By 
Haber: Katherine Butler
Yeşil Gazete için çeviren: Ece Özen
*
Avrupa koronavirüs salgının merkezi halinde fakat Avrupa hükümetleri arasındaki dayanışma da çarpıcı bir şekilde ortadan kalkmaya başladı. Siyasi fay hatları gözle görülür biçimde ortaya çıkarken ve yaşanacak ekonomik kriz baskısının milliyetçilik ve aşırı sağ düşüncelerini beslemesinden de korkuluyor. Çaresizlik içindeki İtalya ve İspanya liderleri Avrupa Birliği’ni parçalanma konusunda uyarıyorlar. Tüm bu kaygılar çerçevesinde biz de uzmanlara karantina sonrası ve ötesinde umut dolu bir Avrupa’yı inşa etmek için Avrupa Birliği’nin nasıl yeniden birleşebileceğini sorduk.
Charles Grant: Karantinanın etkisi eşit olmayacak
(Avrupa Reform Merkezi Direktörü ve bağımsız beyin takımı)
Koronavirüs, Avrupa Birliği’nin tökezlediğini görmek isteyenlere umut verdi. Salgın sebebiyle ülkeler, kendi ihtiyaçlarını ön sıraya koymaya başladı ve hükümetlere olan güven azaldı. Euro bölgesinde geleceği üzerine uzun zamandır devam eden kuzey-güney ayrılığı ölümcül bir çatlağa büyüme riski taşıyor.
Ekonomik kriz hükümetlerin gelirlerinin dibe vurmasına, kişisel borçların ve işsizliğin olağanüstü yükselişine sebep olabilir. Ancak virüsün etkisi eşit olamayacak. Bazı Avrupa ülkeleri borç yüküyle yola çıktı ve 9 Nisan’da AB başkanlarının imzaladığı anlaşmaya rağmen turizm gibi ciddi şekilde etkilenecek endüstrilere güveniyorlar.
Özellikle İtalya gibi bir kaç güney ülkesi Avrupa Birliği’nin acımasızlığıyla yüzleşiyor. Euro bölgesi ve göç krizlerinden sonra İtalya, bir kez daha Avrupa Birliği’nin onları terk ettiğini hissediyor. Euro’nun ortaya çıkışından sonra ülke ekonomisi güç bela büyüdü ve kamu borçları GSYİH’in % 135’ine denk geliyor. Gelecek seçimlerde kazanma şansı çok yüksek olan popülist Matteo Salvini Avrupa Birliği üyeliğini sorgulamaya başladı.
Avrupa Komisyonu bu krize liderlik etmek için çok çaba gösterdi ancak sağlık, sınırlar ve ekonomi gibi kilit kararlar başkentlere kaldı.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) 750 milyar pound’luk bir bono alım programı başlattı. Ancak ECB’nin bu çabası yeterli olmayacak. Avrupa Birliği’nin, bu mali politika içinde rol alması gerekiyor. Fransa, İspanya ve İtalya, üye sıfatlarına dayanarak Avrupa Birliği’nin bono garantisi vermesini istiyorlar. Paylaşılan paranın büyük kısmı en çok ihtiyaç duyan ülkelere gitmeli; böylece onlar da sağlık harcamalarını, kurumsal teşvikler, işsizlik ödemelerini ve yatırımları karşılayabilirler.
Euronondlar, daha iyi durumdaki kuzey Avrupa ülkelerinin, salgının korkunç sonuçlarını önlemek için güney Avrupa ülkelerine yardım etmesi anlamına gelebilir. Almanlar, Hollandalılar ve diğer kuzeyliler buna karşı çıkıyor, bu yardımların zayıf olan güneyli ülkelerin gerekli ama zorlu reformları gerçekleştirmelerinin önünde bir engel olacağını düşünüyorlar. Bir açıdan haklılar ancak Euro bölgesi üyelerinin düşen GSYİH ve yükselen borç sarmalına batması ve belki de AB’den ayrılmalarıyla sonuçlanan bir alternatif düzen herkes için daha kötü olur.
Eğer AB Covid-19 salgınına karşı mali birlikle cevap veremezse, üye ülkelerin çoğundaki güvenirliğini kaybedecek.
Shada Islam: Avrupa küresel zararı azaltabilir
(Avrupa Dostları Düşünce Kuruluşu’ndan Avrupa ve Jeopolitik Direktörü)
Avrupa’nın bugünkü eylemleri herkesin karantina sonrası geleceğini belirleyecek.
