Resmi ziyaret için dört günlüğüne Türkiye’de bulunan AİHM Başkanı Robert Ragnar Spano’ya İstanbul Üniversitesi‘nce “Fahri Doktora” ünvanı verildi. Törene AİHM Yargıcı Saadet Yüksel, YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, İstanbul Vali Yardımcısı Uğur Aladağ ve İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı İrfan Fidan katıldı.
Törende konuşan Spano, akademik ve ifade özgürlüğünün demokrasi için önemli bir yere sahip olduğunu ifade ederek, İstanbul Üniversitesi’nin tarihini bilen birisi olarak bu prestijli ödülü kabul ettiğini belirtti.
Spano 2020 yılının AİHM için çok önemli bir yıl olduğunu belirterek “Bizler 70. yılımızı kutluyoruz. Türkiye konvansiyonelin ilk imzacılarından birisidir. Bu yıl dönümü Türkiye’de kutlamaktan onu duyuyorum” dedi.
İnsan haklarının yayılması ve korunmasının üniversite eğitimlerinden geçtiğini belirten Spano “Bu ayrıcalıklı ödülü akademik özgürlük adına kabul ediyorum. Akademik dünya demokrasimizde önemli bir rol oynar. Herhangi bir tartışma olamadan demokratik bir süreç uygulanamaz. Her insan kendini ifade etme ve geliştirme şansına sahiptir” dedi.
Salona alınmayan basın mensupları, töreni yan odada sinevizyonla izledi. Spano fotoğraflarının çekilmesine ve görüntüsünün alınmasına izin vermedi.
Spano konuşmasında insan haklarının önemine de değindi:
İnsan haklarına, ifade özgürlüğüne, beğenseniz de beğenmeseniz de herkesin sahip olması gerekir. Etkili bir hukuksal gözden geçirme gerekir. Bu konuda, Avrupa Konseyi’nin, Avrupa yargıçlarının ortaya koyduğu daha sonraki kararlarda, Anayasa Mahkemesi’nden 2019’da çıkan kararda, başvuranın bir akademisyen olması ve kendi fikirlerini ifade etme hakkına daha fazla sahip olması gerektiği vurgulanmıştır.
Anayasa Mahkemesi bir kez daha bu demokratik toplumda söylenen şeylerin toplumsal denetimden geçebileceğini söylemiştir. İfade etmemin sebebi şu, bizim demokrasimizde akademik dünya temel bir rol oynamaktadır. Her demokrasi için bu böyle. Herhangi bir tartışma olmadan demokratik süreçler tam uygulanamaz. Her insan eleştirme hakkına sahiptir. Eleştirel düşünce ortaya konmuyorsa toplum kendini eleştiremez. Bu ayrıcalıklı ödülü şu anda sizlerden, demokrasinin korunması, hukukun üstün görülmesi adına kabul ediyorum.
Öte yandan HDP’nin tutuklu eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş’ın eşi Başak Demirtaş, Twitter hesabından Spano’ya İngilizce ve Türkçe olarak seslendi ve kendisine AİHM’deki HDP’li siyasilerin davalarını “bir de kendilerinden dinleme” teklifinde bulundu.
Demirtaş paylaşımında, “mahkemenizin verdiği kararları uygulatmayan Cumhurbaşkanı ve hükümet yetkilileriyle görüştünüz” diyerek şöyle devam etti:
Mardin, Diyarbakır’a komşu. Şayet Diyarbakır’da misafirimiz olursanız başta eşim Selahattin Demirtaş olmak üzere HDP’li siyasetçilerin AİHM’deki davalarını size anlatmak isterim. Eminim ki, ziyaretiniz sırasında görüştüğünüz yetkililerinden hükümetin pozisyonunu fazlasıyla öğrenme fırsatınız oldu. Durumu bir de bizden dinlemek için, bana sadece bir saat ayırmanız yeterli olacaktır.
