Anayasa Mahkemesi gözaltında çıplak aramanın hak ihlali olduğuna karar verdi

Anayasa Mahkemesi çıplak aramayla ilgili emsal niteliğinde bir karar verdi. Mahkeme, gözaltına götürüldüğü polis merkezinin çay ocağında polislerin çıplak aramasına maruz bırakıldığını belirten Rüya Ağdaş Sönmez‘in kötü muamele yasağının ihlal edildiği gerekçesiyle ilgili başvurusunu görüştü ve hak ihlali yapıldığına karar verdi.

Rüya Ağdaş Sönmez, 2016 yılında İstanbul Aksaray‘daki bir polis merkezinde kötü muameleye ve çıplak aramaya maruz kalmasıyla ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı‘na başvuruda bulunmuştu. Ancak, Başsavcılık yeterli kanıt olmaması gerekçesiyle kovuşturmaya gerek görmemişti.

Sönmez, bunun üzerine 18 Aralık 2017’de kötü muameleye maruz bırakılmasına ilişkin soruşturmanın etkili yürütülmemesi nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.

Kötü muamele iddiaları soruşturulmadı

Anayasa Mahkemesi ise 3 Aralık 2020 tarihli kararında Cumhuriyet Başsavcılığı’nın kötü muamele yasağının usul boyutuna yönelik ihlalde bulunduğuna hükmederek, mağduriyetin ortadan kaldırılması için yeniden soruşturma başlatılmasını istedi. Kararda şu ifadelere yer verildi:

Başvuruda, Polis Merkezi’ndeki çay ocağında tutulma sırasında kolluk görevlileri tarafından gerçekleştirilen kötü muamele iddialarına yönelik etkili soruşturma yapılmaması nedeniyle Anayasa’nın 17. maddesinin üçüncü fıkrasının usul boyutuyla ihlal edildiği sonucuna varılmıştır. Kötü muamele yasağının usul boyutuna yönelik ihlalin Cumhuriyet Başsavcılığı’nın işlemlerinden kaynaklandığı anlaşılmıştır.”

Ne olmuştu?

Rüya Ağdaş Sönmez, 9 Ağustos 2016 tarihinde İstanbul Yenikapı’da bulunan Marmaray tren istasyonunun girişindeki polis arama noktasından geçerken çantasını aramak isteyen polis memuru Y.T. ile tartıştı. Sönmez, daha sonra kadın polis memurları Y.T. ve S.K. tarafından İstanbul Fatih İlçe Emniyet Müdürlüğü Aksaray Şehit Vedat Ulusoy Polis Merkezi‘ne götürüldü. Rüya Ağdaş Sönmez, burada çıplak aramaya ve kötü muameleye maruz bırakıldı.

Çıplak arama konusu tartışmaların odağında

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kocaeli Milletvekili ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyesi Ömer Faruk Gergerlioğlu, Uşak Emniyet Müdürlüğü‘nde üniversite öğrencisi 30 kadının çıplak aramaya maruz bırakıldığını söylemiş, bu söylem sonrasında birçok kadın da çıplak aramaya maruz kaldıklarını ifade etmişti. Ancak, Uşak Valisi Funda Kocabıyık bu iddialara “Bir kadın Vali olarak söylüyorum bu iftira tamamen hayal mahsulü ve kötü bir yalandır” demiş ve Gergerlioğlu hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını ifade etmişti.

AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin de çıplak arama iddialarının doğru olmadığını söyleyerek Gergerlioğlu’nun Meclis’i terörize ettiğini ifade etmişti.