Daha önceki, daha az resmi yinelemelere dayanan metin, zirvedeki en çekişmeli konulardan biri olan, yıkıcı iklim olaylarına maruz kalan gelişmekte olan ülkelere fon sağlamak için ‘kayıp ve zarar’ mali düzenlemeleri için önerilen fondan bahsetmiyor. Bunun yerine, delegelerin konu üzerinde hâlâ fikir birliği aradıklarını belirtiliyor.
Kayıp-zarar fonu gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeleri uzun süredir ikiye bölen bir konuydu ve ilk kez COP27’de resmi gündeme alınmıştı. Ancak bununla ilgili yapılan görüşmelerde çok az ilerleme kaydedildi. AB çıkmaza son vermek için dün geç saatlerde, orta yolu bulabilecek bir öneride bulunmuştu.
Buna göre, en savunmasız ülkelerdeki kayıp ve zararları karşılamak için “geniş bir donör tabanından finanse edilecek özel bir fon oluşturulacak. Bu, yalnızca tarihsel olarak ısınmaya en çok katkıda bulunan zengin ülkeler tarafından finanse edilen fona sahip olmak yerine, Çin gibi yüksek emisyonlu gelişmekte olan ekonomilerin katkıda bulunması gerektiğini gösteriyor.
Sunulan orta yol için AB iklim politikası sorumlusu Franz Timmermans bunun iklim değişikliğini yavaşlatma hedeflerini artırmayı kabul eden ülkeler tarafından karşılanması gerektiğini şart koştu. Çin ve ABD‘den ise yeni öneriye açık bir şekilde yanıt gelmedi.
1.5C hedefi teyit edildi
Nihai müzakerelerin yoğunluğunu yansıtan saat 03:30 olarak damgalanmış kapsayıcı anlaşma metni, geçen yıl Glasgow‘da yapılan COP26 anlaşmasındaki ve küresel sıcaklıklardaki artışı sınırlamaya ilişkin 2015 Paris Anlaşması’ndaki kilit noktaları yeniden teyit ediyor.
Metinde şu ifadeler yer alıyor: “Küresel ortalama sıcaklıktaki artışı sanayi öncesi seviyelerin 2 °C’nin oldukça altında tutma ve sıcaklık artışını sanayi öncesi seviyelerin 1,5 °C’nin hemen üzerinde sınırlama çabalarını sürdürme şeklindeki Paris Anlaşması sıcaklık hedefini yeniden teyit ediyoruz.”