Hatırlarsanız doksanlı yılların başlarında, Sinop’ta, özellikle Gerze’de bir misafirimiz vardı.
Beyaz Balina Aydın. Temizliğin, masumiyetin, aydınlığın simgesiydi ve Gerze Halkı, Beyaz Balinaya Aydın ismini vermişti. Gerze, şirinliğinden, Kekliğinden, Hacı Kadın Horozu ve Tavuğundan sonra
bir simgeye daha kavuşmuştu.
Karadeniz’de onca sahil varken neden Gerze sahilini mekân tutmuştu Aydın.
Sinop Karadeniz’in çok şanslı ve özel bir bölgesi, oksijeni en bol ve en temiz denizi Bir o kadar da deniz canlılığı olan bölgesi.Bir nevi mikro klima bölgesi aslında.
Bu aydınlık, zenginlik kömür karasına tercih edilmek isteniyor. Gerze Halkı tarafından değil, onlar tek vücut olmuşlar haklı ve örnek bir mücadele veriyorlar.
Gerze-Yaykıl Köyüne termik santral yapılmak isteniyor. Yapımcı firma para kazanma uğruna 49 yıl bölgeyi yakacak, kirletecek, insanlarımızın temel geçim kaynaklarını (balıkçılık, hayvancılık, arıcılık, tarım ve orman ürünleri vb.) yok edecek termik santral için Gerze’yi kömür karasına dönüştürmek istiyor.
Kurulması planlanan Gerze termik santralinin kapasitesinden bir kaç örnek verecek olursak, İlimizi nasıl bir felaketin beklediğini ortaya çıkacaktır.
· Saatte: 464 ton, günde 11.136 ton düşük kalorili ithal kömür yakacak olan santral, tüm Gerze ilçemizin bir yılda tükettiği kömürü 1 günde yakacak kapasitededir.
· 480 bin m2 alan üzerine kurulmak istenilen santral alanının 100 bin m2 si orman alanı, geri kalanı ise tarım alanıdır.
· Santral Gerze ilçemize kuş uçuşu 5 km , Sinop’a 15 km mesafededir.Gerze İlçesi ve onlarca köyü, ÇED Başvuru raporlarında dahi gizleyemedikleri, “santral etki alanı” sınırları içinde kalmaktadır.
· Santral alanının deniz kısmı Samsun Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından “ I. Derece Sit Alanı “olarak ilan edilmiştir.
· Santralin baca gazındaki kül miktarı filtre edilerek sınır değerlere indirilse bile günde 1.102 ton külü havaya salacak ve bu kül bölgemize yağacaktır.
· Santral soğutma ve kullanma suyu olarak denizden saatte 129 bin m3 su çekecek, bu su içerisinde balıklar ve balık yumurtaları da çekileceğinden bu bölgede balıkçılığın tamamen bitmesi anlamına gelecektir.
· Denizden çekilen su kullanıldıktan sonra kirli, oksijensiz ve sıcak olarak tekrar denize salınacak ve bu denizimizin 2-4 derece ısınması anlamına geleceğinden , bir çevre felaketine yol açacaktır.
· Hamsi örneğinde olduğu gibi; Karadeniz’de yılda 300 bin ton civarında hamsi avlanır.Bu avcılığın büyük bir bölümü Sinop’ta gerçekleşir. Deniz ekolojisinde unutulmaması gereken bir husus vardır.Soğuk su ortamı sıcak su ortamına göre daha çok oksijen içerir ve bu deniz canlılığı açısından yaşamsaldır. Nükleer ve termik santrallerin soğutma sularının sıcak olarak denize deşarj edilmesi durumunda denizlerimizde termal bir kirlenme kaçınılmaz olacaktır.Bu durum balık göç yolları ve üreme alanlarındaki ekolojik dengeyi bozacak ve ulusal varlılarımız olan hamsi gibi balık türlerini kuzeye kaçıracaktır.
· Santralden gün çıkan 1107 ton toz+cüruf, 516 ton alçıtaşı nasıl ve nerede bertaraf edilecektir. Ayrıca alçıtaşı içinde; ağır metal, radyoaktif madde içermektedir.
· Yapılması planlanan termik santrallerde kullanılacak olan düşük kalorili ithal kömürler çok yüksek miktarlarda kükürt dioksit(SO2), azot oksitler(HOx), karbon monoksit(CO), ozon(O3), hidrokarbonlar, partiküler madde ve kül oluşturmaktadır. Kısaca bu gazların termik santral bacalarından salınımı sonucunda atmosferde tepkimeye girerek asit yağmurları olarak geri dönecektir.
· Sinop’ta kuzey ve kuzey batı rüzgarları hakimdir.Termik santraller Sinop sahili boyunca uzanan ve yükseklikleri 1.800 metreyi bulan sıra dağların eteklerine(güneyine) yapılacağından, dağların duvar etkisi yapacağı ve baca gazlarının bölgede kalarak 3-4 gün içerisinde atmosferde tepkimeye girecek ve bölgeye asit yağmuru olarak düşeceği, ayrıca dar vadi ve dere yataklarında çökelmeler sonucunda su kaynaklarının kirleneceği bilimsel gerçektir.
· Günde 11 bin ton kömür yakacak olan Gerze Termik santralinin 49 yıl boyunca Gerze’yi yakmasına, binlerce ailenin sosyal ve ekonomik yaşamını doğrudan olumsuz etkileyerek yerinden edecek, binlerce dekar verimli tarım arazisini bir daha geri kazanılmayacak şekilde yok edecek, su kaynaklarımızı ve havamızı kirletecek, denizimizi ve balıkçılığımızı bitirecek, asit yağmurları sonucu ülkemizin flora(bitki örtüsü) ve faunası(hayvansal yaşam) en zengin bölgelerinden biri yok olacaktır.
· Sinop’un %60’ı ormanlarla kaplıdır. Orman ürünleri ve arıcılık İlimizin önemli ticari girdilerinden olup, oluşacak asit yağmurları sonucu ormanlarımız ve arıcılığımız yok olacaktır.
Tüm bu gerçekler ortada dururken,bu santralin bizlere reva görülmesinin, santralin yapım ruhsatı sayılabilecek Çevresel Etki Değerlendirilmesi “ÇED” olumlu alınabilmesinin mantıksal, bilimsel, yaşamsal, hukuksal izahı olamaz. Bu olsa olsa “tamamen duygusal” olur herhalde.
Gerze Olay