By 
Deneye Hayır Derneği (eski adıyla Deneye Hayır Platformu), bileşenlerinden Hayvan Hakları ve Etiği Derneği’nin tüzel kişiliği üzerinden Tarım ve Orman Bakanlığı aleyhine açtığı davayı kazandı.
Yönetmelik gereği, Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurul‘u oluşturan 21 üyeden birinin, hayvanları korumaya yönelik çalışan bir sivil toplum örgütü temsilcisi olması gerekiyor. 2018 yılında bu temsilcinin seçimi sürecinde Deneye Hayır Derneği, kurulda hayvanları temsil etmek üzere bir aday göstererek Bakanlığa başvurmuştu. Hayvanlara Adalet Derneği de üyelik için bir aday göstermiş ancak hayvan hakları örgütlerinin talepleri reddedilerek, kuruluş amacı deneylerin kalitesini arttırmak olan Laboratuvar Hayvanları Bilimi Derneği‘nin temsilcisi üye olarak yeniden seçilmişti.
Bunun üzerine, dernek temsilcileri Bakanlığın yaptığı üye seçiminin Yönetmelikteki ilgili hükümlere aykırı olduğu ve kuruldaki 21 üyeden birinin hayvan lehine söz söyleyecek hayvan hakları temelli bir örgütün temsilcisi olması gerektiğini savunarak İdare Mahkemesi’nde iptal davası açarak, yürütmenin durdurulmasını talep ettiler.
Mahkeme kararı: Hukuka uyarlık bulunmamaktadır
Açılan dava geçtiğimiz gün sonuçlandı ve mahkeme, üye seçiminde hukuka uyarlık bulunmadığına hükmetti. Dava, konusu itibariyle Türkiye’de bir ilk olmasının yanı sıra, dava sürecinde mahkemeye sunulan ek beyanlar ve bilirkişi raporları nedeniyle de hayvan hakları mücadelesinde ‘hayvan hakları’ ve ‘hayvan refahı’ kavramları arasındaki farkı tartışmaya açtı.
Fethiye merkezli olan dernek, aynı zamanda Türkiye’de bu amaçla kurulmuş ilk ve tek sivil toplum örgütü.
Kararı olumlu bulduğunu belirten Deneye Hayır Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Yağmur Özgür Güven “Bakanlık bürokratları ve deneyin uygulayıcısı olan meslek profesyonelleriyle dolu olan 21 kişilik kurulda, hayvan haklarını savunan tek bir kişiye dahi tahammül edilememesi, bu derneği kurma sebebimizi çok net açıklıyor aslında” diye konuştu. Derneğin Yönetim Kurulu Üyesi Av.Ezgi Koç ise şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ankara 11. İdare Mahkemesi’nde 2018/2247 E.sayılı dosya üzerinden görülmekte olan davada ‘Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu’na sivil toplum örgütleri arasından Laboratuvar Hayvanları Bilimi Derneği’nin üye olarak seçilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır‘ denilerek, idari işlemin iptaline karar verilmiştir. İptal kararı sonucunda idari işlem yapıldığı ilk tarihten itibaren ortadan kalkması sebebiyle iptal kararları geriye yürümekte ve böylece idari işlem baştan itibaren hiç yapılmamış sayılmaktadır.
Mahkemenin 12.06.2020 tarihli, 2018/2247E. ve 2020/1008K. Sayılı kararının kesinleşmesiyle birlikte, kaldırılan işleme bağlı olarak tesis edilmiş diğer işlemler de ortadan kalkacaktır. Kanunlarımıza göre idarenin iptal edilen işlemi, tesisinden önceki hale getirmek mecburiyetindedir. Yukarıdaki bilgiler ışığında, HADMEK üyeliği için hayvanları koruyan ve bağımsız bir STK temsilcisinin seçilmesinin hukuki gerekçelendirilmesi sağlanmıştır bu nedenle mahkeme kararına uygun şekilde işlem tesis etmek tüm kurumlar için bir zorunluluktur.”
Dernek, kuruculardan biri olan ve 2019 yılı Kasım ayında yaşamını yitiren yaşam hakkı savunucusu Burak Özgüner‘i de anarak, bu dava için verdiği emek ve mücadelenin adalet arayan herkes için bir örnek olacağını belirtti.
Comments