By 
Kanal İstanbul’un çevresinde kurulacak “Yenişehir” için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Aralık 2019’da yapılan plan değişikliği revize edildi. Son şekli verilen planda, yaklaşık 37 bin hektarlık tarım alanını kapsayan Yenişehir’in tüm imar uygulamaları için resmen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkili kılındı.
İtiraz başvuruları üzerine revize edilen ve 22 Haziran 2020’de onaylanan plan değişikliği tekrar askıya çıkarıldı. Revize planda, kanal ile ilişkilendirilerek geliştirilecek projeler için “özel proje alanı” düzenlemesi yapılıyor. Ayrıca kanal projesi üzerinde ilave bir köprü/geçiş, bu köprü-geçiş alanlarının çevresinin özel proje alanı olarak değiştirilmesi ve kanalın Karadeniz bağlantı alanına dönük kıyı alanında değişiklikler yer alıyor.
TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, projesi kapsamında hazırlanan “Avrupa Yakası Rezerv Yapı Alanı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı”nda 26 Haziran’da yapılan değişikliğe ilişkin bir açıklama yaparak, söz konusu değişikliklerin yaratacağı risklere vurgu yaptı. Yaptıkları ilk incelemelerde, söz konusu değişikliklerin, projenin yarattığı tehditleri ortadan kaldırmadığını, aksine, “tahribatın detayını kurallara bağlayan yıkıcı, dönüştürücü yeni ek hükümlerin getirildiğini” gördüklerini, değişikliklerin her birinin, yeni çevresel ve kentsel riskler yarattığını söyledi.
Hukuki süreç başlatılacak
Açıklamada Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‘nın 23 Aralık 2019’da onayladığı “Avrupa Yakası Rezerv Yapı Alanı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı”na yapılan itirazların değerlendirilmeden planın 26 Haziran’da askıya çıkarıldığı bilgisi de paylaşıldı.
TMMOB’un bu plan değişikliği için de gereken bilimsel çalışmaları yaparak gerekli itirazları sunacağı ve dava açarak hukuki süreci yeniden başlatacağı kaydedildi. Koramaz şöyle konuştu:
“Bir kez daha belirtmek isteriz ki, yandaş kesimlere ve uluslararası sermayeye kentsel rant alanları yaratmayı amaçlayan Kanal İstanbul Projesi, büyük ölçekli bir ekolojik tahribat ve yıkım projesidir. Bu proje ile sulak alanlar, su-deniz sistemleri, tarım alanları, mera alanları, orman alanları, korunması gerekli nitelikli alanlar ile bölgenin sahip olduğu flora ve fauna, hassas ekolojik değerler ve ilişkiler, iklim özellikleri yok edilme tehdidi altındadır.
Bilimin ve aklın gereklerine, doğanın ve insanlığın sağlığına, her türden hukuki mevzuata ve kamu çıkarına aykırı olan Kanal İstanbul Projesi’ne karşı mücadelemizi sürdüreceğiz.”
Revize edilen planda neler var?
Çevre düzeni planına işlenen Yenişehir ile kanalın etrafına konutlar, oteller, sanayi siteleri, teknoparklar, üniversiteler, haller, TIR-kamyon parkları, kongre ve fuar merkezleri, kamping alanları, izci kampı, spor tesisleri, tam donanımlı hastaneler inşa edilmesi planlanıyor. Bakanlığın bir ay boyunca askıda kalacak son plan değişikliğinde de projenin ana unsurları aynen korunuyor.
Kanal İstanbul Özel Proje alanı
Planda Kanal İstanbul ile ilişkilendirilerek projelendirilecek alanlara “Özel proje alanları” tanımı getirilerek “Alanın kesin sınırları alt ölçekli planlarda belirlenecektir” ifadeleri kullanılıyor. Özel proje alanı ile ilgili olarak da “Su yolu projesi ile ilişkilendirilerek projelendirilecek alanlardır. Alanın kesin sınırları ve kullanım kararları alt ölçekli planlarda belirlenecektir” ibaresi getiriliyor.
