CHP’li Çakırözer: Engellilerin seyahat hakkının kaldırılması açık ayrımcılık

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 8 Temmuz’da sosyal medya üzerinden yayınladığı açıklama ile engellilerin Yüksek Hızlı Tren (YHT) ve anahat tren seferlerinde ücretsiz seyahat hakkını kaldırdığını açıkladı. Açıklamada kararın gerekçesi, pandemi nedeniyle sosyal teması engellemek ve “engelli vatandaşlara salgının bulaşma riskinden korumak” olarak belirtildi. Kararın ardından engellilerin ücretli ya da ücretsiz, şehirler arası yolculuklarda YTH ve anahat tren seferlerini kullanmasına da sınırlama getirildi. 

Ancak aynı kararda kent içi Marmaray ve Başkentray trenlerinde herhangi bir sınırlama bulunmadığı kaydedildi.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur. pic.twitter.com/6jLWvUFiSt

— Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı – Sosyal (@UABsosyal) July 8, 2020

Karara karşı sivil toplum örgütleri sosyal medyada “Seyahat Herkese Haktır” kampanyaları başlatırken, konu Meclis’in de gündemine geldi. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer kararın engellilere yönelik bir ayrımcılık, eşitsizlik olduğunu söyleyerek tepki gösterdi.

Ücretini ödeyen binebilirmiş 

Daha önce de engelli yurttaşların parasız ulaşım hakkının kaldırıldığını anımsatan Çakırözer, “Engelliler ve biz bu hak iade edilsin diye mücadele verirken şimdi skandal bir kararla engellilerimizin seyahat hakkı tamamen kaldırıldı. Seyahat herkes için haktır” dedi.

Çakırözer şunları söyledi: :

“Salgın öncesinde marta kadar engelli yurttaşlarımız YHT, ana hak ve bölgesel trenlere ücretsiz binebiliyordu. Pandemi döneminde tren seferleri durdu. Mayıs sonunda seferler başladığında önce milyonlarca engellimizin yüksek hızlı tren ve anahat tren seferlerindeki ücretsiz ulaşım hakkını kaldırdılar. Engellilere parasını ödedikleri takdirde bilet satılmaya başlandı. Şikâyet edenlere gönderdikleri yazılar var elimizde. Hiç utanmadan, sıkılmadan engellilere, ‘Ücretini ödeyen binebilir’ yanıtı verdiler. Bu vahim bir hata ve büyük bir insafsızlıktı. Türkiye genelinde milyonlarca engellinin sesi sivil toplum örgütleri ile ücretsiz ulaşım hakkının geri verilmesi için mücadele verirken Bakanlıktan skandal bir açıklama ile karşılaştık.”

ben bağımsız bir biçimde seyahat hakkını sadece YHT'de kullanıyorsam, kimseye muhtaç olmadan tuvaletini kullanabiliyorsam neden? @BilimKurulu_ siz nasıl olur da engellilerin seyahat hakkını elinden alırsınız? metroda serbest, YHT de yasak. Bu hukuksuzluğa son verin https://t.co/hcUfHeuqTp

— Ayşe Sarı-SAHİMSEN Engelliler Komisyonu Başkanı (@SahimsenAyse) July 9, 2020

Seyahat hakkının ihlali

Engellillerin seyahat hakkını elinden almanın TCK’ye ve Engelli Hakları Uluslararası Sözleşmesi’ne göre suç olduğunu ifade eden Çakırözer, bakanlığın bu yanlıştan dönmesi gerektiğini söyledi: 

“Salgın döneminde engelli yurttaşlarımızı idari izinli sayılmıştı. Ama Haziran başı itibariyle bu sona erdi, engelli çalışanlar kamuda ve özel sektörde mesaiye başladı. Engellilerin şehirler arası seyahatlerinde de bir kısıtlama kalmadı. Buna rağmen Ulaştırma Bakanlığı’nın mevcut uygulaması sırf engelli oldukları için vatandaşlara seyahat kısıtlaması getirmekten başka bir şey değildir.”

Ankara ve İstanbul’daki özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine pek çok ilden engelli çocuğun, ailesiyle birlikte geldiğini hatırlatan Çakırözer, bu kişilerin önce ücretsiz ulaşım hakkının ellerinden alınması, şimdi de YHT ve ana hat trenlerine hiç alınmamasının seyahat özgürlüğünün yanı sıra sağlığa ulaşma haklarının da ellerinden alındığına işaret etti.  Çakırözer, kent içinde engellilere seyahat izni verip şehirlerler arası seyahatte vermemenin izahı olmayacağını, asıl amacın ücretsiz biniş haklarını ellerinden alarak YHT’ye kar sağlamak olduğunu söyledi.