2023’te 100’e yakın yeni bitki ve mantar türü keşfedildi: Dörtte üçü risk altında

İngiltere‘nin başkenti Londra‘da bulunan Kew Kraliyet Botanik Bahçeleri‘nde görev yapan araştırmacılar 2023’te 74 yeni bitki ve 15 mantar türü keşfetti.

Söz konusu türlerin çoğu, bir yanardağın tepesi ya da Antarktika‘daki kayalar gibi beklenmedik yerlerde bulundu.

Bilim insanları, yeni türlerin acilen korunması gerektiğini ve en az birinin muhtemelen neslinin tükenmiş olabileceğini söylüyor. Öte yandan tanımlanmamış bitkilerin yaklaşık dörtte üçü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

Araştırmacılar, 2023 yılında yeni keşfedilen ilk 10 türün, doğal dünyanın güzelliğini ve mucizesini yansıttığını ve biyoçeşitliliğin kayba uğraması ve iklim değişikliğinin tehlikelerine dair kesin bir uyarı olduğunu söylüyor.

Çalışmayı yöneten Dr. Martin Cheek, bir türe bilimsel bir isim verilmesinin, koruma önlemlerinin alınması ve insanlık için potansiyel kullanım alanlarının araştırılması yolunda ilk adım olduğunu söyledi: “Kimsenin bilmediği yeni bir tür bulduğunuzu fark ettiğinizde yaşadığınız şaşkınlık duygusu, hayatı yaşamaya değer kılan bir şey ve çok heyecan verici.”

Kew Botanik Bahçeleri’nin 2023’te keşfettiği 10 yeni bitki türü şöyle:

ÜÇ YENİ ANTARKTİKA MANTARI

Antarktika çiçekli bitkilerden hemen hemen yoksun bir kıta; ama likenler çıplak kayalıkların olduğu küçük alanlarda tutunabiliyor. Mevcut tüm mantar türlerinin sadece yüzde 5-10’u biliniyor. Bu türler yalnızca keşfedilmemiş uzak bölgelerde değil, gezegenin her yerinde bulunuyor.

Kew’de mantar uzmanı Dr. Raquel Pino-Bodas, bu inanılmaz çeşitlilik arasında “bugün karşı karşıya olduğumuz en büyük sorunlardan bazılarına doğal çözümler bulmamıza yardımcı olabilecek yeni gıda kaynakları, ilaçlar ve diğer yararlı aktif bileşikler keşfetmemiz kaçınılmaz” dedi.

VOLKAN ZİRVESİNDEKİ ORKİDE

Muhteşem parlak kırmızı çiçeklere sahip bitki, Endonezya‘nın Waigeo adasında sönmüş bir volkan olan Nok Dağı‘nın zirvesinde bulundu.

YERALTINDAKİ PALMİYE

“Pinanga subterranea” olarak adlandırılan palmiye, Güney Doğu Asya‘daki Borneo adasında bulundu. Palmiyenin parlak kırmızı meyveleri ve çiçeklerinin büyük kısmı yeraltına gömülü.

MOZAMBİK’TE ETOBUR BİTKİ

Nane ailesinden olan bu ilginç bitki (Crepidorhopalon droseroides), yapışkan tüylerini kullanarak böcekleri çekip yakalıyor ve sindirebiliyor, ancak diğer etobur bitkilerle ilgisi yok.

Dr. Cheek, “Önümüzdeki birkaç yıl içinde bilimsel olarak etçil olduğunun kanıtlanacağına bahse girerim ve bu doğrulanırsa, etobur bitkilerin evriminin kaydedildiği yeni bir durum olacak” dedi.

YERALTINDA İKİ AĞAÇ

Orta Afrika‘daki Angola‘nın güneyinde, Kalahari Çölü uzantısında kum altında yetişen ağaçlar keşfedildi. Yüzeyde ise sadece çiçekler ve birkaç yaprak görülebiliyor.

“Baphia arenicola” ya da “kum üzerinde büyüyen” olarak bilinen ağaçlardan biri fasulye ailesine ait ve beyaz çiçekleri var. İkincisi “Cochlospermum adjanyae” ise parlak sarı çiçeklere sahip.

Dr. Cheek, “Bu bilim insanları için büyük bir merak konusu ve işte bu çok küçük ama çok ilginç yeraltı ormanlarının iki yeni türü” dedi.

Madagaskar adasında yeni bir orkide

Bu yeni orkidenin, ziyaretçilerin ilgisini çeken ve miğfer vanga olarak bilinen mavi gagalı garip ve güzel bir kuş sayesinde hayatta kaldığı düşünülüyor. Köylüler kuşun yaşadığı ormanlık alanları koruyarak, soluk yarı saydam çiçekleri olan orkidelerin yaşam alanlarını korumuş.

Diğer keşifler arasında şu bitkiler var:

• Güney Kore‘de gıda atıkları üzerinde büyüyen mantarlar
• Tayland‘da menekşe benzeri bir çiçek
• Güney Afrika‘da indigo taşıyan bir bitki

Bilim insanları her yıl ortalama 2.500 yeni bitki türü ve 2.500 yeni mantar türü keşfedip isim veriyor. Henüz resmi olarak tanımlanmamış 100.000 kadar bitki olduğu tahmin ediliyor. Mantarlar için bu rakam çok daha yüksek.