Sinop Nükleer Santrali ÇED davasında itiraz dilekçeleri sunuldu: Sinop’u feda etmeyeceğiz

Sinop Nükleer Karşıtı Platform, Sinop Nükleer Santrali hakkında halkın görüşleri dikkate alınmadan hazırlanan ‘Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) Olumlu’ raporuna karşı açılan davada, Sinop Adliyesi’ne itiraz dilekçelerini sundu.

İtiraz dilekçelerinde Sinop’un Abalı Köyü‘nün İnceburun Mevkii’nde EUAŞ İnternational ICC Merkezi Jersey Adaları Türkiye Merkez Şubesi tarafından yapılması planlanan nükleer santralin geri dönüşü olmayan doğa tahribatına yol açacağına vurgu yapıldı.

Başvuruda bulunanlar arasında Sinop NKP bileşenlerinin yanı sıra TTB, KESK, TMMOB’ye bağlı; EMO, JMO, Metalurji Müh. Odası, ŞPO, Sinop Barosu, CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz, Sinop Belediye Başkanlığı, Ayancık Belediye Başkanlığı, SNKPDER, Sinop ÇDD, ÇYDD Sinop Şubesi, Ayancık Çevre Koruma Derneği, Sinop Kent Hakları Derneği ve Sinoplu Yurttaşlar grubu da yer aldı.

‘Sinop’a nükleer santral yaptırmayacağız’

İtiraz dilekçelerinin sunulmasının ardından nükleer santral projesine karşı çıkan yurttaşlar Uğur Mumcu Meydanı‘nda basın açıklaması yapmak için bir araya geldi.

Santralin yaratacağı tahribatın anlatıldığı açıklamada “Tüm baskılara rağmen Sinop’a nükleer santral yaptırmayacağız” ifadeleri kullanıldı.

‘Halkın katılımını engellediler’

Yapılan basın açıklamasında 6 Şubat 2018 tarihinde projenin ÇED başvuru dosyasının açıklanacağı ‘Sinop halkını bilgilendirme’ toplantısına Sinop halkının alınmadığı hatırlatıldı.

Açıklamada “Sinop halkının bilgilendirme toplantısının yapılacağı salona girmelerini önlemek içinde toplantının yapılacağı Sinop Üniversitesi Uygulama Oteli konferans salonuna 2 km. mesafede güvenlik güçlerince bariyer oluşturularak halkın katılımı önlenmiştir” ifadeleri kullanıldı.

‘Toplantılar yok hükmünde’

Bu kapsamda yapılan bir toplantının yok hükmünde olduğunu belirten platform “Toplantıya; başta Sinop halkı olmak üzere belediye başkanları, milletvekilleri ve Sinop Nükleer Karşıtı Platform üyeleri (dernekler, sendikalar ve siyasi partiler) alınmamışlardır. Salonda var olduğu söylenen iktidar partisi milletvekili ve yandaşları ile öğrencilerin bulunması bu toplantının yapılmış olması anlamına gelmezdi ve biz bunun yok hükmünde olduğunu söylüyoruz” dedi.

Açıklamada yine Sinop’ta yapmaya çalışılan ÇED’in ‘halkı bilgilendirme toplantısının’ devamı niteliğinde olan ve Ankara/İLBANK A.Ş. Sosyal Tesisleri’nde gerçekleştirilmeye çalışılan İnceleme Değerlendirme Kurulu (İDK) toplantısının da yok hükmünde olduğu ve kabul edilemeyeceği belirtildi.

‘Bu projeler tarihin çöp sepetine atılmalı’

Nükleer santral projelerinden bir an önce vazgeçilmesi gerektiği belirtilen açıklamanın devamında şu ifadelere yer verildi:

Enerjinin bir insan hakkı olduğu gerekçesinden hareketle, insanın sağlıklı ve adil bir yaşam sürdürebilmesi için ihtiyaç duyduğu enerjinin tedarik ve sunumu kamusal bir hizmeti gerekli kılmaktadır.

Dışa bağımlılığı daha da arttıran NS’nin atık sorunu çözümlenememiş, bünyesinde birçok risk taşıyan ve gelişmiş ülkelerin bile artık terk etmeye başladığı kendi ülkelerine tesis etmedikleri NS projelerinden vazgeçilmelidir. Bu projeler tarihin çöp sepetine atılmalıdır.

