Avrupa havalimanlarından uçuş gerçekleştiren havayolları, jet motorlarından çıkan buhar izlerinin tahmini iklim etkisini ve yıllık olarak yaydıkları karbondioksit miktarını izleyerek, bunu Avrupa Komisyonu‘na bildirmek zorunda kalacak.
Hükümet delegelerinin geçen cuma (30 Ağustos) kabul ettiği yeni kurallara karşı yoğun lobi faaliyetleri yürüten havayolu sektörü, kondens izlerinin etkilerine ilişkin yeterli araştırma verisi olmadığını öne sürmüştü.
Yoğunlaşma izleri; azot oksitler, siyah karbon ve diğer iklime zarar veren maddeler içeriyor ve alçak bulutların aksine yüksek atmosferde bulut örtüsünün oluşmasını sağlayarak ısının hapsedilmesine yardımcı oluyor.
Bazı tahminlere göre bu izlerin küresel ısınmaya katkıları, en az karbondioksit emisyonlarının yüzde 2’sini oluşturan uçuşlar kadar olabiliyor.
Nihai kararlaştırılan metin kapsamında uzun mesafeli uçuşlar için “geçici bir muafiyet” verildi.
Çevre gruplarının eleştirisine neden olan karar göre, kurallar gelecek yıl yalnızca Avrupa Ekonomik Alanı‘ndaki havalimanları arasındaki uçuşlara, yani AB ülkelerine ek olarak İzlanda, Norveç ve İsviçre‘de uygulanacak.
Euronews’e konuşan Brüksel merkezli lobi grubu Transport & Environment‘ın havacılık politikası yöneticisi Krisztina Hencz, “Uzun mesafeli havayolları AB’den bir kez daha ayrıcalıklı muamele görüyor. Bunlar, CO2 dışı konulardaki eylem ve araştırmaları baltalamak için çok çalıştılar ve çabaları için ödüllendiriliyorlar” dedi.
Hencz, havayollarının yasa koyuculardan yalnızca sınırlı bir taviz aldığın da belirterek, kuralların 2027’den itibaren AB’ye giren ve çıkan tüm uçuşlara genişletileceğini duyurdu.
‘Sürdürülebilir’ havacılık yakıtlarına düzenleme getirildi
Mevzuat, Avrupa’nın emisyon ticareti sisteminde (EU ETS) yakın zamanda yapılan ve belirli şirketlerin saldıkları her bir ton CO2 için ödenek teklif etmeleri gereken reformun ardından geldi. Sözkonusu fiyat şu anda ton başına 70 Avro civarında. Bu da yaklaşık olarak tek bir yolcunun transatlantik gidiş dönüş yolculuğunun emisyonuna eşit.
Yeni AB yasası ayrıca biyoyakıtlardan, organik atıklardan veya yeşil hidrojenden üretilebilen sürdürülebilir havacılık yakıtlarının karbon ayak izinin nasıl tahmin edileceğine dair kuralları da belirliyor.
Buna göre, yaşam döngüsü karbon ayak izi standart kerosenden en az yüzde 70 daha düşük olan herhangi bir yakıt, ticaret şemasının amacı doğrultusunda sıfır emisyonlu olarak derecelendirilecek. Yenilenebilir elektriğin sürdürülebilir yakıtları sentezlemek için kullanıldığı durumlarda ise yeni konuşlandırılmış, özel rüzgar türbinlerinden, güneş panellerinden veya benzer kapasitelerden olması gerekiyor.