Bir yolculuk sırasında molada karşılaştım bu kitapla. Hem ciddi bir indirime girmişti, hem de çok ilgilendiğim o kadim kültürlerde hayatı anlatıyordu. Aldım ve başladıktan kısa süre sonra, pek okuyasım olmadığından bir türlü bitmeyen elimdeki birkaç kitabın önüne geçti hemen.
Aslında bazı yerlerde alıntı fazlalığının metinle bütünleştirilememiş olduğunu hissettiren kopukluklar yok değil. Tekrarlar sıkça görülüyor. Belki bunlar bir gözden geçirilip hamur daha iyi yoğrulsa iyi olacak gibi..
Ancak temelinde iyi ve güzel bir kitap. Çok güzel bilgileri, ara ara hikayelerini katıştırarak veriyor. Çikolatanın Aztekler tarafından bulunduğunu ve Türkçe’ sinin “acı su” anlamına geldiğini öğrendim (aslında çikolatanın tarihini anlatan çeşitli dergi yazılarında da bu bilgi vardı sanırım)
Mesleğim itibarı ile tarımsal üretimdeki inanılmaz becerilerini, detay tekniklerini öğrenme fırsatı buldum. Tarımda “Chinampa” adı verilen yüzen tarlalar ile inanılmaz üretimler yapmışlar. Öyle başarılı olmuşlar ki yerleştikleri bataklığı, 1500’ lerde yaklaşık 150.000 kişinin yaşadığı bir kent haline getirmişler. O dönemin Avrupa’ sında 300.000 kişilik nüfusları ile sadece Paris, Venedik ve Konstantinapolis Aztek başkenti Tenochtitlan’ dan büyükmüş. Bu tarım yöntemini bir belgeselde kısa bir süreliğine görmüştüm ve o günden beri merak ediyordum. Meksika’ da bir yerli üretici uyguluyordu. Konuyu araştırmaya devam edeceğim.
Bir de Spriluna üretimi var. Bunu da Aztekler bulmuş. Dünyanın en iyi besini olan bu tek hücreli algi (bugün kurutulmuş olarak hap şeklinde vitamin diye satılıyor), Aztek’ li balıkçı ve çiftçiler üretir ve pazarlarda satarlarmış. Bundan çeşitli ekmekler, kurabiyeler ve yemekler yapılırmış.
Tarımın yanı sıra mimari, astronomi, şehircilik vb. gibi birçok alanda çok önemli işler yapmış 200 yıllık varlığı süresince Aztek İmparatorluğu.
Dediğim gibi tekrarlar sebebi ile okuma zevkini biraz zedelese de oldukça iyi bir kitap.
Hakan Ozan Erzincanlı
