By 
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) var olan nükleer ve maden araştırma kurumlarının kapatılarak Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) çatısı altında toplanmasına ilişkin bir metin kaleme aldı.
Metinde alınan karar, “Alınan yanlış kararlar ile köklü kurumlar, asırlık birikimler ve deneyimler yok edilmiş, kamu kuruluşları kamusal hizmet anlayışından uzaklaştırılarak ihaleci birimler haline getirilmiştir” sözleriyle eleştirildi.
Üç kurum kapatıldı
TENMAK’ın kuruluşuna ilişkin karar 28 Mart 2020 tarihinde 31082 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştı. Kararnameyle birlikte Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) ve Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsü (NATEN) kapatıldı. Kapatılan kurum ve enstitülere mevzuatta yapılan atıflar ise TENMAK’a yapılmış sayılacak.
TMMOB tarafından yapılan açıklamada “Nükleer, nadir toprak elementleri ve bora dayalı faaliyet alanlarının birbirlerinden farklı araştırma alanları, araştırma çıktılarının değerlendirileceği farklı sektörler de bulunmaktadır” denildi. Faaliyet alanlarını bir araya toplamanın avantaj gibi gözükmesine rağmen birçok alanın ihmal edilmesine yol açacağı belirtildi.
‘Yürütme Kurulu’na sınırsız ve kontrolsüz yetki’
Kararnamede Yürütme Kurulu’nun yetkilerinin “sınırsız ve kontrolsüz” olarak tanımlandığı belirtilen açıklamada “Yürütme Kurulu`nun bir taraftan düzenleyici olması, diğer taraftan kurumun görev alanı ile ilgili teşvik ve destek programlarının oluşturulması ve Bakan onayına sunulmak üzere şirket kurmaya ve kurulmuş bir şirkette pay sahibi olmaya karar veren olmasının, çıkar çatışması yaratacağı açıktır” ifadeleri kullanıldı.
‘Özel sektöre kapı açıyor’
Metinde ayrıca kurumun görev alanları arasında “özel sektör ile iş birliği”nin sıklıkla vurgulandığı belirtildi. Bu durumun sorgulanması gerektiği belirtilen açıklamada şu ifadeye yer verildi:
Türkiye`de, özel sektörün, rekabet koşullarında kendi yeteneğine ve dinamizmine dayanarak varlığını sürdürmek ve büyümek yerine, daha ziyade devletin sağladığı olanaklarla büyüdüğü dikkate alındığında, Kararname ile çerçevesi çizilen (veya çizildiği varsayılan) ileri teknoloji hedefleri açısından, özel sektöre yüklenen işlevlerin ne kadar gerçekçi olduğu da ayrıca sorgulanmaya değerdir.
‘Kurumsal sürdürülebilirlik zarar görecek’
Açıklamanın devamında kapatılan kurumlara ve faaliyet alanlarına da değinildi. BOREN gibi uzun yıllar var olan kurumların kapatılmasının kurumsal sürdürülebilirliği ve deneyim aktarımını zedeleyeceği belirten TMOBB, “Odalarımızın uyarı ve söylemlerine itibar edilmemiş, ülkemizin 17 yılı heba edilmiştir” dedi.
NATEN’in 15 Temmuz 2018’de kurulduğu hatırlatılan metinde “Bir kurumun faaliyetlerini değerlendirmek için iki yıl yeterli bir süre midir?” sorusu yöneltildi.
‘Kamu kuruluşları ihaleci birimler haline getirildi’
“Alınan yanlış kararlar ile köklü kurumlar, asırlık birikimler ve deneyimler yok edilmiş, kamu kuruluşları kamusal hizmet anlayışından uzaklaştırılarak ihaleci birimler haline getirilmiştir” denilen açıklama şu çağrıyla son buldu:
Bir kez daha belirtmek istiyoruz ki; Ülkenin kıt kaynaklarının kişisel ihtirasların ürünü olan “ben yaptım oldu” anlayışına heba edilemez. Toplumun gereksinimleri çerçevesinde, doğru hedefleri belirleyerek bu hedeflere ulaşmak için gereken planlı çalışmalar yürütülmeden başarıya ulaşma şansı yoktur.
İktidarı, kamu yönetiminin evrensel ilkelerine uymaya, başta TMMOB ve uzman Odaları olmak üzere ilgili uzmanlık örgütlerinin görüşlerini dikkate almaya, bilim ve tekniğin rehberliğinden yararlanarak, her konuda toplumsal mutabakatı sağlamaya, özetle yönetsel sorumluluğunu yerine getirmeye çağırıyoruz.
Comments