Deprem bölgesinde inceleme: Bulanık, çamurlu su tespiti ve yer altı sularında çekilme

6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen deprem, geniş bir bölgeyi sarsarak büyük çaplı bir felakete neden oldu. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi‘nden (DEÜ) bir grup bilim insanı, 11 ili etkileyen deprem bölgesindeki suyu inceledi.

Deprem sonrası afet bölgelerinde şebeke kırılmaları nedeniyle çok sayıda sorun oluştuğunu, mikrobiyal kirlenme gözlemlediklerini ifade eden DEÜ Çevre Mühendisliği Bölümü‘nden Prof. Dr. Azize Ayol, bölgedeki deprem hareketliliği nedeniyle bazı yerlerde bulanık ve çamurlu suya rastladıklarını ayrıca bazı bölgelerde yer altı suyunun çekildiğini veya akış yönünün değiştiğini gözlemlediklerini belirtti.

DHA‘nın haberine göre, deprem sonrası afet bölgelerinde şebeke kırılmaları nedeniyle çok sayıda sorun oluştuğunu belirten Prof. Dr. Ayol, ”Mikrobiyal kirlenme gözlemledik. Bazı yerlerde deprem hareketliliği nedeniyle suyun çamurlu ve bulanık akması söz konusuydu. Depremden sonra su şebekelerinde onarım yapıldı. Hemen hemen onarım olmayan ilimiz yok. Oldukça önemli bir çalışmayla bakım ve onarım faaliyetleri yapıldı” dedi ve ekledi:

Ancak bölgedeki depremlerin sürüyor olması nedeniyle zaman zaman şebekeden hala bulanık ve çamurlu su akabiliyor. Dolayısıyla bu suyun kullanılmaması, içilmemesi gerekiyor.”

Dünya Sağlık Örgütü‘nün, içme suyunda bulanıklık oranının 5 NTU’nun üzerinde olmaması gerektiğini ve kesinlikle tüketilmemesi gerektiğini açıkladığını belirten Prof. Dr. Ayol, ”Deprem aktifliğine bağlı olarak süregelen deprem nedeniyle bazı yerlerde, 10 ile 50 arasında ölçümler yaptığımız oldu. Birkaç gün geçince tekrar yaptığımız ölçümlerde bu seviyenin normale düştüğünü de gördük” ifadelerini kullandı.

‘Yer altı suyu da etkilendi’

TÜBİTAK destekli ya da yürüttükleri projelerde, yer altı suyu kalitesini de izlediklerini belirten Prof. Dr Ayol, “Hemen hemen 11 ilimizde bu çalışmaları yürütüyoruz. Kaynak olarak belirlediğimiz kuyularda, dönem dönem su numunesi alamıyoruz. Ya yer altı suyu oradan çekilmiş ya yer değiştirmiş oluyor. Bunlar kritik tespitler. Bilimsel sonuçlara ulaşabilmemiz için bu tespitlerin uzunca bir süre izlenmesi gerekiyor” dedi.

‘Arıtma ünitesine ihtiyaç var’

Bölgede arıtma ünitelerine ihtiyaç bulunduğunu belirten Prof. Dr. Ayol şu ifadelerde bulundu:

Afet bölgelerinde bu sürecin ne kadar uzun süreceğini bilmiyoruz. Asrın felaketi dediğimiz bir durum söz konusu. Dolayısıyla o bölgelerde şebeke suyuna ya da sağlıklı suya erişim uzun bir süreç alacak. Su kullandığımız ürünler açısından kritik.”

Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü olarak, su arıtma noktasında bölgenin acil ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik Adıyaman, Malatya ve Hatay‘da çalıştıklarını ve bölgede toplamda 7 su arıtma ünitesi  kurduklarını ifade eden Ayol, ”Özellikle bebeklerin, çocukların, gençlerin ve daha yaşlı olan kişilerin kemik sağlığına zarar vermeyecek şekilde de bir yapılanmaya gittik. Özel mineral takviyeli bir arıtma sistemi geliştirdik.” açıklamasında bulundu.

Sadece arıtma işlemini yapmadıklarını, mineral takviyesi ile suyu zenginleştirdiklerini belirten Ayol,  ”Sayın Rektör, hocamız Prof. Dr. Nükhet Hotar‘ın destekleriyle bu çalışmaları yürüttük. Ancak bu su arıtma ünitelerinin ivedilikle kurulması gereken yerler var, alanlar var” dedi ve ekledi:

Su arıtma sistemlerinin yaygınlaştırılmasını, afet bölgeleri özelinde gelecek planlamalarının yapılması gerektiğini düşünüyorum. Afetzedelerimiz ise emin olmadıkları, bulanık olan suyu tüketmesin.”