2021 yılı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre Türkiye 153. sırada

Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü tarafından açıklanan 2021 yılı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi‘ne göre Türkiye, bir sıra daha yükselerek 180 ülke arasında 153. oldu.

Türkiye, 2021 endeksinde Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarına karşı kitle gösterileri sırasında medya mensuplarına ağır baskılar uygulanan ve beş basamak birden gerileyen Belarus‘un yerine yerleşmiş oldu.

Endeks, medya çalışanlarına yönelik şiddet ve hapis cezalarını göz önünde bulundururken, aralık ayı ortasından ocak ayı sonuna kadar geçen süreçte gazeteci, bilim insanı, hukukçu ve insan hakları savunucularıyla yapılan anketlere dayandırıldı.

Türkiye’nin listede yükselmesinin nedenleri

RSF Türkiye tarafından verilen bilgilere göre, son iki yıldır Türkiye’nin listede yükselmesinin ülkenin önünde yer alan ülkelerdeki şartların kötüleşmesi önemli paya sahip. Bunun yanında Türkiye’de reform düzenlemelerinin ardından gazetecilerin tahliye edilmesi, geçmişe göre tutuklamaya değil, adli kontrole ağırlık verilmesi de Türkiye’nin listede yükselmesinde rol oynadı.

Birincilik İskandinav ülkelerinin

İskandinav ülkeleri endekste ilk sıralarda yer aldı. Norveç, üst üste beşinci yılında da ilk sıradaki yerini korudu.

Norveç’i Finlandiya, İsveç, Danimarka ve Kosta Rika takip etti.

Endeksin son sıralarında da geçen senelere göre, bir değişik olmadı. Çin, 177. sırada yerini alırken; Çin’i Türkmenistan, Kuzey Kore ve son sırada Eritre takip etti.

Çin’de 100’den fazla medya mensubunun hapiste olduğu kaydedilirken; hapisteki gazeteci sayısında da dünyada birinci sırada olduğu açıklandı.

Almanya 13. sırada

Endekste, Almanya ise iki sıra geriledi ve 13. sırada yer aldı. Koronavirüs önlemlerine karşı düzenlenen gösterilerde medya çalışanlarına karşı artan saldırıların bu sonuçta etkili olduğu açıklandı.

Ülkede görev başında saldırıya maruz bırakılan medya çalışanlarının sayısı geçtiğimiz sene bir önceki yıla göre beş kat arttı ve 65. sıraya yükseldi.

Almanya, basın özgürlüğünde durumun iyi olarak sınıflandırıldığı ülkeler arasından çıkarıldı ve tatmin edici sınıfına alındı.

180 ülke arasında basın özgürlüğünün “iyi” durumda olduğu ülke sayısı 12 oldu. Bu rakamın şimdiye kadarki en düşük rakam olduğu belirtildi.

Salgın döneminde basın özgürlüğü kısıtlandı

RSF, baskıcı devletlerin koronavirüs salgınını basın özgürlüğünü daha da kısıtlamak için kullandığını vurguladı. Örgüt, kökleşmiş demokrasilere sahip ülkelerin de kriz döneminde medya mensuplarının görevlerini yapabilmesini güvenceye almakta zorlandığını ifade etti.

73 ülkede bağımsız gazeteciliğin tamamen veya büyük ölçüde engellendiği, 59 ülkede de “ciddi engellemeler”le karşı karşıya kalındığını kaydeden RSF, ülkelerin yaklaşık dörtte üçünde basın özgürlüğünün en az “kayda değer şekilde” kısıtlandığına işaret etti.

RSF, salgın döneminde bazı devlet ve hükümet başkanlarının dezenformasyon yaydıklarına da vurgu yaptı.

Çin, Venezuela, Sırbistan ve Kosova gibi ülkelerde medya çalışanlarının salgınla ilgili yaptıkları haberler nedeniyle gözaltına alındığı da kaydedildi.