Bugün 26 Nisan, Çernobil’in 26. yılı

Bundan tam 26 yıl önce, 26 Nisan 1986’da Ukrayna’da (o zamanki Sovyetler Birliği) bulunan Çernobil nükleer santralinde o güne dek yaşanan en büyük nükleer santral kazası meydana gelmişti. Bütün kuzey yarımküreye yayılan radyasyon bulutu aradan geçen yıllar içinde yüz binlerce kişinin kanserden yaşamını yitirmesine neden oldu ve olmaya devam ediyor.

Prof. Dr. Hayrettn Kılıç, Çernobil felaketinin 26. yılı nedeniyle yazdığı yazıda kazayı şöyle anlattı:

“Sovyet nükleer bilimcileri, 26 Nisan 1986’dan önce, Çernobil nükleer enerji santralında facia boyutunda bir kaza olmasının olanaksız olduğunu açıklamıştı. Yalnız, İsveç’te, Sovyetler Birliğindeki büyük bir nükleer kazaya ilişkin söylentiler çıkması ve 29 Nisan 1986 tarihinde, Sovyet hükümetinin inkâr çabalarına karşın, ABD’ye ait bir gözetleme uydusunun, Çernobil’in dört numaralı reaktörünün kızıl alevler içinde yandığını onaylaması ile kaçınılmaz gerçek ortaya çıktı.

Dünyanın “olanaksız” denilen bu en kötü nükleer reaktör kazası, biribirini tetikleyen insan-teknoloji hataları neticesi, reaktörün gücünün normal operasyon gücünün 10 katına çıkması neticesi 3 saniyede gerçekleşti. Gök gürültüsü benzeri bir patlamayla, 2000 ton ağırlığındaki masıf çelik kapak reaktörün üzerinden fırladı ve havada 2 bin metreye kadar yükselen büyük miktarlarda radyoaktif enkazın çevreye yayılmasına yol açtı. Büyük bölümü grafitten oluşan 180 metrik ton reaktör koru ve yaklaşIk 18 milyon kurilik radyoaktif serpintinin yolu üzerindeki 20’yi aşkın ülkeyi etkileyerek iki hafta boyunca yanmayı sürdürdü.

Ortaya çıkan ölçülmesi olanaksız radyoaktivitenin toplam miktarı asla bilinemeyecekse de, 1989’da Sovyetler Birliğinde Çernobil kazası ile ilgili ilk parlamento soruşturmasını başlatan, eski SSCB’nin bir Yüksek Sovyet üyesi ve Ukrayna’nın ABD Büyükelçisi de olan Dr. Yuri M. Shcherbak, resmi Sovyet rakamı olan 90 milyon kurinin minimum rakam olduğunu söylüyor. Avrupa ve Asya’nın büyük bir bölümünü etkileyen toplam radyoaktivite miktarı, Batılı bilim adamları tarafından birkaç kat daha fazla hesaplanmış olsa da, tutucu Sovyet rakamları bile, İkinci Dünya Savaşı’nda Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombalarından kaynaklanan radyasyonun yüzlerce kat fazlasına denk düşüyordu.”

Bugünden itibaren dünyanın ve Türkiye’nin her yerinde Çernobil kurbanlarını anmak ve nükleer santrallere karşı çıkmak için törenler ve gösteriler yapılacak. Yeşil Gazete olarak bu etkinlikleri sizlere duyurmaya çalışacağız.

(Yeşil Gazete)