AİHM’den mahkumiyet kararı: 17-25 Aralık haberlerine yayın yasağı ‘ifade özgürlüğü ihlali

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 17-25 Aralık sürecinde eski bakanlar Zafer Çağlayan, Muammer Güler, Egemen Bağış ve Erdoğan Bayraktar’a yönelik TBMM’de başlatılan “yolsuzluk” soruşturmasına ilişkin haberlere yayın yasağı getirilmesine dair gazeteci Banu Güven, hukukçular Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak’ın yaptığı başvuruyu karara bağladı.

Dava, 17 ve 25 Aralık 2013 tarihlerinde İstanbul polisi tarafından düzenlenen operasyonun ardından dört eski bakana karşı yolsuzluk iddiaları konusunda parlamento soruşturmasına ilişkin bilgilerin herhangi bir ortamda yayınlanmasına karşı Sulh Ceza Mahkemeleri tarafından alınan ihtiyati tedbir kararı hakkında açılmıştı.

Bilgi Üniversitesi’nden hukuk Profesörü Yaman Akdeniz, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi’nden Prof. Kerem Altıparmak ve gazeteci  Banu Güven konuyu önce Anayasa Mahkemesi‘ne (AYM)  taşıdı, ancak sonuç alamadı. AYM, davacıların konun direk muhatabı ve zarar gören tarafı olmadığını ileri sürünce AİHM’de dava açıldı.

Karar oybirliğiyle alındı

Bugün açıklanan kararda AİHM mahkemesi oy birliği ile işi bu konuları haber yapmak ve kamuoyuna duyurmak olan gazeteci Banu Güven’in haklarını ihlal edildiğine karar verdi. Buna göre, Türkiye,  Güven’e 1500 Euro tazminat ödeyecek.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin ifade hürriyetine ilişkin 10. maddesi temel gösterilerek açılan davada çıkarılan ihtiyati tedbirin bilgi ve fikri ifade özgürlüğünün haksız ihlali olduğuna da yine oy birliği ile karar verildi.

Kararda şu ifadeler yer aldı:

“Nitekim, ihtilaf konusu olan ihtiyati tedbir, gelecekteki herhangi bir yayımı veya yayını yasaklamayı amaçlayan önleyici bir tedbir teşkil etmiştir. Bu sebeple, bilgiye ulaşmak ve düşüncesini ifade etmek isteyen davacının hakları gerektiği gibi yeterli düzeyde korunmamış ve özgürlük hakkını kullanmasına engel teşkil etmiştir. Böyle bir müdahalenin, demokratik bir toplumda ve 10.Madde kapsamında ‘yasal bir dayanağı’ yoktur.”

AİHM Akdeniz ve Altıparmak’ın Güven ile aynı statüde olmadığını bu nedenle bireysel olarak haklarının ihlal edilmemiş olduğunu belirterek çoğunluk kararı ile onların başvurularını reddetti.

Üye hakim Egidijus Kūris ise Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak’ın da ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini belirterek karara muhalefet şerhi düştü.