Çamtepe’nin çamlarında renk renk yünler

Geçen hafta, kırsalda yaşama hayalinin kalbime ilk düştüğü yerde, Bayramiç Yeniköy Çiftliği‘ndeydim; bu kez Anadolu Jam için. İtiraf edeyim, güçlü bir dürtüyle başvurmuş olsam da, Anadolu Jam’in yazları yapılan gençlik kampı tarzı bir şey olma ihtimalini içimde fazla büyütmüşüm. Bir takım etkinlikler yapıp, gülüp eğleneceğimiz, sonra da öğrendiklerimizi unutmak üzere kendi yollarımıza ayrılacağımıza dair bir önyargım vardı. Ve fakat şimdi, 1 hafta boyunca karşımdakini can kulağıyla, gözlerinin tam içine bakarak, apaçık bir kalple, hiç bölmeden, yargılamadan dinlediğim, aynı şekilde de dinlendiğim, koşulsuz sevgi, şefkat, güven ve kendini ifade etme alanına tekrar dönmek için sabırsızlanıyorum. Jam’den bahsedebilmek için sanırım içimde biraz demlenmesini bekleyeceğim. Bu sırada ben de yazı geçireceğim yuvamda, Çamtepe’de demlenmeye devam edeceğim.

Çamtepe’de hep iş olur. Bu hafta yün boyamakla geçti. Yünler Biga’daki Anadolu Meraları uygulama arazisinin koyunlarından kırkılıyor. Önce yünleri pisliklerinden, otlarından temizleyip, 15 dakika kadar arap sabunlu sıcak suyla yıkıyoruz 3-4 sefer.

Sonra yünler Mehmetalan Köyü‘ndeki köylü kadınlar tarafından geleneksel bir el aleti olan kirmanla ip -ve yumak haline getiriliyor. Bu oldukça zahmetli bir iş. Biz de boyayı çekebilmesi için yumakları çile haline getiriyoruz.

Eğer elinize böyle saf yün geçerse bırakmayın, çekin burnunuza. O kadar güzel kokuyorlar ki, nasıl tarif edeceğimi bilemedim. Kardeş kokusu gibi diyeyim, güven veriyor. Kokunun kaynağı, koyunun yünündeki, iyi de bir yalıtım malzemesi olan lanolin denilen yağ. Ellerde bıraktığı hafif yapışık hissi de seviyorum.

İlk olarak zerdeçalla boyama yaptık. Büyükçe bir tencereye göz kararı su, rengi tutması için tuz ve toz zerdeçal ekledik. Belli bir ölçü yok, deneme yanılma yöntemi iyi çalışıyor. Bu üç malzemeyi orta ateşte fokurdatmadan kaynattık. Zerdeçalla suyun birbirine geçmeye başladığı suyun koyulaşıp yoğunlaşmasından anlaşılıyor.

Bu aşamada (diyelim yarım saat sonra) yün çilelerini karışıma daldırıp çıkarmaya başlayabilirsiniz. Biz böyle yaptık ama sizin yönteminiz farklı olabilir. Yalnız, boyamadan önce çilelere iyice su çektirince renkler daha iyi tutuyor.

Yünleri karışımın içinde 15 dakika kadar beklettikten sonra ağaç dallarına asıp kurumalarını bekledik. Daha sonra, boyanın sabitlenmesi için çileleri sirkeli suda yıkayacağız.

Kök bitkiler çözünmesi daha zor olduğundan daha uzun süre ısıtılmak istiyormuş. Kına kök olmadığından, bu sefer soğuk suya, yine göz kararı attık. Bu şekilde en az 1 gün bekleyecek.

Çamtepe’nin diğer sakinlerinden Eda (Girgin) ile aklımız sürekli nereden ne buluruz da boyasını çıkarırız diye çalıştığından, Mehmet’in (Bodur) önerdiği meşe mazıları, hemen tencerede yerini buldu.

Mazıları da zerdeçalla aynı şekilde kaynattık. Fakat mazıları tamamen toz haline getiremediğimiz için küçük parçaları çilelerin üzerinde kaldı (Parçasız olması tercih sebebi).

Aynı bitkiyle boyanan çilelerin ilk ve son partisi arasındaki ton farklarını görmek ve doğadaki her malzemeyi boyama için kullanabilecek olmanın tanıdığı sınırsızlık heyecan verici. Bu yünler sonra çeşitli aksesuarlara, keselere, takılara dönüşüp ‘YünYang’ adıyla Bir Tohum Dükkan‘daki yerlerini alacak.

 

Ceylan Yurdakuler