Dalay Lama liderliği devrediyor

Tibet’in sürgündeki ruhani lideri Dalay Lama siyasi sorumluluklarını seçilmiş bir lidere devredeceğini açıkladı.

“Dünyanın Çatısı” olarak anılan Tibet 24 Ekim 1950 yılında Çin tarafından işgal edilmişti. İşgal sırasında direnişle karşılaşmayan Mao, Tibet yönetimine dokunmadı, ancak ibadethaneleri yerle bir edip, Budist rahipleri tutukladı.

1951 yılında Çin, Tibet’ e özerlik statüsü verdi ancak bu durum Çin’in bölgeye müdahalesinin sistematik bir biçimde artmasına engel olamadı. Bundan sonraki yıllarda Tibetliler, Çin yönetiminin kültürel soykırım yaptığını ve pek çok kişinin toplama kamplarında ölümüne sebep olduklarını iddia ederek defalarca ayaklandılar.

Tibet’ in dini ve siyasi lideri Dalai Lama 1959 yılında Çin Halk Cumhuriyetine karşı bir ayaklanma başlattı. Olaylara müdahale etmek isteyen Çin askerleri binlerce Tibetlinin ölümüne sebep oldular. Tibetli keşişlerin Çin’ e karşı başlattıkları bu isyan Dalai Lama’ nın Hindistan’ a sürgüne gönderilmesine neden oldu.

Barışçıl mücadelesini 31 Mart 1959 tarihinden itibaren Hindistan sınırlarında yer alan Dharamsala’ dan sürdüren Dalai Lama, göstermiş olduğu barışçıl politikaları ve Tibet’ in özgürlüğüne karşı yürütmekte olduğu şiddet karşıtı mücadelesi sebebiyle 1989 yılında Nobel Barış Ödülü’ ne de layık görülmüştü.

Dalay Lama, gelecek Pazartesi günü sürgündeki Tibet parlamentosunun oturumunda resmen görevi bırakma sürecini başlatacağını bildirdi.

Bu adımın uzun erimde Tibetlilerin yararına olacağını söyleyen Dalay Lama, kararının arkasında cesaretini yitirme ya da sorumluluktan kaçma gibi bir neden bulunmadığını belirtti.

Dalay Lama, görev devrine ilişkin planlarını 1959 Tibet ayaklanmasının yıl dönümü dolayısıyla yaptığı konuşmada açıkladı. Hindistan’da kendisine üs edindiği Dharamsala kentinde konuşan Dalay Lama, “Daha 1960’larda, ben Tibetlilerin bir lidere, Tibet halkınca özgür şekilde seçilmiş ve benim görevi devredebileceğim bir lidere ihtiyaç duyduğunu söylemiştim. Şimdi bunu gerçekleştirme zamanının geldiği açıktır.” dedi.

BBC’nin Delhi muhabiri Mark Dummett, Dalai Lama’nın yerine geçecek kişinin çetin bir görevle karşı karşıya olacağını; zira hiçbir Tibetlinin ruhani ve siyasi liderlik konusunda Dalay Lama gibi kadar söz sahibi olamayacağını belirtiyor.

Çin’e şeffaflık çağrısı

Dalay Lama, konuşmasında Çin liderlerine daha fazla şeffaflık çağrısında da bulundu. “Dünyanın en büyük nüfusuna sahip olan Çin, dünyanın gelişen güçlerinden biridir. Çin’in kaydettiği ekonomik gelişmeye hayranlık duyuyorum” diyen Dalay Lama, sözlerine, “Çin ayrıca insanlığın ve dünya barışının gelişmesine de katkıda bulunabilecek büyük bir potansiyele sahiptir. Ama bunu yapabilmesi için Çin’in uluslararası düzeyde saygı ve güven kazanması gerekiyor” dedi.

Dalay Lama, bunun için de, Çin liderlerinin daha şeffaf davranması, yaptıklarının söylediklerine uyması ve ifade özgürlüğü ile basın özgürlüğü sağlanmasının şart olduğunu vurguladı.

(Yeşil Gazete)