“Burma’daki seçimler ölü general ile yaşayan general arasında”

Demokratik partilerin hala çok marjinal olduğu Burma’da 20 yıl aradan sonra 7 Kasım’da yapılacak seçimlerde halka ölü general ile yaşayan general arasında seçenek sunuluyor.

Burma halkı için 1990’dan sonra yapılacak olan ilk ulusal ve bölgesel seçimlerde çok fazla seçim yapma şansı yok. Seçimlere katılacak olan 3 küçük ‘demokratik parti’nin toplam adayları, mevcut dikta rejimi lideri General Than Shwe’nin bin adayının üçte biri kadar dahi yok. Ülkenin en önemli muhalefet lideri Aung San Suu Kyi, seçimlere katılmıyor.

Hal böyle olunca General Than Shwe’nin yarışacağı tek ciddi kesim, ülkeyi 1962’den 1988 yılına kadar yöneten, 2002 yılında yeniden siyaset sahnesine çıkarak ancak 6 ay sonra ölen General Ne Win’in taraftarları oluyor. 1990 seçimlerinde siyasetten silinen Win taraftarlarının partisi Ulusal Birlik Partisi’nin (NEP) listesinde 1100 aday bulunuyor.

Mevcut askeri yönetim ile arasına mesafe koymaya çalışan NEP seçmenlere ‘siyasi canavarlar’ olmadıklarını, geçmişteki hatalarından öğrendiklerini söylüyor. Rangoon’dan bazı gözlemciler, NEP’in bu çıkışıyla orta sınıftan bazı kesimleri etkilediği görüşünde. NEP’ten etkilenen orta kesimler bunu ‘çizilen sınırlar’ dışına çıkmanın fırsatı olarak görüyorlar.

Sürgünde yaşayan Burmalılar da halkın iki generalden hiçbir beklentilerinin olmadığı görüşünde. Ancak, Burmalı gazetecilerin önemli haber aracı Irrawaddy sitesi, “NEP’in basın özgürlüğü vaadi ülkedeki birçok gözlemci üzerinde etkili oldu” diyor. Bazı gözlemciler, NEP’nin ileri bir adım atarak demokratik ve etnik partilerle işbirliği yapmasını umuyor.

Askeri rejim lideri General Than Shwe’nin gerçekten seçimleri kaybetme olasılığı yok. Küçük demokratik partiler seçim çalışmaları sırasında ağır bir şekilde engellendiler. Partisiyle 1990 seçimlerini yüzde 82 ile kazanan, ancak iktidar olması engellenerek 14 yıldır ev hapsinde bulunan Aung San Suu Kyi seçimlere katılmıyor. Bununla birlikte General Than Shwe, sonuçtan emin olmak için sandalyelerin dörtte birini ordusu için rezerve etmiş durumda. Burma anayasasına göre iktidar sandalyelerin dörtte birini orduya verebiliyor.

Böylece seçimlerde söz konusu olan tek şeyin General Than Shwe’nin egosu olduğu yorumu yapılıyor. Shwe seçimlerde, Suu Kyi’nin 1990’daki yüzde 82 seçim oranını geçerek, bir önceki diktatörden çok daha önemli olduğunu kanıtlama ‘başarısına’ ulaşmayı arzuluyor. NEP tamda bu noktada General Shwe’ye engel olmaya çalışıyor. Böylece seçimler, Mandalay’dan bir analistin sözleriyle, “Ölü general ile yaşayan general arasındaki yarış”tan başka bir şeyi ifade etmiyor.

Doğu Asya ülkesi, eski İngiliz sömürgesi Burma, 1947 yılında bağımsız oldu. Çeşitli ayaklanmalardan ve siyasal çekişmelerden sonra ülke 1962’de ordu komutanı Ne Win’in darbesi ile askerler tarafından yönetilmeye başlandı. Çoğunluğu Bamar, 7 ayrı etnik topluluktan oluşan 50 milyon nüfuslu ülke, yeterli derecede yer altı ve yerüstü zenginliklere sahip olmasına rağmen dünyanın en fakir ülkelerinden biri. BM verilerine göre ülke nüfusunun üçte biri açlık sınırı altında, yüzde 10 ise günlük yiyecek elde edecek paraya dahil sahip değil. (ANF)