Eko turizme de yer verilen planda şunlar deniliyor:
“Arnavutköy ilçesinin Terkos Gölü yakınlarında, su yolunun batısındaki bu alanlarda; İstanbul’un doğa turizmi (macera odaklı turizm, doğa yürüyüş alanları, atlı doğa yürüyüşü vb) potansiyelinin değerlendirilebileceği; otel, motel ve diğer konaklama tesisleri, kamp ve karavan alanları, izci kampı, spor tesisleri, yeme-içme tesisleri, sosyo-kültürel tesisler ve rekreasyon alanları, at çiftlikleri, tema parkı, bölge parkı, botanik bahçesi ve hayvanat bahçesi yer alabilir.”
Proje sınırları içinde yapılacak köprü, menfez, tünel gibi yapılarla, liman veya kıyı tesis alanları, rekreasyon alanları, doğu-batı istikametindeki alt yapı geçişlerinin kesin yerlerinin de yapılacak detaylı çalışmalarla alt ölçekli planlarda belirleneceği aktarılıyor.
Büyük kısmı tarım alanı
Yüzde 43.65’i tarım alanı olan planlama alanında son değişikliğe göre toplam tarım alanı 12 bin 594 hektar, toplam mera alanı da bin 381 hektar olarak açıklandı. İl Toprak Koruma Kurulu‘nun 2016 tarihli kararıyla rezerv alandaki tarım arazilerinin, tarım dışı amaçlı kullanılması uygun görüldü.
SİT alanına kamping
İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararlarına göre sit alanlarında da değişikliğe gidilmiş. Avcılar-Küçükçekmece sınırlarında kalan “İç ve Dış Kumsal Mevkii Doğal sit alanı”nın derecesi “nitelikli doğal koruma alanı” olarak değiştirilerek, buralara imar planına gerek olmadan sabit olmayan duş, soyunma kabini, büfe, tuvalet, ahşap iskele ve kamping alanları yapılmasının önü açılıyor. Plana, Küçükçekmece Soğuksu Çiftliği de “1.ve 3. derece doğal sit alanı” olarak eklenmiş.
Orman ve tarım alanları
Planda, Yenişehir’in konumlandığı coğrafya ile ilgili de şu tanım yapılıyor:
“Doğu-batı, kuzey-güney doğrultusunda uzanan ve şehrin kuzeyinde yer alan orman alanları konumlanıyor. Kuzey ve güney arasında iklimsel farklılıklar görülüyor ve söz konusu farklılıklar biyolojik çeşitlilik ile habitat çeşitliliğine yansıyor. Şehrin kendi kendine yeterliliği anlamında önemli olan su kaynaklarının ve su havzalarının barındığı ve alanın çevresinde kısmen tarım topraklarının yer aldığı bir yapıyı tanımlamaktadır.”
Etkilenecek alan dokuz ilçeye indirildi
Plan değişikliği ile Yenişehir’in kurulacağı alanın sınırlarında bazı düzenlemeler yapılıyor. Sultangazi‘nin plandan çıkarılmasıyla 33 bin 498 hektarlık Yenişehir alanı 33 bin 474 hektara iniyor. Planlama alanının büyüklüğü, 3. Havalimanı ile birlikte yaklaşık 37 bin hektar. Yenişehir, Arnavutköy, Başakşehir, Avcılar, Küçükçekmece, Bakırköy, Eyüp, Bağcılar, Esenler, Bayrampaşa olmak üzere dokuz ilçeyi kapsayacak. Ayrıca Planlama alanının sınırları içerisinde Küçükçekmece Gölü, Sazlıbosna Baraj Gölü, Terkos Gölü‘nün bir kısmı olmak üzere toplam 2 bin 954 hektarlık göl alanın yer aldığı bilgisi de plana işlenmiş durumda.
Tüm yetkiler Çevre Bakanlığı’nda
Rezerv yapı alanında imar uygulamasının; arazi ve arsa düzenlemesi, toplulaştırma, trampa, taşınmaz mülkiyetini veya imar haklarını başka bir alana aktarma, anlaşma sağlanarak menkul değere dönüştürme araçlarını içerecek şekilde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılıp onaylanacağı kaydediliyor.
Bakanlık, aralık ayında Kanal İstanbul projesinin ÇED raporuna yönelik itiraz süreci devam ederken jet hızıyla kanalın çevresine kurulacak Yenişehir için hazırlanan planı onaylamıştı.TMMOB, İBB ve vatandaşların ÇED raporlarına ilişkin açtıkları davalar sürerken, CHP’nin Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvuru reddedildi.
Comments