Şu ana kadar Avrupa, en iyi durumunda değil. Macaristan’da ve başka bir çok ülkede otoriteryen kaymaları gözlemliyoruz. Günümüz şartlarında dayanışma, içi boş bir mantra haline geldikçe, AB markası da lekelendi.
Ancak böyle olmak zorunda değil. Amerika’nın liderliğinin eksikliğinde AB, üç önemli yönden cesurca sahneye çıkabilir.
İlk olarak, salgın şoku küresel bir durum. Parça parka ulusal hatta bölgesel sorumluluklar yeterli olmayacak. Avrupalı liderlerin yapması gereken şey İkinci Dünya Savaşı sonunda aklı başında liderlerin yaptıklarıyla aynı: Kapsayıcı bir küresel ekonomi sistemi kurabilmek için yeni bir Bretton Woods sistemi organize etmeliler. Dünyada işleri artık batılı ülkeler yönetmiyor.
İkinci olarak, Dünya Sağlık Örgütü’ne hükümetlerin sağlık politikalarını izleme yetkisi verecek küresel bir ortaklık inşa edilmeli ve sağlık konusundaki acil durumlar ve bulaşıcı hastalıklar ile ilgili daha iyi bilgi paylaşımı yapıldığından emin olunmalı.
Üçüncü ve son olarak; Avrupa, Güney Asya ve Sahraaltı Afrika gibi ulusal kapasite, para ve sağlık personeli açısından eksiklikleri olan ülkelere yardım etmek için küresel bir insani yardım planını ortaya çıkarmak üzere gerekli girişimlerde bulunmalı.
Borçlar silinmeli ve geleneksel yardım politikaları yenilenmeli. Zengin ülkelerde olduğu gibi “karşılıksız ödeme” ya da temel gelirin fakir ülkelerde yaşayan halka da sağlanması gündeme alınması gerekecek. Dünya eski tas eski hamam düşüncesine geri dönmeyecek.
Bas Eickhout: İdare etmekten vazgeçin ve toparlanmayı Yeşil Yeni Düzen’e dönüştürün
(Hollanda Yeşiller Avrupa Parlamentosu Üyesi)
Eğer Avrupa doğru kararlar verebilirse, orta ve uzun vadede bu krizi fırsata çevirebilir.
Karantinadan çıkış süreçlerinin düzenlenmesi ve sağlık malzemeleri acil ihtiyaçlar. Bu yüzden, iki zorluk var: Nakde çevirilebilirliği sağlamak için kullanılacak ortak araçların inşa edilmesi ve uzun vadede iyileşmenin sağlanması.
Finansal yükün karşılanabilmesi için risk paylaşımı şart. Uzun vadede Avrupa’nın güvenilir bir iyileşme planına ihtiyacı var. Ama geçmişten ders çıkarmamız gerekiyor. Avrupa’nın tasarruf takıntısı gereksiz yere euro krizini derinleştirdi ve işsizliğin artışına sebep oldu. Bu sefer daha ciddi yatırım programları oluşturulması lazım. Bu program iklim krizi ve biyoçeşitlilik ile de ilgili olmalı.
Avrupa’nın salgını yenmesi için iklime zararsız bir ekonomide kaliteli iş alanları yaratan, sıfır kirliliğe öncülük eden Yeşil Yeni Düzen’e ihtiyacı var.
Brigid Laffan: Bu bir psikolojik kriz ama Avrupa için varoluş krizi olmasına gerek yok
(Floransa Avrupa Üniversitesi Enstitüsü Direktörü)
Halk sağlığı ulusal yönetimlerin bir sorunu, AB’nin değil; buna rağmen Avrupa Birliği’nin duruma tepkisi varoluşçuluk kapsamında bir test olarak değerlendiriliyor. Ancak birlik ulusal düzeydeki kaynaklara ve bağlılıklara müdahale edemez.
Şimdi Avrupa’nın kolektif kapasitesinden yararlanılmaya çalışılıyor. Euro bölgesi ekonomi bakanları euro bölgesi üyelerini, işçileri ve şirketleri desteklemek için üç çözüm ortaya koydu. Fransa ve Almanya bu sürecin zararlarının düşürülmesi için kritik önemdeydiler ama şimdi Avrupalı liderler sağlık sistemlerini yeniden inşa etmek ve uzun vadeli bir krizin önüne geçmek için ‘korona fonu’na bağlı kalmak zorundalar. Bu salgının sonuçları Avrupa’nın barış zamanlarındaki en büyük kamu finansmanının ve kamu gücünün kurulmasını gerektiriyor.
