By 
Avrupalı bilim insanları salı günü yayınladıkları bir raporda Haziran ayında Kuzey Kutbu’nda gerçekeleşen yangınların 18 yıllık veri toplama sürecinin herhangi bir ayında olduğundan daha fazla kirletici gaz çıkardığını söyledi. Yangınlar, küresel ısınmanın keskin bir portresini sunuyor.
Kuzey Kutbu, küresel ortalamaya oranla en en az iki buçuk kat daha hızlı ısınıyor. Bu sebeple bölgedeki topraklar öncekinden daha kuru. Orman yangınları ise büyük bir alana yayılıyor.
59 milyon metrik ton karbondioksit salımı
New York Times’tan Somini Sengupta’nın haberine göre Haziran ayında çıkan yangınlar 59 milyon metrik ton karbondioksit salımına sebep oldu. Bu sayı, petrol üreten bir ülke olan Norveç tarafından bir yıl boyunca üretilen karbon emisyonundan daha fazla.
Arktik’te bu ölçüde emisyona yol açan başka bir yıl ise geçtiğimiz seneydi. 2019 yılında yangınlardan oluşan emisyonlar gene rekor kırmıştı.
‘Sıcaklıklar yangın için ideal ortamı oluşturuyor’
Avrupa Orta Menzilli Hava Tahminleri Merkezi’nde bir yangın uzmanı olan Mark Parrington, “Daha yüksek sıcaklıklar ve daha kuru yüzey koşulları, bu yangınların oluşması ve bu kadar geniş bir alanda uzun süre devam etmesi için ideal koşullar sağlıyor” dedi.
Merkezdeki bilim insanları, Sibirya yangınlarından çıkan dumanın Kuzey Pasifik boyunca yayıldığını ve Kuzeybatı Pasifik’e kadar ulaştığını söylüyor.
Avrupa Birliği‘nin iklim değişikliği gözlemleme kurumu Copernicus İklim Değişikliği Servisi, geçtiğimiz Haziran ayının 1981 ve 2010 yılları arasında kaydedilen haziran sıcaklık ortalamasının üstüne çıkarak rekor kırdığını duyurdu. Sıcaklık ortalamanın 0.53 derece üstünde gerçekleşti. Ayrıca geçtiğimiz 12 ayın (Haziran 2019-Haziran 2020) sıcaklıkları da ortalamanın 0.65 derece üstünde oldu.
Sibirya’da 38 dereceyi bulan sıcaklıklar
Küresel anlamda büyük bir artış söz konusu olsa da en büyük artış Rusya’nın kuzeyinde gözlemleniyor. Sibirya’nın bir kasabası olan Verkhoyansk‘taki sıcaklıklar, 20 Haziran’da 38 santigrat derece olarak ölçüldü. Toprak burada her zamankinden daha kuru ve kar örtüsü de Sibirya genelinde rekor ölçüde azaldı.
Avrupa Merkezi’nden araştırmacılar yangınlar her ne kadar Akrtik’in ekolojisinin bir parçası olsa da geçtiğimiz iki yılda gözlemlenen yangınların boyutu ve sıklığının “endişe verici” olduğunu söylüyor.
Fotoğraf: EPA
Emisyonlar iklim krizini besliyor
Bir yandan küresel ısıtma sebebiyle artan yangınlar bir yandan da küresel ısıtmaya katkıda bulunuyor. Çünkü yanma sırasında ortaya çıkan karbondioksit atmosfere karışıyor ve sera gazı etkisi yapıyor.
Bilim insanları yangınların Arktik’teki donmuş toprakların daha hızlı çözülmesine neden olacağı görüşünde. İçinde ölü bitki örtüsü ve hayvanlardan oluşan organik maddelerin ayrışması sera gazından daha etkili bir ısıtıcı gaz olan metanın salımına neden oluyor.
Comments