Mekan Artı yeni sezonu 1 Ekim’de Jean Genet’in ünlü Balkon oyunu ile açıyor. 20 kişilik bir kadroyla sahnelenen oyunu Ufuk Tan Altunkaya yönetiyor!
Mekan Artı yeni sezonu Türkiye’de uzun yıllardır sahnelenmeyen, Jean Genet’in 1956 yılında yazdığı ve sıradan insanların gelip düşlerini gerçekleştirdikleri bir “yanılsamalar evi”nin konu edinen “Balkon” oyunuyla açıyor.
Islahevinde büyüyen; Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde hırsızlık, kaçakçılık olaylarına karışarak tam bir serseri hayatı süren ve sık sık hapse giren, 1958’de hırsızlıktan 10. kez yargılanan ve ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Jean Genet, Balkon oyununda dünyayı kendi penceresinden yorumluyor. Sahtelik ve gerçeklik olgusunu iktidar – otorite – güç olgusu üzerinden yeniden yorumlayan “Balkon” bir başkaldırı oyunu özelliği taşıyor.
Bir yanılsamalar evi… Bir Genelev… Genelevdeki odalara bir başpiskoposu, bir generali ve bir yargıcı “oynamaya” gelen müşteriler… Dışarıda bir ayaklanma ve bir isyan ve bir balkon selamlamasına uzanan olaylar…
Tiyatro Eleştirmeni Seçkin Selvi’nin 13-04 2013 tarihli Milliyet Sant Dergisinde yayımlanan “Balkon Sefası” başlıklı yazısından...
Jean Genet
“Fransızların genelev için geleneksel olarak kullandıkları “illüzyonlar evi” terimi, “ismiyle müsemma”, yani bir kişinin ya da bir şeyin adıyla özelliklerinin uyumlu olması tanımına çok yakışan bir söz. Genelev, müşterilerine hayallerini, fantezilerini gerçekleştirme ortamını hazırlar. Absurd tiyatronun en önemli sanatçılarından Jean Genet’in ilk kez 1957 yılında sahnelenen “Balkon” oyunu da müşterilerine bu olanağı sallayan lüks bir genelevde geçer. Oyunun baş müşterileri toplumda gücü simgeleyen kimliklere, yani piskopos, general ve yargıç kimliklerine bürünen üç kişidir. Bu kimliklerin simgesel göndermesi de kilise, yargı ve ordu kurumlarıdır. Müşteriler kendi hayalleriyle örtüşen salonlarda o hayalleri oynarlarken, genelevin dışında da bir devrim hareketi vardır.
Genelevdekiler polis şefini beklerken Chantal adındaki fahişe de devrimcilere katılır. Gerçek general, yargıç ve piskopos, devrimciler tarafından saf dışı bırakılırken, kraliçe geneleve bir elçi göndererek statükoyu yeniden oluşturmak için onların yardımını isteyince genelevin “madam”ı ve çalışanları fantezilerin kahramanlarını gerçek kişiler gibi “balkon”da boy göstermeye hazırlarlar.
Genet’in oyunu yazarken hareket noktası İspanya iç savaşı ve faşistlerin cumhuriyetçileri yenilgiye uğratmasıydı. Devrimcilerin yılmasını bir dirençsizlik olarak gören ve hayal kırıklığına uğrayan yazar, yozlaşmış yönetici güçlerin karşısına devrimci simgesi olarak bir fahişeyi çıkartıp karşıtlığını ortaya koydu. Genet oyun boyunca illüzyon ile gerçekliğin çatışmasını vurgular ve izleyiciyi “Gerçek olan hangisidir, gerçek olmayan hangisidir?” sorusuna yönlendirir. Oyunu dramatik yapısı açısından analiz eden uzmanlar, bu yapının üç eşit aşama ile dengesinin sağlandığını belirterek ve bu üç aşamayı “yerleşik düzen, bu düzene yönelik tehdit ve düzenin yeniden kurulması” olarak tanımlıyorlar.
Oyunun politik yapısı yazıldığı andan itibaren bir takım çevreleri rahatsız etti; ama o çevreler oyuna karşı çıkarken “müstehcenlik” bahanesinin ardına saklandılar. 1957’de Londra’da oynanması büyük sorun oldu. Ama dünyanın önde gelen yönetmenleri, toplumsal güç rollerini ve toplumun değer ölçütlerini müthiş bir teatral anlatımla irdeleyen oyunu bütün engellemelere rağmen sahnelediler. Avrupa’da Peter Brook, Erwin Piscator, Peter Zadek, Giorgio Strehler, Roger Blin, Amerika’da José Quintero yapıtın çeşitli prodüksiyonlarını yönetirken oyun opera olarak oynandığı gibi sinemaya da uyarlandı. Peter Brook, oyunu Théâtre Antoine’da sahnelemeye hazırlanırken, tiyatronun sanat yönetmenini emniyete çağırdılar ve bu oyun oynanırsa polisin parmağı olan bir ayaklanma çıkacağını ve tiyatronun kapatılacağını söyleyerek gözdağı verdiler. Brook oyunu ancak iki yıl sonra başka bir tiyatroda sahneleyebildi. Oyun Brezilya’da askerî diktatör General Garrastazu Médici zamanında sahnelenirken fahişe Chantal’ı oynayan oyuncu hükümete karşı faaliyette bulunduğu bahanesiyle tutuklandı.”
Balkon 1998 -Tiyatro Stüdyosu
Balkon, Türkiye’de ilk olarak 1998 yılında, Tiyatro Stüdyosu tarafından Başar Sabuncu rejisi, Dugu Sağıroğlu’nun dekor tasarımı, Selim Atakan’ın müzükleri ev Başar Sabuncu’nun çevirisi ile sahnelenmişti. Oyunun afiş tasarımını, Balkan Naci İslimyeli yapmıştı. Oyun, Zuhal Olcay, Haluk Bilginer, Ahmet Levendoğlu, Derya Alabora, Güven Kıraç, Salih Sarıkaya, Bülent Yarar, Şebnem Sönmez, Celal Perk, Alptekin Serdengeçti, Sema Keçik’ten oluşan efsanevi bir kadro ile oynanmıştı.
Oyunun Kadrosu
Metin: Jean Genet
Yönetim: Ufuk Tan Altunkaya
Proje Koordinasyon: Didem Kaplan
Dramaturg: Egemen Kalyon
Koreograf: Nebi Birgi
Kostüm Tasarım: Serpil Bilgil
Video-Görsel Tasarım: Çağla Çağlar
Teknik Yönetim: Zeki Elveriş
Proje Asistanı: Elif Ceren Altunay
Oyuncular:
Aslınur Sarıca
Bertu Yılmaz
Büşra Münevver Öztepe
Borga köprülü
Can Özmen
Cem Engin
Ceylan Dizdar
Cihan Esen
Çağla Camcıoğlu
Eray Karadeniz
Evrim Artut
Giray Has
Gökay Ünlü
Halit Can Ünal
Ozan Ceylan
Özge Korkmaz
Sevkan Çelik
Sezgi Mengi
Simge Ayvazoğlu
Uras Kapar
***
Oyun Tarihleri
1 Ekim 2016 Cumartesi 20:30
3 Ekim 2016 Pazartesi 20:30
4 Ekim 2016 Salı 20:30
15 Ekim 2016 Cumartesi 20:30
22 Ekim 2016 Cumartesi 20:30
29 Ekim 2016 Cumartesi 20:30
Haber: Murat Akdağ
(Yeşil Gazete)
Comments