Kamçatka faciası

Kamçatka, Rusya’nın kuzeydoğusunda, Ohotsk denizi ile Bering denizi arasında yer almaktadır. Oldukça uzun kıyıları olan bu alan, üzerindeki aktif birçok volkandan ve ikliminin aşırı soğuk olmasından kaynaklı olarak ateş ve buz ülkesi olarak da nitelendiriliyor. Sıcaklığın zaman zaman -31.7 derece, zaman zaman da +30 dereceye ulaşabildiği bu alanı çevreleyen denizler de oldukça verimli. Öyle ki kıyısı bulunduğu Pasifik Okyanusu, pasifik somonunun en yoğun popülasyonlarını içeriyor. Bunun yanında yoğun deniz canlılığı ile de adeta bir yaşam cümbüşü söz konusu. Ancak son birkaç haftadır bu alanda gerçekleşen nedeni belirsiz ölümler şok etkisi yaratmış vaziyette. Binlerce deniz canlısının ölü olarak kıyıya vurduğu bu büyük olayın nedeni ise hala belirsiz! Ancak bilinen o ki ortada ters giden bir şeyler mevcut.

Greenpeace Rusya tarafından 6 Ekim’de yayınlanan bir bilgi notunda yarımadadaki ekolojik felaketin kaynağının hala belirsiz olduğu belirtiliyor. Yüzlerce deniz canlısının karaya vurduğunun ve suyun renginin de parlak yeşile döndüğünün belirtildiği açıklamada zehirli bir maddeden şüpheleniliyor. Kaynağı ve içeriği bilinmeyen bu zehirli maddeler için potansiyel kaynak olarak da Kozelsk toksik atık depolama sahası işaret ediliyor. Çünkü yapılan incelemelerde ilgili alanın depolarının koruyucu yapılarında hasar olduğu tespit edilmiş. Araştırmalarını hala sürdüren Greenpeace Rusya, yaşanan felaketin boyutunun ürkütücü olduğunu belirtiyor. Gerçekten de internete düşen fotoğraflarda onlarca farklı deniz canlısı türünün binlerce bireyinin öldüğü anlaşılıyor.

Disaster in Kamchatka threatens World Heritage!

The slick continues to move south, which means it may affect the rest of the territory of the South Kamchatka Natural Park and the South Kamchatka Federal Reserve, which is also included in the World Heritage List. #SaveKamchatka pic.twitter.com/1Xzuw0k0x7

— Greenpeace Russia (@greenpeaceru) October 8, 2020

Ancak bunun yanında bazı bilim insanları ise bu toplu ölümlerin nedeninin toksik bir alg türünden kaynaklandığını belirtiyor. Çünkü ilgili bölgede sörf yapan ya da denize giren birçok insanda da çeşitli zehirlenme belirtileri görülmüş. Bu belirtilerin ise Gymnodinium cinsine ait türlerden bazılarının yaydığı toksinlerin neden olduğu semptomlarla uyumlu olması, alg patlaması ihtimalini güçlendiriyor.

Ancak bu durum sadece ilgili alandan alınan numunelerdeki Gymnodinium bireylerinin sayısından hareketle iddia ediliyor. Bu tür durumun tespit edilmesi için ölen canlıların dokularında da buna dair kanıtlar elde edilmesi gerekiyor. Henüz böyle bir bulgu olup olmadığına dair net bir bilgi söz konusu değil. Ayrıca aynı bölgede yine Sibirya’da kısa süre önce meydana gelen petrol sızıntısının bir sonucu olabilecek maddelerin yoğunluğunun da fazla bulunması ortada bazı soru işaretleri olduğunu da gösteriyor. Bu tür toplu ölümlerin genellikle en bilinen iki nedeni kirlenme ve zehirlenme. Bununla beraber ani sıcaklık dalgalanmaları ve oksijen seviyesindeki ani düşüşler de bu tarz toplu ölümlerin meydana gelmesine neden olabiliyor.

İnsan, en büyük fail

Eğer ki bahsedildiği gibi bir alg patlaması söz konusu ise bunun da nedeni aşırı nutrient artışı olabilir. Nutrient dediğimiz ise besin tuzları. Bunların da en önemli kaynağı insan faaliyetleri. Eğer ki alg patlaması değil de bir kirletici kaynağı böyle bir toplu ölüme neden olmuşsa onun da en birinci şüphelisi yine insan. Sonuçta ortada insan faaliyetlerinin birincil şüpheli olduğu bir toplu ölüm vakası var.

Hali hazırda 40 kilometre uzunluğundaki bir alanda gerçekleşen bu toplu ölümler Japonya’ya doğru ilerleyen bir seyir gösteriyor. Yani ölümler bitmiş değil. Bu da sorunun kaynağının alansal bir kirlilik etmeninden kaynaklandığını gösteriyor. Bu kirlilik kaynağı da etkisini hiç kaybetmiyor gibi. Umarız bir an önce sorunun kaynağı belirlenebilir. Ancak daha önce benzer şekilde, arıların da toplu olarak öldüğü bir olayda sorunun kaynağı oldukça uzun süre sonra belirlenebilmişti. Çünkü olayın asıl nedeni toksik kimyasallardan oluşan bir koktelydi. Bunun belirlenebilmesi de uzun sürmüştü. Kamçatka bölgesinde meydana gelen toplu ölümlerin nedeni de benzer şekilde farklı faktörlerin birlikte etkisi olabilir.