Ülkeler tarafından paylaşılan bulaş ve ölüm sayılarını içeren verilerin güvenilirliğindeki sorunlar Avrupa’nın büyük sorunlarından biri olmaya devam ediyor. Gelecekte ortaya çıkabilecek salgın hazırlanmak için kıtanın hayati malzemeleri stoklanması ve yayılı tedarik zincirlerine bağımlı olmadığından emin olması gerekiyor.
Covid-19 kişiler, topluluklar ve ülkeler için psikolojik bir kriz. Bu durumdan en çok etkilenen ülkelerin dayanışmaya ihtiyaçları var, toparlanma sürecinde yalnız olmayacaklarını bilmeleri gerek.
Vessela Tcherneva: Yeni Marshall Planı ve doğu Avrupa’nın beyin göçüne destek
Avrupa Dış İlişkiler Konseyi Direktör Yardımcısı/Bulgaristan
Koronavirüs krizi, doğu ve batı arasındaki krizi derinleştiriyor. 90’lı yıllarda yetersiz finanse edilen ve en basitinden uyum sağlayamayacak sağlık sistemlerinin farkında olan Orta ve Doğu Avrupa hükümetleri paniklediler, bu yüzden de çok sıkı karantina önlemleri almaya başladılar. Kriz ayrıca beyin göçünün doğudan batıya etkisini de ortaya koyuyor. Avrupa Birliği bu sorunları daha fazla görmezden gelemez. Eğer Almanya’nın salgınla mücadelesinin kahramanları kısmen göçmen doktor ve hemşirelerse, beyin göçü Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin kaybı olmamalı.
Çelişkili bir biçimde iş gücünün serbest dolaşımı milyonlarca doğu Avrupalı çalışanın evine dönmesine izin verdi. Martın başından beri batı Avrupa’da işini kaybeden iki yüz bin kadar Bulgar evlerine dönüyor. Bu sayı üç milyon çalışan nüfus içinde önemli bir oran (beş milyon Alman’ın bir anda iş piyasada belirdiğini ya da işsizlik hakları için başvurduğunu düşünün). Şüphesiz bu geri dönüşlerle hastalığı da ithal ediyorlar, yani geri dönenler ülkeleri, uzun dönemde meşgul edecek gibi duruyor. Tüm bunların sonucunda Avrupa Birliği genel iş ve işçi sigortaları konusunda yeni kararlar almak isteyebilir.
Salgın sonrası Avrupa’nın inşası için yeni bir Marshall Planı, Avrupa’nın eski ekonomisine dönmesine yardım edebilir. Böylece popülist dalganın limitlerine ulaştığını ve Orbán tarzı iktidarı ele geçirme sistemlerinin de kısa ömürlü olduklarını görebiliriz.
Rosa Balfour: Demokrasi tehdit altında, düşünce sistemimizde tam bir değişiklik gerekli
Carnegie Europe’un Direktörü
Geçtiğimiz haftalarda yapılan ve toparlanma için 500 milyar euro toplamayı öngören anlaşma, önemli bir adım ancak bu trajediyi fırsata çevirerek gelecek için yeşil ve dijital bir ekonominin temelini atmak için yeterli değil. Her durumda Avrupa, bu salgının bedelini ödemek zorunda kalacak.
İçinde bulunduğumuz durum yakın zamandaki neoliberal yıllardansa savaş sonrası Keynes ekonomisinden aldığımız derslerle kamu yatırımları hakkındaki düşünce sistemimizde toptan bir değişim gerektiriyor.
Sadece ekonomi de değil. Demokrasi de artan şeklide tehdit altında. Eğer üyeleri arasında otoritaryen devletler olursa Avrupa Birliği’nin sonu felaket. Eğer Avrupa’nın minimum siyasal entegresyona sahip gevşek bir uluslar topluluğu olmasına dair popülist görüş kazanırsa bu durum, Avrupalılar ve dünya nezdinde AB’nin önemini kaybetmeye başlamasına sebep olabilir.
Şu an içe dönük bir Avrupa’nın ortaya çıkması riski çok yüksek. Ancak salgının diğer bölgelere yayılmasıyla, Dünya batıdan yardım istemeye başlayacak. Eğer Avrupa sorumluluk almakta başarısız olursa, düşüşleri tüm dünyada hissedilecek.
Makelenin İngilizce Orijinali
Comments