Deprem bölgesi için uzmanlardan uyarı: En basit önlemler bile alınmıyor, ‘asbest ölümleri’ kapıda

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) İstanbul Şubesi, Türk Toraks Derneği ve İstanbul Tabip Odası (İTO) 6 Şubat Maraş depremleri sonrasında havaya karışan asbest ve tozların zararlarına ilişkin Hatay‘da yaptıkları araştırmayı bir basın toplantısıyla açıkladı.

Cağaloğlu’ndaki İTO binasında yapılan toplantıda ÇMO İstanbul Şubesi adına konuşan çevre mühendisi Utku Fırat,  bölgede atık yönetimiyle ilgili hiçbir mevzuatın uygulanmadığını, en basit önlemlerin dahi alınmadığını belirtti.

2-3 Eylül’de yapılan inceleme çalışmasının ardından düzenlenen rapora göre,  insanların yaşam alanlarından alınan 45 numuneden 16’sında asbest tespit edildi. Bakanlıklar arasında koordinasyon olmadığı, bölgede devam eden yıkımlar ve dönüştürmeler sırasında herhangi bir önlem alınmadığına dikkat çekilen raporda asbestin yayılmasını önlemek için yıkımların sulama kullanılarak yapılması gerektiğine dikkat çekildi.

‘Depremin ardından ikinci yıkım’

Yıkım, enkaz taşıma ve ayrıştırma çalışmalarında hiçbir işçinin maske takmadığını, kamyon kasalarının branda ile örtülmediğini anlatan Fırat, “ “Sulama tek yöntem. Toprağın da kirlenmesi söz konusu. Ancak tehlikenin minimize edilmesi gerekiyor” dedi.

İTO’dan Dr. Esin Tuncay da “Depremin getirdiği yıkımı yaşayan insanlara bir de böylesi bir yıkım yaşatmamak lazım. Sadece deprem bölgesinde değil, kentsel dönüşümün olduğu İstanbul gibi kentlerde de benzer uygulamaların olması gerekiyor” dedi.

Kanserler ve kalp krizlerinde artış beklenebilir

Türk Toraks Derneği adına konuşan Dr. Haluk Çalışır ise 2019 yılında ülkemizde de yasaklanan ancak denetimlerin sıkı olmadığını belirttiği asbestin yarattığı sağlık tehditlerine dikkat çekti:

“Akciğer zarı kanseri, üst hava yolları ve yutak kanseri, mide ve bağırsak sistemleri kanserlerine neden olabilecek bir tehlikeden bahsediyoruz. Depremin olduğu günden beri bütün sivil toplum örgütlerinin yaptığı uyarılarda, binaların üzerinde çok yoğun bir toz olduğunu görüyoruz. Toz masum gibi görünen bir kirletici ancak biliyoruz ki gözle görmediğimiz partikül maddeler havada çok fazla olunca kanser riski artıyor. Kanser oluşturma riski uzun vadeli. Ancak yoğun toza maruziyetin damar sistemi içerisindeki sorunlara yol açtığı biliniyor. Kalp krizleriyle arasında bir bağlantıyı kurmak lazım. Verilere ne siz ne de biz ulaşamıyoruz”.