BM Kulisleri: iklim Zirvesi’nden büyük bir açıklama çıkabilir

BM kulislerinde ve Ankara’da Türkiye ve Rusya’nın BM İklim Eylem Zirvesi’nde Paris İklim Anlaşması’na onay verecekle’rini açıklayabileceği konuşuluyor. Birleşik Krallık, Almanya ve Fransa’nın, Ankara’yla hibe ve kredi paketleri üzerinde çalıştığı belirtiliyor.

Bugün başlayan Birleşmiş Milletler İklim Eylem Planı Zirvesi, çok sayıda ülke, şirket ve sivil toplum örgütünün katkısıyla toplanıyor. Türkiye’nin de Cumhurbaşkanı düzeyinde temsil edildiği Zirve’yle ilgili kulislerde konuşulanlar, bu kez boşa kürek çekilmeyeceği yönünde.

Zirveye katılan 60 ülke, gelmeden önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de isteğiyle, 2015 Paris Anlaşması‘na göre, 2020 için yeni ve daha güçlü iklim planları sunmayı taahhüt etti. Herhangi bir taahhütte bulunmaması rağmen Paris İklim Anlaşması’na taraf olmayan Rusya ve Türkiye’nin de Anlaşmayı onaylamasının sürpriz olmayacağı dillendiriliyor.

Ankara’dan elde edilen kulis bilgileri ve Avrupa Birliği diplomatik kaynaklarına göre, Paris İklim Anlaşması’nı imzalamakla birlikte Meclis’ten geçirmediği için uygulamayan Türkiye, bu zirvede bir sürpriz yapabilir. Bir AB Diplomatı, EURACTIV’e “Büyük bir açıklama bekleyin” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin iklim fonundan yararlanamamasını telafi etmek ve Paris Anlaşması’nı imzalamaya teşvik etmek amacıyla Birleşik Krallık, Almanya ve Fransa’nın hibe ve kredilerden oluşan özel bir paket fikri üzerinde çalıştığı biliniyor. Bu konuyla ilgili karar alıcılarla konuşulduğu ve “gelişmekte olan ülke” pozisyonunu koruyarak Anlaşma’nın zorlayıcı hükümlerinden kurtulmak isteyen Türkiye’yi, özellikle mali destek yoluyla Anlaşma’yı Meclis’ten geçirmesi için cesaretlendirme çabalarının sürdüğü ifade ediliyor.

Uluslararası basına göre, ise henüz Anlaşma’ya taraf olmayan Rusya da New York’taki zirvede, bu kararını değiştirerek, onay verecek. Böylece Asya’daki en büyük iki kirletici de uluslararası iklim standartlarına uygun bir zemine çekilebilecek.

Somut adımlar

Zirveye gelmeden önce somut adımlarını açıklayan ülkeler de var. ili, emisyon azaltımını hedefleyen yeni koalisyonunu Ağustos 2019’da duyurmuştu. Fransa, Birleşik Krallık, Arjantin ve Yeni Zelanda gibi ülkelerin de koalisyona dahil olması bekleniyor. Henüz yayımlanan BM Raporu’na göre ise 75 ülke 2020’de iklim eylem planını güncelleyecek.

Çin de yeni hedef belirleyecek

 Çin‘in zirvede, geçtiğimiz Haziran ayında yayımladığı ve 2020 itibari ile yeni hedef vereceğini açıkladığı duyuruyu vurgulaması bekleniyor. Danimarka ve İsveç ise Yeşil İklim Fonu’na yaptıkları katkıyı artıracaklarına dair duyuru yapacaklar. EU Komisyonu Başkanı Donald Tusk’ın da AB’yi temsilen konuşması ve birliğin 2030 planın 2020 yılının başında belli olacağını ifade etmesi bekleniyor.

Dört ülkeden engelleyici tavır

Avrupa Konseyi’nin 20 Haziran’da yaptığı zirvede, Fransa ve Almanya’nın ikna etme çabalarına rağmen, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan ve Polonya‘nın bir an önce bir iklim stratejisi oluşturması ve Paris Anlaşması’nı kabul etmesi için belirli bir tarih vermelerinin istendiği ancak bu ülkelerle 2050 için bile bir anlaşma sağlanamadığı biliniyor. Bu ülkelerin New York’ta da aynı tavrı sürdüreceği sanılıyor.

BM iklim eylem Zirvesi’ne ABD Devlet Başkanı Donald Trump’ın yanı sıra Avustralya ve Japonya Devlet Başkanları da katılmıyor. Japonya Çevre Bakanı Shinjiro Koizumi tarafından temsil ediliyor.