Guardian‘ın aktardığına göre, ABD ve Avrupa‘daki atmosfer ve iklim bilimcileri tarafından yapılan analiz, tozun küresel iklim modellerini etkilediği çeşitli ve karmaşık yolları belirlemek için çalıştı ve genel olarak sera gazlarının ısınma etkilerini bir ölçüde etkisiz hale getirdiği sonucunu vardı. Nature Review Earth and Environment dergisinde yayınlanan çalışma, mevcut iklim modellerinin atmosferik tozun etkisini hesaba katmadığını buldu.
Araştırmayı yöneten UCLA’dan atmosferik fizikçi Jasper Kok, “Sera gazına bağlı ısınma söz konusu olduğunda kötü bir yere doğru gittiğimizi uzun zamandır biliyoruz. Bu araştırmanın gösterdiği şey, şu ana kadar acil durum frenini çekmiş olmamızdır” diye konuştu.
Bilim insanlarının tahminine göre, atmosferimizde, etkileri karmaşık olan yaklaşık 26 milyon ton toz asılı duruyor. Bu mineral parçacıklar, sentetik partikül kirliliği yaratmasının yanı sıra gezegeni çeşitli şekillerde soğutabilir. Güneş ışığını Dünya’dan uzaya yansıtabilir ve gezegeni ısıtan atmosferin yükseklerindeki sirüs bulutlarını dağıtabilir. Okyanusa düşen toz ise karbondioksiti emen ve oksijen üreten fitoplanktonların (okyanustaki mikroskobik bitkiler) büyümesini teşvik eder.
Ancak toz, bazı durumlarda ısınma etkisini de büyütebilir, örneğin karı ve buzu karartarak daha fazla ısı emmelerini sağlar.
Ancak her şeyi hesapladıktan sonra, araştırmacılar tozun genel bir soğutma etkisine sahip olduğu sonucuna vardı.
Kolumbiya Üniversitesi Lamont-Doherty Dünya Gözlemevi‘nden iklim bilimci Gisela Winckler, “Bu, tüm bu farklı yönleri gerçekten bir araya getiren türünün ilk incelemesi” dedi.
Azalırsa ısınma artabilir
Winckler, iklim modelleri şimdiye kadar küresel ısınmayı bir miktar doğrulukla tahmin edebilmiş olsa da, yaptıkları incelemenin bu tahminlerin tozun rolünü özellikle iyi tespit edemediğini açıkça ortaya koyduğunu söyledi.
Buz çekirdeklerinden, deniz tortusu kayıtlarından ve diğer kaynaklardan elde edilen sınırlı kayıtlar, genel olarak tozun da sanayi öncesi zamanlardan bu yana – kısmen de gelişme, tarım ve manzaralar üzerindeki diğer insan etkilerinden dolayı arttığını gösteriyor. Ancak toz miktarı da 1980’lerden beri azalıyor gibi görünüyor.
Winckler, bu toz modellerini daha iyi anlamak ve bunların önümüzdeki yıllarda nasıl değişeceğini daha iyi tahmin etmek için daha fazla veri ve araştırmaya ihtiyaç olduğunu söyledi.
Ancak atmosferdeki toz azalırsa, sera gazlarının ısınma etkileri hızlanabilir. Kok, “Bu nedenle daha hızlı ısınmayı deneyimlemeye başlayabiliriz. Ve belki de bu gerçekliğe çok geç uyanıyoruz” ifadelerini kullandı.