Erdoğan-Trump görüşmesi Türk basınının yazdığı gibi olmayabilir

ABD’de Başkan Trump’a yakınlığı ile tanınan Cumhuriyetçi senatör Lindsey Graham, S-400 krizinde yeni çözüm önerdi. Graham, Rus yapımı S-400’lerin aktive edilmemesi ile yaptırımların etrafından dolanılabileceğini söyledi. Graham, Erdoğan-Trump görüşmesinin Türkiye’de basına yansıdığı gibi geçmemiş olabileceğini  belirtti.

ABD Başkanı Donald Trump’a yakınlığı ile tanınan Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Ankara-Washington hattında Rus yapımı S-400 füzeleri nedeniyle yaşanan krizde bir ‘çıkış yolu’ önerdi. Graham, Türkiye’nin S-400’leri aktive etmemesi ve Amerikan yapımı Patriot hava savunma sistemleri alması karşılığında Washington’da yaptırımlardan kaçınılabileceğini söyledi. Kıdemli senatörün, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasında G-20 zirvesinde yapılan görüşmenin Türkiye basınında yansıtıldığı geçmemiş olabileceğini belirtmesi de dikkat çekti.

Graham’ın dün ABD’nin Türkiye Büyükelçiliği’ni ziyareti sırasında Amerikan haber kanalı CBS ile yaptığı söyleşinin ilgili bölümü şöyle:

‘Hem F-35 hem S-400 alamazlar’

Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Başkan Trump’ın, Türkiye’nin Rus yapımı silah sistemleri alması halinde ABD’nin yaptırım uygulamayacağı izlenimine kapılmış görünüyor. Durum böyle mi?

Ben şu an Türkiye’deyim ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump’ın görüşme sırasında Türkiye’ye, ‘S-400’leri aktive ederseniz yaptırımların etrafından bir yol buluruz’ dediğini savunuyor. Bu konuşmanın gerçekleştiğinden şüpheliyim. Bu imkânsız, bizim yasalarımıza göre, eğer Türkiye Ruslardan aldıkları S-400 füze bataryalarını aktive ederse, yasa kapsamında yaptırım uygulanması gerekecektir. Ve biz ayrıca birkaç gün önce, Rus S-400 füze bataryalarını aktive etmeleri halinde Türkiye’ye F-35 satışını yasaklayan bir yasayı kabul ettik. Türkiye’ye aynı anda hem F-35 teknolojisini transfer edip hem de Rus füze bataryası almalarına izin vermemiz mümkün değil. Bu bizim zeminimizi geriletir.

‘Aktive etmekten vazgeçirmeliyiz’

Fakat şu an yaptırımların kaçınılmaz olmadığını da söylemiyorsunuz. Etrafından dolanmanın bir yolunu, bir tür uzlaşıyı görüyor musunuz?

Umarım. Türkiye stratejik bir müttefik. Bize Suriye’de yardım ettiler. Onlar bir NATO müttefiki ama Rus yapımı bir S-400 füze bataryası alamazlar. Başkan Trump, bir önceki yönetimin muhtemelen çok sert davrandığı konusunda haklıydı. Türkiye hava sahasını korumak için onlara Amerikan yapımı Patriot füze bataryasını satmaları gerekirdi.

Bu işin etrafından dönmenin yolu, Türkiye’yi S-400’leri aktive etmekten vazgeçirmek, bunların yerine NATO ile uyumlu bir Patriot füze bataryası getirmek. Ben Türkiye ile bir ihtilaf istemiyorum. Onlar çok önemli bir müttefik, özellikle de Suriye ve bölge söz konusu olduğunda. Fakat bizim yasalarımızda takdir yetkisi yoktur. Eğer S-400’leri aktive ederlerse, Amerikan yasaları kapsamında yaptırım uygulanacak ve F-35 teknolojisi Türkiye’ye transfer edilemeyecek. Bu ikilemden bir çıkış yolu bulmalıyız.”

Erdoğan: Patriot alırız

Cumhurbaşkanı Erdoğan, cumartesi günü Japonya’daki G-20 zirvesinde Trump’la yaptığı görüşmenin ardından, “Yaptırım olmayacağını sayın Trump’tan duymuş olduk” demişti. Erdoğan’ın bugün yayınlanan açıklamalarında ise ABD’nin hâlâ masada tuttuğu Patriot teklifi için “Teknolojik olarak bir S-400 üç Patriot’a bedel. Buna rağmen biz şartları görelim. Eğer şartlar S-400 ile eşit bile olsa biz Patriot alırız” sözlerini kullanması dikkat çekmişti.