Uzun Süren ÇED süreci sonunda çevresel etkileri de kapsayan toplumsal etki değerlendirmesi çalışmaları, öngörülen enerji yatırımlarının bölgemiz halkının toplumsal yaşamına etkilerini de değerlendirecek bir içerikte yapılmalıdır. Bu proje başta Sinop olmak üzere Türkiye’nin ekolojik dengesini bozma yönünde ve kapitalist ülkelerin menfaatleri doğrultusunda tesis edilmektedir.

Bu anlamda Sinop/ İnceburun Yarımadasına yapılması düşünülen NGS projelerinden derhal vazgeçilmelidir. Proje bir daha gündeme çıkartılmamak üzere derhal iptal edilmelidir. Alınacak bu karar kamuoyu ile derhal paylaşılmadır.

‘Soğutma suyu Karadeniz’e deşarj edilecek’

Projenin yapılması durumunda santralin soğutma suyunun Karadeniz’den çekileceği belirtilen açıklamada “Dört Ünite için 1 Yılda; 10.077.696.000 m³/yıl su denizden çekilip gerekli soğutma yapıldıktan sonra  tekrar denize deşarj edilecektir” denildi.

Bunun Sinop ili ve ilçelerinde 2,5 yılda tüketilen kullanma ve içme suyununun santralde bir günde tüketilip kirletileceği ve Karadeniz’e deşarj edileceği anlamına geldiğini söyleyen platform “Diğer bir deyişle Karadeniz’de yaşam bitirilecektir” dedi.

‘Sinop susuz kalabilir’

Sinop ili ve Merkez ilçe köylerinin içme ve kullanma suyundan da bahseden Platform “2009 yılında DSİ tarafından hazırlanan ön rapora göre de Erfelek barajında bir günde üretilen içme ve kullanma suyu 54.000m³/gündür. Bu sudan saniyede 140 lt/sn’lik su Sinop NS’ ye tahsis edildiği ‘Sinop Nükleer Santrali Projesi başvuru dosyası sayfa 63/173’de belirtilmektedir. Sinop İli ve köylerinin Erfelek Barajından aldığı suyun 13.000 m³/gün’lük miktarı Sinop NS’ye verildiğinde Sinop susuz kalabilecektir” ifadelerini kullandı.

Açıklama, “ÇED belgesi incelendiğinde görüyoruz ki; kervan yolda düzülür misali kopyala yapıştır yöntemiyle ve fotokopilerle yapılmıştır. Bu da göstermektedir ki dünyada örnekleri görüldüğü üzere ( Fukuşima, Çernobil ve Üç Mil Adası) yine canlı yaşamını yok sayan ekolojik dengeyi gözetmeyen bir santral modeli önümüze durmaktadır” ifadeleriyle devam etti.

Platform son olarak “Biz Sinop halkı ve Sinop Nükleer Karşıtı Platform bileşenleri olarak hiçbir koşulda Sinop NS’nin yapılmasına izin vermeyeceğiz. Kapitalizmin kirli emellerine Sinop’u feda etmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

Ne olmuştu?

2013 yılının Mayıs ayında Japonya ve Türkiye hükümetleri arasında yapılan anlaşmaya göre başlatılan proje sürecinde Japon şirketinin  ÇED başvurusu yapılmadan önce projeden çekilmesi üzerine  EUAS International ICC Merkezi Jersey Adaları Türkiye Merkez Şubesi “proje üstlenicisi” yapılarak ÇED sürecine başlanmıştı.

ÇED süreci kapsamında gerçekleştirilmesi gereken halkın katılımı toplantısı Sinop halkının itirazlarına rağmen yapılmış sayılmış, 2019 yılının Aralık ayında Ankara’da yapılan değerlendirme toplantısına ise Sinop’tan katılan sivil toplum örgütleri alınmamıştı.

Buna mukabil halkın katılımı toplantısında Sinop Nükleer karşıtı Platform üyesi 17 kişiye dava açılmış, 4 Mart 2020 tarihinde davalıların beraatiyle sonuçlanmıştı.

ÇED Raporu ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 11 Eylül 2020 tarihinde onaylanmıştı.