama alanı yapılmasına yönelik olan 1/25000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikleri ile  1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerine yürütmenin durdurulması kararı verilmesi, orada planlanan yatırımlara ilişkin lisans ve ruhsat verilmemesi gerektiği anlamını taşıyor. Bu karar sadece kapasite arttırımı adı altında yapımı planlanan İzdemir Enerji Santralinin ikinci ünitesinin önünde değil, mevcut ünitesinin önünde de engel teşkil edecek. Planlama olmadan, termik santraller faaliyetlerini sürdüremez. Planlama olmadan ÇED olumlu kararı verilemez. Hukuksuz bir şekilde faaliyete devam eden İzdemir termik santrali durdurulabilir. Bu kararın Socar Power Enerji Yatırımları AŞ’nin bölgedeki planlarına engel olup olmayacağını da inceleyeceğiz.” dedi.

İzdemir Enerji Santrali – II ÇED olumlu kararına itiraz edilecek.

Halkın bölgede kömürlü termik santrallere verdiği tepkiye ve ÇED toplantısını yaptırmamasına rağmen geçtiğimiz günlerde nihai kabul edildiği açıklanan İzdemir Enerji Santrali – II projesinin Çevresel Etki Değerlendirme Raporunun halkın görüş ve önerilerini almak üzere görüşe açıldığı,  Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün web sitesinde yayınlandı. Avukat Arif Ali Cangı, Aliağa- Foça bölgesinin termik santral ve cüruf alanı olmasının önünü açan planların yürütmesinin durdurulmasının, yapacakları itiraza dayanak oluşturacağını, projeye ÇED olumsuz kararı çıkana dek mücadeleyi bırakmayacaklarını söyledi.

“Foça cüruf dağına döndü”

Foça Çevre ve Kültür Platformu (FOÇEP) Yürütme Kurulu Üyesi  Bahadır Doğutürk, kararı sevindirici karşıladıklarını ifade ederken “Bölgede 40 milyon tondan fazla cüruf birikti. Yıllardır İzmir’in en önemli ormanlarına cüruf yığıyorlar. Foça’da nefes alamıyoruz. Cüruflardan tepeler yaptıkları vadide zeytin ağalarının yanı sıra su havzaları da var. Onlar Aliağa ve Foça’da termik santral projelerinden vazgeçinceye dek mücadeleden vazgeçmeyeceğiz. Şimdiye kadar ormanlarımıza depolanan cürufların ne yapılacağını da takip edeceğiz” dedi.

“Zarar telafi edilmeli”

Şehir Plancıları Odası İzmir Şube Başkanı Özlem Şenyol Kocaer, Foça’yı cüruf dağına çeviren planların yürütmesinin durdurulmasının bundan sonraki uygulamalar için de örnek teşkil edeceğini belirterek, İzmir’in hava kalitesinin düştüğünü, iklim değişikliğinin en önemli sebeplerinden biri olan kömürlü termik santrallerden vazgeçilmesi ve Foça’da cüruflarla doğanın gördüğü zarardan sorumlu kurumların bunu telafi etmek için bir an önce harekete geçmesi gerektiğini söyledi.

Haber: Güneş Dermenci

(Yeşil Gazete)