Deneye Hayır Derneği soruyor: Hayvanlar deney sonunda aile yanına veriliyor mu?

Deneye Hayır Derneği, Türkiye’de deneylerde kullanılan hayvanların bugüne kadar yuvalanıp yuvalanmadığını öğrenmek için harekete geçti. Bunun için deney yapan her bir kuruluşa Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden Bilgi Edinme Dilekçesi gönderildi. Çoğu kurum hayvanların yuvalanmaya uygun olmadığını iddia etti.

Dernek, dokuzu özel, 91’i resmi kuruluşa şimdiye kadar hayvanların aile yanına verilip verilmediğini sordu. Ayrıca, hayvanlar verilmediyse nedeni, hayvanlara ne yapıldığı ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birlikleri de sorulan sorular arasındaydı. Dernek bu kapsamda 100 başvuruda bulundu.

Mevzuatta hayvanların yuvalanabileceği yazılı

2011 yılında Tarım Bakanlığı tarafından çıkarılan Deneysel ve Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmelik ve Uygulama Talimatı‘na göre, hayvanlar üzerinde deneysel ve bilimsel çalışmalar yapan kuruluşlar, kuruluş bünyesindeki etik kurul (HADYEK) ve sorumlu veteriner hekimin uygun görmesi durumunda deneylerde kullanılan hayvanlar yuvalanabiliyor.

‘Yuvalanmaya uygun değiller’

Derneğin Yönetim Kurulu Üyesi Uzman Doktor Betül Sevinç, kurumların sadece 61’inden tam ya da kısmi cevap alabildiklerini, beş üniversite ve üç özel kuruluşun da gizliliği öne sürerek cevap vermediğini kaydetti. 

Sadece bir kurum hayvanları aile yanına verme girişiminde bulunduğunu belirtirken, diğer kurumlar ise hayvanların türleri dolayısıyla (fare, sıçan, tavşan vb.) yuvalandırmaya uygun olmadıklarını iddia ettiği öğrenildi. 

Deney sonunda yaşayan hayvanların durumuyla ilgili soruya ise çoğu kurum, hayvanların yeniden üretim için kullanıldığı ya da yaşamlarına son verildiğini bildirdi. 

Hayvanların aile yanına verilmesi için sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği konusuna ise sekiz resmi kurum, hayvanları aile yanına verme konusunda iş birliği içinde olmak istediğini belirterek yanıtladı.  

‘Hayvanların öldürülmesi kabul edilemez’

Sevinç, mevzuatta yuvalandırma seçeneği tanımlanmışken, hayvanların öldürülmesinin kabul edilemez olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi: 

“İlgili mevzuatta hayvanlar için yuvalandırma seçeneği tanımlanmış. Böyle bir seçenek varken hayvanların öldürülmesi kabul edilemez. Yurt dışında da hayvan hakları örgütleri bu hayvanları şiddetsiz, sevgi görecekleri bir ortamda yaşatmak için çalışmalar yapıyor, hatta büyük bir destek görüyor. Ülkemizde de benzer uygulamalar başlamalıdır. Bizim bununla ilgili bir projemiz var: L.A.T.T.E. (Laboratuvardaki Tüm Türler Evlere). Şimdiye kadar laboratuvardan çıkan onlarca hayvanı sevgi gördükleri yuvalara kavuşturduk ve bu hayvanlar, kurumların ‘yuvalandırmaya uygun olmadığını düşündüğü’ türlerdi; yani fare, sıçan, tavşan, gerbil, hamster, kobay”