Ege’de asbest tehdidi: Yönetim, asbestin varlığını bilerek gizledi

Asbest Söküm Uzmanları Derneği ve Ege İşçi Birliği, İzmir’deki Aliağa Gemi Söküm Tesisleri‘nde parçalanan “Gökhan Han” adlı gemide asbest tespit edildiğini duyurdu. Konuyla ilgili hazırladığı raporu açıklayan dernek, asbestin havaya dağılmasını engelleyen donanımla işçiler için koruyucu kıyafet ve ekipman olmadan sökümü yapan Kılıçlar Gemi Söküm Firması’nın üretiminin durdurularak işçilerin sağlık taramasından geçirilmesini istedi. Dernek, “Firmanın işçileri ile asbesti söken işçilerin birlikte yemek yemesi engellenirken, yönetim tarafından asbestin varlığı bilinmekte ve alenen gizlenmektedir” açıklamasını yaptı.

ANKA Haber Ajansı‘ndan Abdullah Çelebi‘nin aktardığına göre; Asbest Söküm Uzmanları Derneği ve Ege İşçi Birliği, Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’nde parçalanan “Gökhan Han” adlı gemide, insan sağlığı açısından son derece zararlı “asbest” tespit edildiğini duyurdu.

Belirlenen asbeste ilişkin raporu paylaşan dernek, “Beş hafta kadar önce Kılıçlar şirketinin getirdiği Gökhan Han gemisinde işçi arkadaşlarımız asbest şüphesiyle birliğimize ulaştı. Asbest Söküm Uzmanları Derneği’nin de çabalarıyla gemiden numune alınarak laboratuvarda yapılan test sonucunda asbest tespit edildi” denildi.

‘Zarar asbestten değil şirketin/devletin denetimsizlik ve tedbirsizliğinden’

Açığa çıkan bu gerçeğin kendi türleri arasında tehlikeli olan amosit sonucuyla birleştiğinde zararın boyutunun büyüdüğüne dikkat çekilen açıklamada “Ancak zararın kendisi asbestten değil, bizzat patronların tedbirsizliği ve devletin denetimsizliğinden kaynaklanmaktadır. Beş haftadır söz konusu Gökhan Han gemisinin söküp ayıklaması için dışarıdan işçi getirildiğini, asbestin bertaraf edilmesine dair hiçbir kurala uyulmadığını biliyoruz. Sökümde asbestin tozuyarak havaya dağılmasını engelleyen donanımın, sökümü gerçekleştirenlerin koruyucu kıyafet ve ekipmanının olmadığı böylesi koşullarda söküme başlanmıştır ve hala bu şekilde sürdürülmektedir” ifadelerine yer verildi. 

‘Yönetim, asbestin varlığını bilerek gizledi’

Kılıçlar Gemi Söküm Firması bünyesinde çalışan işçilerin asbest sökümünde yeterli bilgi ve ehliyete de sahip olmadığı vurgulanan açıklamada, “Birçok görüntü ve sözlü şahitlikle bu işçilerin çıplak elle, maske dahi kullanılmadan hiçbir tedbirin alınmadığı koşullarda çalıştırıldığı, Kılıçlar işçilerinin de aynı ortamda aynı kötü etkenlere maruz kaldığı biliniyor. Öyle ki firmanın işçileri ile asbesti söken işçilerin birlikte yemek yemesi engellenirken, yönetim tarafından asbestin varlığı bilinmekte ve alenen gizlenmektedir. Kılıçlar’da yapılanlar insanlık suçudur” denildi.

Ege’de asbest tehdidi

Gemi söküm havzasının işçi ve toplum sağlığını hiçe saydığı, çevreyi tehdit ettiği belirtilen açıklamada bu sorunların sadece Aliağa’yı değil tüm İzmir’i, Ege bölgesini etkilediği ifade edilerek şunlar aktarıldı:

“Yaralanma ve iş cinayetleri sıradanlaştırılmış, cezasızlık son 10 yılda 70 işçinin ölümünü getirmiştir.

Keza işçiler asbest, kurşun gibi zehirli maddelere yıllarca maruz kalıyor, bu nedenle kanser vakaları hızla artıyor, gemi söküm işçisi adeta ölüme koşuyor. Bunun temelinde patronların kar hırsı nedeniyle tedbirlerin alınmaması yatarken, kuralsızlık ve devletin sistematikleşmiş denetimsizliği sorunların büyümesindeki en önemli etkenlerdir.”

Birliğin talepleri ise şöyle:

• Asbestin tespit edildiği Kılıçlar Gemi Söküm’de derhal üretim durdurulsun. Detaylı inceleme ve işçilere sağlık taraması yapılsın. Gemi’nin denetimi ve atıkların temizliği sağlansın. Duruş boyunca işçilerin yevmiyeleri tam ve eksiksiz ödensin.
• Gemi Söküm tesislerine gelen her gemi, konusunda uzmanların yer aldığı bağımsız bir heyetin denetimine açılsın.
• Denetim sonucunda her geminin söküm sürecine tam hazırlığı gerçekleştirilsin. Asbest, kurşun, atık yağ, yakıt, kereste, patlayıcı ve yanıcı diğer maddeler gemilerden uzman kişiler tarafından ayrıştırılsın. Dönüşüm ve bertaraf süreci takip edilsin.
• Asbest, kurşun, atık yağ ve benzeri tüm atıklar sadece gemi söküm işçilerine değil, Aliağa halkına da zarar vermektedir. Bu nedenle atıkların taşınma süreci boyunca çevreye zararının önüne geçilmelidir.
• Kılıçlar Gemi Söküm başta olmak üzere tüm şirketler denetlensin, asbest bertarafı kurallarına uymayan şirketlerin patronları ve bu süreçte denetimsizlikte sorumluluğu olan kurumlar hakkında soruşturma başlatılsın.